απο τον Σταύρο Γριμάνη
Μια μεγάλη και περιπετειώδης ιστορία κρύβεται πίσω από το Κτήμα Καμπά που τα τελευταία χρόνια έχει βρεθεί στο επίκεντρο επιχειρηματικών σχεδιασμών
του ομίλου Ελλάκτωρ. Μια ιστορία με ανατροπές, χαμένες ευκαιρίες, δικαστικές διαμάχες και φιλόδοξα πλάνα, στην οποία πρωταγωνιστούν εκτός από τους ίδιους τους αδελφούς Καμπά τα παλαιότερα χρόνια, οι αδελφοί Κώστας και Γιάννης Μπουτάρης, αλλά και οι τεχνικές εταιρείες που κατασκεύασαν την Αττική Οδό.Για να πιάσουμε το νήμα από την αρχή, θα πρέπει να γυρίσουμε το ρολόι στα μέσα του 19ου αιώνα, όταν ο Ανδρέας και ο Αλέξανδρος Καμπάς, έμπειροι επιχειρηματίες της εποχής, που εκτός των άλλων, διατηρούσαν και στάβλους στην… οδό Ξενοφώντος, στο κέντρο της Αθήνας, μίσθωσαν δημόσιες εκτάσεις στα Μεσόγεια και τη Λαυρεωτική, αναπτύσσοντας αγροτική δραστηριότητα. Ανάμεσα σε αυτές τις εκτάσεις, που ως επί το πλείστον χρησιμοποιούνταν ως βοσκοτόπια, ξεχώρισαν ένα κομμάτι στη θέση της Παλαιοπαναγιάς. Εκεί υπήρχαν ήδη αμπέλια και μάλιστα ιδιαίτερα παραγωγικά.
Το «χτίσιμο» της εταιρείας Καμπά
Ο Ανδρέας Καμπάς, που ήταν και το «μυαλό» της οικογένειας έκανε ειδικές μελέτες διαπιστώνοντας ότι το έδαφος ολόκληρης αυτής της περιοχής ήταν ιδανικό για καλλιέργεια αμπελιού. Για να αλλάξει όμως τη χρήση της γης έπρεπε να την αγοράσει.
Έτσι, τον Μάρτιο του 1875 τα δύο αδέλφια αγόρασαν από την Πουλχερία Αργυροπούλου-Κατακουζηνού το Κτήμα Κάντζα 5.000 στρεμμάτων με εκτάσεις στις περιοχές που σήμερα είναι η Κάντζα και τα Γλυκά Νερά, αλλά και στα Σπάτα.
Στη συνέχεια, άρχισαν πράγματι να φυτεύουν αμπέλια, βάζοντας τα θεμέλια της πρωτοποριακής οινοποιίας τους που μεσουράνησε τις επόμενες δεκαετίες.
Αυτός ο πρώτος ιστορικός κύκλος έκλεισε το 1924 όταν ο Ανδρέας Καμπάς πέθανε σε ηλικία 73 ετών, αφήνοντας στα χέρια των δύο γιων του, Άγγελου και Παναγιώτη, μια ισχυρή και υγιή επιχείρηση με τέσσερις παραγωγικές μονάδες ετήσιας δυναμικότητας 2 εκατ. λίτρων, καθώς και 5.500 στρέμματα στην Κάντζα και στην περιοχή Γιαλού των Σπάτων, όπου σήμερα βρίσκονται τα μεγάλα εκπτωτικά χωριά SmartPark και McArthurGlen.
Η καθοδική πορεία και το πέρασμα στην Εθνική Τράπεζα
Τα επόμενα «επεισόδια» επιφύλασσαν, όμως, την πρώτη ανατροπή καθώς η πορεία της επιχείρησης άρχισε να γίνεται προβληματική, με τα κέρδη διαρκώς να μειώνονται και τα χρέη προς τις τράπεζες να αυξάνονται. Έτσι, αφού όλα τα περιουσιακά στοιχεία υποθηκεύτηκαν, στις αρχές της δεκαετίας του 1930 η Καμπάς Α.Ε. πέρασε στην Εθνική Τράπεζα. Στα χέρια της ΕΤΕ η εταιρεία παρέμεινε για περισσότερο από μισό αιώνα μέχρι το 1991 που αποφάσισε να βγάλει σε δημοπρασία τα ακίνητα της, και ειδικότερα το κτήμα και το εργοστάσιο στην Κάντζα, το κτήμα στη Γιαλούκαι κτήματα στην Τρίπολη.
