Οι 30 μεγαλύτερες ευρωπαϊκές τράπεζες, μεταξύ των οποίων οι Deutsche Bank, BNP Paribas, ING, UniCredit και Santander, σχεδιάζουν να σχηματίσουν από κοινού έναν πανευρωπαϊκό κολοσσό ηλεκτρονικών πληρωμών με στόχο να διεμβολίσουν το ολιγοπώλιο των ΗΠΑ στον κλάδο και ειδικότερα στην ευρωπαϊκή αγορά.
Το εγχείρημα στοχεύει παράλληλα στη στρατηγική ανεξαρτησία της Ευρώπης στον τομέα των πληρωμών, ενώ προδίδει τον εντεινόμενο ανταγωνισμό στον χρηματοπιστωτικό τομέα ανάμεσα στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Παρέχεται στήριξη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις ευρωπαϊκές αρχές τραπεζικής εποπτείας, ενώ έχει ήδη προσελκύσει κεφάλαια ύψους 30 εκατ. ευρώ.
Οπως αναφέρει σχετικό ρεπορτάζ των Financial Times, στόχος των εν λόγω ευρωπαϊκών τραπεζών, που διενεργούν ήδη πάνω από το 50% των πληρωμών στην Ευρώπη, είναι να ανταγωνιστούν τις αμερικανικές PayPal, Mastercard, Visa, Google και Apple. Η κοινοπραξία που έχουν σχηματίσει οι ευρωπαϊκές τράπεζες, η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πληρωμών (ΕΡΙ), διαθέτει έδρα στις Βρυξέλλες και έχει επιστρατεύσει 40 ειδικούς επί των ηλεκτρονικών πληρωμών. Εχει αναλάβει να παρουσιάσει μέχρι τον Σεπτέμβριο ολοκληρωμένο σχέδιο για μια πανευρωπαϊκή υπηρεσία πληρωμών που θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο για online πληρωμές όσο και για πληρωμές εντός των υποκαταστημάτων τραπεζών.
Επικεφαλής της πρωτοβουλίας έχει τεθεί ως πρόεδρος της ΕΡΙ ο Χοακίμ Σμαλτζ, μέλος του Δ.Σ. της Γερμανικής Ενωσης Ταμιευτηρίων, που είναι και η μεγαλύτερη τραπεζική ένωση της Γερμανίας. Μιλώντας στους Financial Times, ο Σμαλτζ τόνισε πως το εγχείρημα «θα προσφέρει μεγαλύτερη στρατηγική αυτονομία στην Ε.Ε. στην αγορά πληρωμών, θα ενισχύσει τον ανταγωνισμό και έτσι θα δημιουργήσει μεγαλύτερα περιθώρια επιλογής για τους καταναλωτές». Το πρόβλημα είναι πως τις πληρωμές κάρτας στην Ευρώπη διενεργούν κυρίως αμερικανικές εταιρείες. Σύμφωνα με στοιχεία της EuroCommerce, –ευρωπαϊκή ένωση εταιρειών λιανικού εμπορίου–, από τις πέντε πληρωμές, τις τέσσερις διενεργούν οι Mastercard και Visa. «Θέλουμε να προσφέρουμε μια εναλλακτική σε αυτό το μονοπώλιο ώστε να έχουν πραγματικά επιλογές οι Ευρωπαίοι καταναλωτές», υπογραμμίζει ο Σμαλτζ. Οπως τονίζει, όταν ελέγχουν τόσο μεγάλο μερίδιο αγοράς οι δύο αυτές εταιρείες, πλήττεται ο ανταγωνισμός, επιβάλλονται υψηλές προμήθειες και ζημιώνονται τόσο οι καταναλωτές όσο και οι εμπορικές επιχειρήσεις. Σχολιάζοντας σχετικά εκπρόσωπος της Deutsche Bank υπογράμμισε πως ένα τέτοιο ευρωπαϊκό σύστημα πληρωμών είναι «αναγκαίο προκειμένου να παραμείνει ανεξάρτητη» η Ευρώπη. Προσέθεσε πως ο γερμανικός τραπεζικός κολοσσός προσχώρησε στην κοινοπραξία «για να στηρίξει την κοινή αυτή προσπάθεια των ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων».
