Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τις επεμβάσεις στον θυρεοειδή αδένα
Σύμφωνα με όλες τις επιστημονικές εταιρείες θυρεοειδούς, παγκοσμίως, μόνο η εξειδίκευση και η εμπειρία του χειρουργού, σας προσφέρουν ασφάλεια σε αυτές τις επεμβάσεις και εγγυώνται το βέλτιστο αποτέλεσμα. Δείτε τα κριτήρια, για να επιλέξετε τον χειρουργό θυρεοειδούς, για την επέμβαση που χρειάζεστε.
Τι είναι ο θυρεοειδής αδένας;
Ανατομία θυρεοειδούς αδένα
Ο θυρεοειδής αδένας είναι ένας ενδοκρινής αδένας που βρίσκεται στη μπροστινή επιφάνεια του λαιμού, κάτω από το λάρυγγα ή κάτω από το μήλο του Αδάμ και περιβάλει την τραχεία. Όταν λέμε ενδοκρινής σημαίνει ότι παίρνει το ιώδιο, που προσλαμβάνει ο άνθρωπος με τη διατροφή του και παράγει ορμόνες, οι οποίες φεύγουν από αυτόν και πηγαίνουν σε άλλα όργανα και ρυθμίζουν τη λειτουργία τους. Συμβάλει στη ρύθμιση της λειτουργίας της καρδιάς, του πεπτικού, της θερμοκρασίας του σώματος, της ανάπτυξης του σώματος και πολλών άλλων. Είναι ο ρυθμιστής του μεταβολισμού ή όπως τον αποκαλούμε συχνά ‘’ο πλοηγός’’ του οργανισμού.
Είναι πολύ σημαντικός γιατί η παραμικρή του δυσλειτουργία, προκαλεί πολλά προβλήματα στον άνθρωπο.
Όζος θυρεοειδούς
Φυσιολογικός θυρεοειδής και όζος θυρεοειδούς
Όζος είναι η ανάπτυξη ή εμφάνιση ενός ογκιδίου στον θυρεοειδή αδένα, αυτό μπορεί να είναι κυστικό (περιέχει υγρό) ή συμπαγές.
Οι όζοι του θυρεοειδούς είναι από τα πιο συχνά προβλήματα που παρουσιάζονται στο γενικό πληθυσμό (37%-75%).
Η συντριπτική πλειοψηφία των όζων είναι καλοήθεις, σε ένα μικρό ποσοστό όμως αυτών μπορεί να υπάρχει κακοήθεια.
Τα τελευταία χρόνια η διάγνωση και η διαχείριση των όζων έχει αλλάξει σημαντικά. Οι όζοι μπορεί να γίνουν αντιληπτοί, όταν μεγαλώσουν σε διαστάσεις ή όταν πιέζουν άλλα όργανα και προκαλούν ενοχλήσεις. Όταν πιέζουν την τραχεία μπορεί να προκληθεί δυσκολία στην αναπνοή και όταν πιέζουν τον οισοφάγο μπορεί να προκληθεί δυσκολία στην κατάποση.
Για τη διάγνωση και την περαιτέρω αντιμετώπιση είναι καθοριστικό το ιστορικό του ασθενή, η ψηλάφηση, το υπερηχογράφημα και η μέτρηση των θυρεοειδικών ορμονών στο αίμα. Μερικές φορές χρειάζεται η περαιτέρω διερεύνηση κάποιου όζου, οπότε εκεί θα είναι απαραίτητη η παρακέντηση του όζου, με λεπτή βελόνα (FNA), για να διευκρινιστεί η πιθανότητα ύπαρξης κακοήθειας.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτό που χρειάζεται είναι παρακολούθηση. Σε ελάχιστες μόνο περιπτώσεις θα χρειαστεί να γίνει χειρουργική επέμβαση.
Εξετάσεις για έλεγχο θυρεοειδή
Πότε χρειάζεται να χειρουργηθεί κάποιος στο θυρεοειδή;
-Απόλυτη ένδειξη για χειρουργείο είναι η ύπαρξη κακοήθειας(καρκίνου), αυτό συνήθως καθορίζεται από βιοψία με λεπτή βελόνα(FNA)
-H ύπαρξη κάποιου όζου που είναι ύποπτος για κακοήθεια.