Σε αυτή τη διαδικασίαείχαν δικαίωμα συμμετοχής μόνο οινοπαραγωγοί, καθώς στόχος της τράπεζας ήταν η συνέχιση της λειτουργίας της οινοποιητικής μονάδας.
Η «είσοδος» στο σκηνικό των αδελφών Μπουτάρη
Η δημοπρασία κατακυρώθηκε στην εταιρεία «Ι. Μπουτάρης και Υιός Holding Α.Ε.», η οποία εκείνη την εποχή βρισκόταν στο απόγειο της δόξας της. Όπως έχει δηλώσει ο Κωνσταντίνος Μπουτάρης σε παλαιότερη συνέντευξή του, «αγοράσαμε την εταιρεία Καμπά με την προοπτική να καλύψει τμήμα της παραγωγής των λευκών κρασιών μας, αλλά προσβλέποντας και στην ανάπτυξη του Μοσχοφίλερου». Τόνιζε, ωστόσο, ότι «πληρώσαμε αρκετά υψηλότερη τιμή, διότι η εκτίμηση της Εθνικής Τράπεζας ήταν ότι κατά ένα μεγάλο κομμάτι αγοράζουμε οικόπεδα. Κάτι ως ενός σημείου λογικό, αλλά καθώς δεν ήταν ακόμη νομοθετημένη η δυνατότητα οικοδόμησής τους, εκ των υστέρων μας δημιούργησε πρόβλημα. Από το 1994 ως το 1996 μπήκαμε σε μια περίοδο αρκετά μεγάλων οικονομικών δυσκολιών, που σ ένα μεγάλο μέρος τους οφείλονταν σ αυτό».
Για μια περίοδο, λοιπόν, η εξαγορά έδωσε ώθηση τόσο στην εταιρεία Μπουτάρη, όσο και στην Καμπάς, αλλά από τότε υπήρχε η ιδέα και της εμπορικής αξιοποίησης μέρους της έκτασης.
Ο Κωνσταντίνος Μπουτάρης παραδεχόταν ότι «είχαμε πάρει την απόφαση να κάνουμε ένα Mall Center, είχαμε κάνει το businessplan, όλα τα σχέδια, αλλά προσκρούσαμε στις πολιτικές εξελίξεις, καθώς ενώ από το 1992 είχε αποφασιστεί να γίνει το νέο αεροδρόμιο στα Σπάτα, με την κυβερνητική αλλαγή η κατασκευή του αεροδρομίου καθυστέρησε και μαζί όλες οι πολεοδομικές ρυθμίσεις της περιοχής».
Σύμφωνα με άλλες πηγές, η εταιρεία Μπουτάρης είχε καταθέσει στον Δήμο ένα σχέδιο μετατροπής του εργοστασίου και των κτημάτων της Κάντζας σε πάρκο τύπου «Nτίσνεϋλαντ«» με θέμα την Ελληνική Μυθολογία, δηλαδή ένα Myth Park. Κάτι που προσέκρουσε σε τοπικές αντιδράσεις.
Εκείνη την περίοδο η χώρα διερχόταν από μεγάλη νομισματική κρίση, με τα επιτόκια να έχουν εκτοξευθεί κατά 25%-30% λόγω πληθωρισμού, η αγορά κρασιού βρισκόταν σε καθοδική τροχιά και έτσι τόσο η Μπουτάρης, όσο και η Καμπάς οδηγήθηκαν γρήγορα σε οικονομικό αδιέξοδο, φέρνοντας μια ακόμη ανατροπή.
Το «ορόσημο» του 1997
Έτσι, το 1997 αποδείχθηκε «σταθμός» για δύο λόγους: εκείνη τη χρονιά οι επιχειρηματικοί δρόμοι των αδελφών Μπουτάρη χώρισαν, με τον Κωνσταντίνο να συνεχίζει την οικογενειακή εταιρεία και τον, -μετέπειτα δήμαρχο Θεσσαλονίκης-, Γιάννη να δημιουργεί το «Kτήμα Kυρ Γιάννη».