Οπως τονίζει η βρετανική εφημερίδα, δεν είναι πρώτη φορά που ευρωπαϊκοί παράγοντες επιχειρούν να «σπάσουν» το ολιγοπώλιο των ΗΠΑ. Εχουν προηγηθεί απόπειρες που ναυάγησαν όπως το «Σχέδιο Μονέ» το 2011 που είχε τη στήριξη 24 ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων αλλά απέτυχε, καθώς δεν είχε την απαιτούμενη πολιτική στήριξη, ενώ δεν κατάφερε και να αναπτύξει ένα βιώσιμο επιχειρηματικό μοντέλο. Και βέβαια κανένας μεμονωμένος φορέας στην Ευρώπη δεν έχει τη δυνατότητα να ανταγωνιστεί τους αμερικανικούς κολοσσούς των πιστωτικών καρτών και όπως τονίζει ο Χοακίμ Σμαλτζ, αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνον με τη συσπείρωση τραπεζών. Τα εμπόδια είναι, άλλωστε, σημαντικά, καθώς οποιοδήποτε νέο σχήμα πληρωμών προσελκύει τις εμπορικές επιχειρήσεις μόνον όταν χρησιμοποιείται από μεγάλο αριθμό καταναλωτών και αντιστρόφως. Αυτό είναι το καίριο πρόβλημα επισημαίνει στους F.T. ο Μάρκους Μόσεν, σύμβουλος πληρωμών και πρώην διευθύνων σύμβουλος του γερμανικού ομίλου Concardis. Λειτουργούν, βέβαια, ορισμένα σχήματα πληρωμών σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες όπως στη Γερμανία, το Girocard και στη Γαλλία η Carte Bancaire που προσφέρουν φθηνή πρόσβαση σε μετρητά και πληρωμές εντός καταστημάτων όπως, άλλωστε, και το σύστημα εμπορικών πληρωμών iDEAL της Ολλανδίας. Ο Σμαλτζ, όμως, τονίζει πως «αυτά τα εθνικά σχήματα δεν μπορούν να επεκταθούν και να διασχίσουν τα ευρωπαϊκά σύνορα».
Οπως αναφέρει σχετικό ρεπορτάζ των Financial Times, στόχος των εν λόγω ευρωπαϊκών τραπεζών, που διενεργούν ήδη πάνω από το 50% των πληρωμών στην Ευρώπη, είναι να ανταγωνιστούν τις αμερικανικές PayPal, Mastercard, Visa, Google και Apple. Η κοινοπραξία που έχουν σχηματίσει οι ευρωπαϊκές τράπεζες, η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πληρωμών (ΕΡΙ), διαθέτει έδρα στις Βρυξέλλες και έχει επιστρατεύσει 40 ειδικούς επί των ηλεκτρονικών πληρωμών. Εχει αναλάβει να παρουσιάσει μέχρι τον Σεπτέμβριο ολοκληρωμένο σχέδιο για μια πανευρωπαϊκή υπηρεσία πληρωμών που θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο για online πληρωμές όσο και για πληρωμές εντός των υποκαταστημάτων τραπεζών.