-Μια βρογχοκήλη(αύξηση σε μέγεθος του αδένα) που πιέζει τα γειτονικά όργανα και προκαλεί δυσκολία στην κατάποση, στην αναπνοή ή ένα επίμονο βήχα.
-Η ανάπτυξη του θυρεοειδή προς τα κάτω, δηλαδή μέσα στον θώρακα (καταδυώμενη βρογχοκήλη)
-Η υπερβολική δραστηριότητα του θυρεοειδή (υπερθυρεοειδισμός ή θυρεοτοξίκωση) η οποία δεν θεραπεύεται με φάρμακα ή θεραπεύεται για ένα διάστημα και υποτροπιάζει συχνά.
Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές;
Οι περισσότερες επεμβάσεις στις μέρες μας είναι ασφαλείς, ωστόσο κάθε ιατρική πράξη και μάλιστα χειρουργική επέμβαση, έχει γενικούς κινδύνους όπως αντιδράσεις στην αναισθησία, λοιμώξεις του αναπνευστικού, μόλυνση του τραύματος.
Η χειρουργική του θυρεοειδούς έχει όμως επιπλέον ειδική νοσηρότητα, λόγω του ότι ο αδένας έρχεται σε επαφή με το νεύρο που είναι υπεύθυνο για την ομιλία από την κάθε του πλευρά καθώς επίσης και με τους παραθυρεοειδείς αδένες (συνήθως 4), που είναι υπεύθυνοι για τη ρύθμιση του ασβεστίου.
Ο τραυματισμός των νεύρων μπορεί να προκαλέσει βραχνάδα στη φωνή, συνήθως προσωρινή και σπανίως 1-2% μόνιμη. Εξαιρετικά σπάνια και μετά από μόνιμη βλάβη των νεύρων μπορεί να προκληθεί αφωνία.
Οι κακώσεις στους παραθυρεοειδείς ή η κατά λάθος αφαίρεση τους, προκαλούν πτώση του ασβεστίου στο αίμα, που αντιμετωπίζεται με φάρμακα για μερικές εβδομάδες, σπάνια 1% δια βίου.
Όλοι οι γενικοί χειρουργοί κάνουν αυτή την επέμβαση;
Η εξειδίκευση του χειρουργού εγγυάται ασφαλείς επεμβάσεις
Όπως ισχύει παντού, όσο πιο εξειδικευμένος είναι κάποιος σε κάτι, τόσο καλύτερο αποτέλεσμα έχει σε αυτό που διενεργεί. Έτσι και στις επεμβάσεις του θυρεοειδούς, η συχνότητα εμφάνισης επιπλοκών έχει άμεση σχέση και εξαρτάται απόλυτα, από την εμπειρία και την εξειδίκευση του χειρουργού, που τις διενεργεί. Όλες οι επιστημονικές εταιρείες χειρουργικής του θυρεοειδούς αδένα, έχουν κάνει μελέτες και έχουν καταλήξει σε συγκεκριμένα συμπεράσματα. Έχουν καταρτίσει πίνακες που συσχετίζουν την εξειδίκευση και την εμπειρία του χειρουργού, με τις πιθανότητες εμφάνισης επιπλοκών. Θεωρούν ότι η εξειδίκευση και η εμπειρία, είναι οι μόνες προϋποθέσεις για να είναι ασφαλής η θυρεοειδεκτομή και να υπάρχει το βέλτιστο αποτέλεσμα, για τον ασθενή. Στον παρακάτω πίνακα φαίνεται ότι αν κάποιος χειρουργός διενεργεί 25 επεμβάσεις θυρεοειδεκτομής το χρόνο, έχει τις λιγότερες πιθανότητες εμφάνισης επιπλοκών. Είναι εύκολα αντιληπτό επομένως, πόσες θα είναι οι πιθανότητες επιπλοκών, σε κάποιον που διενεργεί περισσότερες από 200 τέτοιες επεμβάσεις ετησίως.