Παράλληλα, όμως, και υπό το βάρος των οικονομικών προβλημάτων, ο όμιλος Μπουτάρη πώλησε τη συμμετοχή του στην εισηγμένη «Α. Καμπάς Α.Ε.» σε όμιλο επενδυτών, διατηρώντας τον οινοποιητικό κλάδο και τα σήματα της. Κατά μια άλλη «εκδοχή», οι μετοχές της «Α. Καμπάς» αγοράστηκαν από τις δανείστριες τράπεζες της «Ι. Μπουτάρης και Υιός Holding Α.Ε.», από κοινοπραξία επενδυτών με τη συμμετοχή των τεχνικών ομίλων που είχαν αναλάβει την κατασκευή της Αττικής Οδού (Άκτωρ συμφερόντων τότε της οικογενείας Μπόμπολα, Εργάς του Γ. Μπατατούδη, Ελληνική Τεχνοδομική των αδελφών Καλλιτσάντση, Μέτων, των οικογενειών Αρφάνη-Χιώνη και ΤΕΒ της οικογενείας Τρίχα). Την ίδια περίοδο ακριβώς ο Οργανισμός Αθήνας αποφάσισε την ένταξη του κτήματος Καμπά στο Σχέδιο Πόλης της Παλλήνης με χρήσεις πολεοδομικού κέντρου.
Με αυτό το «όχημα» έγινε και η πρώτη μεγάλη αναδιάρθρωση του δανεισμού της εταιρείας Μπουτάρη. Αρκετά χρόνια μετά, έγινε η δεύτερη αναδιάρθρωση, οι όροι της οποίας όμως δεν τηρήθηκαν οδηγώντας την εταιρεία και τον Κων. Μπουτάρη σε αντιπαράθεση με τις τράπεζες και στην περιπέτεια των πλειστηριασμών που κρατάει μέχρι σήμερα.
Από την άλλη πλευρά μέρος της έκτασης Καμπά στην Κάντζα χρησιμοποιήθηκε αρχικά για την εναπόθεση μπάζων κατά τη διάρκεια των εργασιών κατασκευής της Αττικής Οδού. Μετά την ολοκλήρωσή της, όμως, αποτέλεσε το επίκεντρο του σχεδίου για τη δημιουργία «ενός πρωτοποριακού εμπορικού και ψυχαγωγικού πάρκου».
Η έκταση μετά από διάφορες δικαστικές εμπλοκές και διαμάχες πέρασε τελικά στο σχήμα με τη συμμετοχή των εταιρειών «Κάντζα Εμπορική», «Κάντζα Α.Ε.» και Reds.
Η αναζήτηση στρατηγικού εταίρου και το CambasPark
Στη συνέχεια, ξεκίνησε ένας διπλός αγώνας από την Ελλάκτωρ. Από τη μια, άρχισε να τρέχει τον αδειοδοτικό μαραθώνιο και την προσπάθεια να ξεπεραστούν οι τοπικές αντιδράσεις και να συμφωνήσει με τον Δήμο. Ταυτόχρονα όμως αναζητούσε στρατηγικό εταίρο που θα έβαζε τα κεφάλαια (άνω των 200 εκατ. ευρώ) προκειμένου να γίνει πραγματικότητα το Campas Park. Στο πλαίσιο αυτό, έγιναν συζητήσεις με αρκετούς ξένους μνηστήρες, μεταξύ των οποίων και «βαριά ονόματα», όπως η αμερικανική Hill κ.α. Αυτές οι συζητήσεις ορισμένες φορές έφτασαν κοντά σε deal, αλλά τελικά κάτι τέτοιο δεν συνέβη.
Έτσι, η Reds, ο κεντρικός βραχίονας του ομίλου για το realestate, προχώρησε τις μελέτες και το σχεδιασμό καταλήγοντας σε ένα φιλόδοξο πλάνο που προβλέπει την ανάπτυξη σε επιφάνεια 315 στρεμμάτων, στην έκταση του παλιού οινοποιείου Καμπά, ενός πρωτοποριακού project που θα συνδυάζει την ανάδειξη των διατηρητέων κτιρίων με νέες χρήσεις.
Tο master plan προβλέπει ότι το έργο θα έχει δομήσιμη επιφάνεια 89.000 τετραγωνικών μέτρων περιλαμβάνοντας χρήσεις ξενοδοχείου- συνεδριακού κέντρου και εμπορικών επιφανειών 16.400 τ.μ και γραφείων 51.220 τ.μ.