Επικεφαλής της πρωτοβουλίας έχει τεθεί ως πρόεδρος της ΕΡΙ ο Χοακίμ Σμαλτζ, μέλος του Δ.Σ. της Γερμανικής Ενωσης Ταμιευτηρίων, που είναι και η μεγαλύτερη τραπεζική ένωση της Γερμανίας. Μιλώντας στους Financial Times, ο Σμαλτζ τόνισε πως το εγχείρημα «θα προσφέρει μεγαλύτερη στρατηγική αυτονομία στην Ε.Ε. στην αγορά πληρωμών, θα ενισχύσει τον ανταγωνισμό και έτσι θα δημιουργήσει μεγαλύτερα περιθώρια επιλογής για τους καταναλωτές». Το πρόβλημα είναι πως τις πληρωμές κάρτας στην Ευρώπη διενεργούν κυρίως αμερικανικές εταιρείες. Σύμφωνα με στοιχεία της EuroCommerce, –ευρωπαϊκή ένωση εταιρειών λιανικού εμπορίου–, από τις πέντε πληρωμές, τις τέσσερις διενεργούν οι Mastercard και Visa. «Θέλουμε να προσφέρουμε μια εναλλακτική σε αυτό το μονοπώλιο ώστε να έχουν πραγματικά επιλογές οι Ευρωπαίοι καταναλωτές», υπογραμμίζει ο Σμαλτζ. Οπως τονίζει, όταν ελέγχουν τόσο μεγάλο μερίδιο αγοράς οι δύο αυτές εταιρείες, πλήττεται ο ανταγωνισμός, επιβάλλονται υψηλές προμήθειες και ζημιώνονται τόσο οι καταναλωτές όσο και οι εμπορικές επιχειρήσεις. Σχολιάζοντας σχετικά εκπρόσωπος της Deutsche Bank υπογράμμισε πως ένα τέτοιο ευρωπαϊκό σύστημα πληρωμών είναι «αναγκαίο προκειμένου να παραμείνει ανεξάρτητη» η Ευρώπη. Προσέθεσε πως ο γερμανικός τραπεζικός κολοσσός προσχώρησε στην κοινοπραξία «για να στηρίξει την κοινή αυτή προσπάθεια των ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων».
Οπως τονίζει η βρετανική εφημερίδα, δεν είναι πρώτη φορά που ευρωπαϊκοί παράγοντες επιχειρούν να «σπάσουν» το ολιγοπώλιο των ΗΠΑ. Εχουν προηγηθεί απόπειρες που ναυάγησαν όπως το «Σχέδιο Μονέ» το 2011 που είχε τη στήριξη 24 ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων αλλά απέτυχε, καθώς δεν είχε την απαιτούμενη πολιτική στήριξη, ενώ δεν κατάφερε και να αναπτύξει ένα βιώσιμο επιχειρηματικό μοντέλο. Και βέβαια κανένας μεμονωμένος φορέας στην Ευρώπη δεν έχει τη δυνατότητα να ανταγωνιστεί τους αμερικανικούς κολοσσούς των πιστωτικών καρτών και όπως τονίζει ο Χοακίμ Σμαλτζ, αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνον με τη συσπείρωση τραπεζών. Τα εμπόδια είναι, άλλωστε, σημαντικά, καθώς οποιοδήποτε νέο σχήμα πληρωμών προσελκύει τις εμπορικές επιχειρήσεις μόνον όταν χρησιμοποιείται από μεγάλο αριθμό καταναλωτών και αντιστρόφως. Αυτό είναι το καίριο πρόβλημα επισημαίνει στους F.T. ο Μάρκους Μόσεν, σύμβουλος πληρωμών και πρώην διευθύνων σύμβουλος του γερμανικού ομίλου Concardis. Λειτουργούν, βέβαια, ορισμένα σχήματα πληρωμών σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες όπως στη Γερμανία, το Girocard και στη Γαλλία η Carte Bancaire που προσφέρουν φθηνή πρόσβαση σε μετρητά και πληρωμές εντός καταστημάτων όπως, άλλωστε, και το σύστημα εμπορικών πληρωμών iDEAL της Ολλανδίας. Ο Σμαλτζ, όμως, τονίζει πως «αυτά τα εθνικά σχήματα δεν μπορούν να επεκταθούν και να διασχίσουν τα ευρωπαϊκά σύνορα».