Ο όγκος των ασθενών που χειρουργεί ετησίως ένας χειρουργός, είναι κριτήριο για την εμπειρία του
Ποιος χειρουργεί τον θυρεοειδή;
Η χειρουργική του θυρεοειδή είναι απαιτητική χειρουργική και απαιτεί λεπτούς χειρισμούς. Ο θυρεοειδής βρίσκεται σε επαφή με τα νεύρα που είναι υπεύθυνα για την ομιλία και με τους παραθυρεοειδείς αδένες, που ρόλο έχουν να ρυθμίζουν τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα. Κατά τη διάρκεια του χειρουργείου, αυτά πρέπει να διατηρηθούν άθικτα, γιατί αν κακοποιηθούν τα νεύρα εμφανίζεται βραχνάδα, ενώ αν κακοποιηθούν οι παραθυρεοειδείς, εμφανίζεται υποασβεστιαιμία (μούδιασμα μέχρι και σπασμοί). Αυτές είναι πολύ δυσάρεστες καταστάσεις. Από τη μια πλευρά όμως ο στόχος είναι η ολική αφαίρεση του αδένα, ενώ από την άλλη να μην γίνουν τραυματισμοί αυτών των στοιχείων. Επομένως η αναγνώριση, η διαφύλαξη και η προστασία τους δεν είναι εύκολη υπόθεση αν ο χειρουργός δεν είναι εξειδικευμένος, αφού πρέπει να τα απομακρύνει προσεκτικά, από τον αδένα. Η επιλογή να μην αφαιρεθεί το τμήμα του αδένα που έρχεται σε επαφή με αυτά τα στοιχεία, για να προφυλαχθούν από κακώσεις, δεν είναι καλή επιλογή και το αποτέλεσμα δεν είναι το βέλτιστο. Αυτό σημαίνει ότι μετά την επέμβαση δεν μπορεί, πολλές φορές να ρυθμιστεί έυκολα ο ασθενής και ακόμη χειρότερα όταν διαγνωσθεί καρκίνος, η συμπληρωματική θεραπεία με ραδιενεργό Ιώδιο, θα χρειαστεί να είναι μεγαλύτερη και μερικές φορές ο ασθενής χρειάζεται επανεπέμβαση, για να αφαιρεθεί το υπόλοιπο του θυρεοειδούς που απέμεινε. Αυτό έχει ψυχολογική, σωματική αλλά και οικονομική επιβάρυνση και σίγουρα έχει μεγαλύτερο ποσοστό πιθανών επιπλοκών.
Ελάχιστα επεμβατική θυρεοειδεκτομή
Η επέμβαση που διενεργούμε εμείς είναι η ‘’ελάχιστα επεμβατική θυρεοειδεκτομή’’. Δηλαδή με πολύ μικρή τομή, αφαιρούμε ολόκληρο το θυρεοειδή. Αυτό έχει τεράστια πλεονεκτήματα, αφού δεν κόβουμε τους μύες και δεν υπάρχει πόνος, έχει ελάχιστη νοσηλεία, έχει ταχεία ανάρρωση ο ασθενής και επανέρχεται σχεδόν άμεσα στις δραστηριότητες του και το σημάδι στο λαιμό του διακρίνεται μετά βίας μετά από λίγο χρονικό διάστημα. Το μέγεθος της τομής σαφώς και παίζει σημαντικό ρόλο, αφού η μετεγχειρητική ουλή θα βρίσκεται εφ’ όρου ζωής σε εμφανές σημείο στο λαιμό του ασθενή. Ξέρουμε ότι το μέγεθος της τομής είναι αντιστρόφως ανάλογο της εμπειρίας του χειρουργού, όσο πιο έμπειρος χειρουργός τόσο μικρότερη ουλή. Ποιος θα ήθελε λοιπόν να έχει ένα τέτοιο ‘’κόσμημα’’ στο λαιμό του?