Το momentum των Ολλανδών και το «μικρό Ελληνικό» της Κάντζας
Μετά την πρόσφατη θυελλώδη ανατροπή στο εσωτερικό του ομίλου Ελλάκτωρ και την «είσοδο» της Ολλανδικής Reggeborgh, είναι σαφές ότι δημιουργείται μια νέα κατάσταση, αλλά και νέες δυνατότητες σε επίπεδο κεφαλαίων, στρατηγικών προτεραιοτήτων και αναπτυξιακής προοπτικής.
Άλλωστε, το momentum είναι καθοριστικό και για το εγχείρημα του Campas Park, καθώς το όλο θέμα βρίσκεται σε στάδιο τελικών εγκρίσεων, με μόνη βασική εκκρεμότητα την τη γνωμοδότηση του ΣτΕ επί του σχεδίου Προεδρικού Διατάγματος για τους πολεοδομικούς όρους. Εάν πάρει το «πράσινο φως», όπως αναμένεται,τότε θα ακολουθήσει σύντομα η έκδοση και δημοσίευση του Π.Δ. στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης και εν συνεχεία η εταιρεία θα μπορεί να προχωρήσει στην έκδοση των οικοδομικών αδειών για να ξεκινήσει το έργο.
Από εκεί και πέρα, θα εξαρτηθεί από τις αποφάσεις της νέας ηγεσίας της Ελλάκτωρ πόσο γρήγορα ο όμιλος θα θελήσει να δημιουργήσει το δικό του «μικρό Ελληνικό» στα Μεσόγεια, το οποίο θα είναι άριστα τοποθετημένο στην περιοχή της Κάντζας, με άμεσες προσβάσεις στην Αττική Οδό, το Μετρό, τον Προαστιακό και το αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος». Μια προοπτική που, κατά πληροφορίες, μόνο ασυγκίνητους δεν αφήνει τους Ολλανδούς της Reggeborgh.
Η έκτακτη Γ.Δ. και το «φρέσκο» επιτελείο της Reds
Σε αυτό τον ευρύτερο σχεδιασμό, που προβλέπει και την περαιτέρω ενίσχυση του βραχίονα της Reds, φαίνεται ότι υπακούουν και οι διοικητικές αλλαγές που αποφασίστηκαν στην έκτακτη Γενικής Συνέλευση της εταιρείας, την Παρασκευή. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη Γ.Σ. εκπροσωπήθηκε το 68,37% του μετοχικού κεφαλαίου και οι αποφάσεις ελήφθησαν με πλειοψηφία 97,91%.
Έτσι, μόνο δύο πρόσωπα παρέμειναν από το προηγούμενο Διοικητικό Συμβούλιο. Το ένα, στη θέση του εκτελεστικού προέδρου, είναι βέβαια ο μέτοχος της Reds, αλλά και ισχυρός άνδρας της Ελλάκτωρ (επικεφαλής μεταξύ άλλων και της Άκτωρ) στη νέα εποχή του ομίλου, Χρήστος Παναγιωτόπουλος και το δεύτερο ο Διευθύνων Σύμβουλος της Attica Bank, Θεόδωρος Πανταλάκης.
Παράλληλα, αναλαμβάνουν δράση νέα πρόσωπα, με πρώτο τον Γιώργο Κωνσταντινίδη στη θέση του Διευθύνοντος Συμβούλου. Ο ιδρυτής της Swot, από τις μεγαλύτερες εταιρείες στο Hospitality Managagement, με πελατολόγιο που περιλαμβάνει brands, όπωςMarriottInternational, AccorHotels, Hilton, NikkiBeachWorldwide και InterContinentalHotels, «δείχνει» το ενδιαφέρον για προσανατολισμό στα τουριστικά projects.
Αντιπρόεδρος αναλαμβάνει Ιωάννα Σαμπράκου, που μέχρι πρότινος, κατείχε τη θέση της Διευθύντριας Επενδύσεων και Ανάπτυξης του Ομίλου Dimera συμφερόντων του Ιβάν Σαββίδη. Στις άλλες θέσεις των μελών του Δ.Σ. τοποθετήθηκαν ο Κωνσταντίνος Τούμπουρος (μέλος και του ΔΣ της Ελλάκτωρ), η Αλεξάνδρα Σταυροπούλου, δικηγόρος και από το 2001 μέλος της Νομικής Υπηρεσίας του ΟΤΕ και ο Γιώργος Κουντούρης, συνιδρυτής και COO της Liqubit Investments Ltd και στο παρελθόν διευθύνων σύμβουλος της ClickDelivery SA.