Τι γίνεται στις περιπτώσεις καρκίνου;
Στις περιπτώσεις ύπαρξης κακοήθειας, η ολική θυρεοειδεκτομή δεν είναι επαρκής όταν υπάρχουν και προσβεβλημένοι λεμφαδένες. Σε αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να αφαιρεθούν και οι λεμφαδένες και η επέμβαση που πρέπει να διενεργηθεί είναι η ολική θυρεοειδεκτομή με λεμφαδενικό καθαρισμό του τραχήλου. Αυτές είναι πολύ λεπτές επεμβάσεις και απαιτούν πολύ μεγάλη εμπειρία και εξειδίκευση. Ευτυχώς στην Ελλάδα, υπάρχουν πολύ καλοί χειρουργοί, που μπορούν να τις διενεργήσουν, αλλά δυστυχώς είμαστε λίγοι. Εμείς διενεργούμε πάντα όταν χρειάζεται αυτές τις επεμβάσεις. Επειδή λοιπόν μπορούμε να τις διενεργήσουμε, συστήνουμε πάντοτε στον ασθενή μας την χαρτογράφηση του τραχήλου, όταν πρόκειται για κακοήθεια.
Εντοπισμός διηθημένων λεμφαδένων για καρκίνο θυρεοειδούς-χαρτογράφηση
Δυστυχώς όμως δεν είναι λίγες οι φορές που έρχονται σε εμάς ασθενείς που είχαν χειρουργηθεί αλλού, για καρκίνο θυρεοειδούς και δεν είχαν διερευνηθεί για προσβεβλημένους λεμφαδένες. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο ασθενής πρέπει να υποβληθεί σε δεύτερη επέμβαση για να συμπληρωθεί η αρχική. Αυτό δεν είναι κάτι ευχάριστο για τον ασθενή, αφού θα μπορούσε να είχε γίνει από την αρχή η ολοκληρωμένη επέμβαση και να μην είναι αναγκαία η διενέργεια νέας επέμβασης. Οι επανεπεμβάσεις είναι ακόμα πιο δύσκολες επεμβάσεις και εκεί η πιθανότητα επιπλοκών είναι πολύ μεγαλύτερη.
Η άριστη επέμβαση είναι η μεγαλύτερη ικανοποίηση για τον χειρουργό
Οι κατευθυντήριες γραμμές, όλων των επιστημονικών εταιρειών θυρεοειδούς παγκοσμίως, για τη χειρουργική του θυρεοειδή αδένα, αναφέρουν τη σπουδαιότητα της εξειδίκευσης και της εμπειρίας, σε αυτή την απαιτητική χειρουργική. Επίσης τονίζουν ότι οι πιθανότητες εμφάνισης επιπλοκών, είναι πολύ λιγότερες, όταν οι επεμβάσεις αυτές γίνονται από έμπειρα και εξειδικευμένα χέρια.
Η Αμερικάνικη Εταιρεία Θυρεοειδούς, για την επίτευξη του βέλτιστου αποτελέσματος, συστήνει ότι απαιτείται ‘’άριστη τεχνική από έμπειρο και εξειδικευμένο χειρουργό’’.
‘’Η αφαίρεση του θυρεοειδή είναι μια επέμβαση μέσης βαρύτητας. Η σωστή θυρεοειδεκτομή όμως και η θυρεοειδεκτομή για κακοήθεια, είναι απαιτητική χειρουργική και χρειάζεται εμπειρία, εξειδίκευση και λεπτούς χειρισμούς.’’
Σταύρος Τσιριγωτάκης, γενικός χειρουργός MD FACS
Χειρουργός θυρεοειδούς και ενδοκρινών αδένων
Τακτικό Μέλος Ελληνικής Εταιρείας Χειρουργικής Ενδοκρινών Αδένων (ΕΕΧΕΑ)
Τακτικό Μέλος Αμερικάνικου Κολεγίου Χειρουργών (ACS)
Τακτικό Μέλος Διεθνούς Εταιρείας Χειρουργών (ISS)
Τακτικό Μέλος Ευρωπαϊκής Εταιρείας Θυρεοειδούς (ΕΤΑ)
Τακτικό Μέλος Αμερικανικής Εταιρείας Θυρεοειδούς (ΑΤΑ)
www.xeirourgos-thyroeidh.gr
info@tsirigotakis.gr
https://www.facebook.com/groups/Thyreoeidhs.group/
https://www.facebook.com/Stavros.M.Tsirigotakis/
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΧΕΙΡΗΣΗ ΤΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΗ ΕΔΩ
