Ιδιαίτερα ενδιαφέροντα στοιχεία για τον σχολικό εκφοβισμό στην Ελλάδα, αλλά και συμβουλές στους γονείς για το πώς θα αντιληφθούν ότι το παιδί τους έχει πέσει θύμα bullying, δίνει ο παιδοψυχίατρος διευθυντής ΕΣΥ, μέλος του ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης της ΔΕΠΥ, Μάνος Τσαλαμανιός, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Πρακτορείο Fm.
Όπως επισημαίνει ο κ. Τσαλαμανιός, οκτώ στα δέκα περιστατικά bullying συμβαίνουν στην αυλή του σχολείου και μάλιστα στα τελευταία πέντε λεπτά του διαλείμματος, γιατί εκείνη την ώρα τα παιδιά έχουν βαρεθεί και προσφεύγουν στο να βασανίζουν τους άλλους μαθητές. Η κούραση και η έλλειψη επιτήρησης τα τελευταία λεπτά του διαλείμματος παίζουν κάποιο ρόλο στην εκδήλωση επιθετικότητας, ωστόσο τα προβλήματα συνδέονται περισσότερο με την οικογένεια και το αν ένα παιδί έχει δεχτεί βία μέσα στην οικογένεια του είναι πιο πιθανό να γίνει επιθετικό στο σχολείο.
Σύμφωνα με τα στοιχεία πρόσφατης έρευνας της A' Πανεπιστημιακής Παιδιατρικής κλινικής, ο σχολικός εκφοβισμός, που αφορά ένα στα δέκα παιδιά σχολικής ηλικίας (ποσοστό 10,4%) και λαμβάνει ποικίλες μορφές: σωματικός, λεκτικός, έμμεσος/ κοινωνικός εκφοβισμός (διάδοση φημών, καταστροφή προσωπικών αντικειμένων, απομόνωση από την ομάδα), εκβιασμός, εκφοβισμός που έχει σχέση με τη σεξουαλική ταυτότητα, ρατσιστικός εκφοβισμός που έχει σχέση με τη φυλή ή το χρώμα του παιδιού και βέβαια υπάρχει και ο διαδικτυακός εκφοβισμός το cyberbullying, ο οποίος μπορεί να σχετίζεται και με το σχολείο».
Ο πιο συχνός είναι ο σωματικός λέει ο κ. Τσαλαμανιός, επισημαίνοντας όμως ότι ο διαδικτυακός είναι ο πιο επικίνδυνος και ο πιο εύκολος να συμβεί. «Ένα 10 έως 20% των εφήβων αναφέρει ότι έχει δεχτεί διαδικτυακό εκφοβισμό, με αυξανόμενες τάσεις τα τελευταία χρόνια. Οι γονείς πρέπει να βρίσκονται σε επαγρύπνηση γιατί αυτού του είδους ο εκφοβισμός μπορεί να οδηγήσει σε απόπειρα και μάλιστα σε επιτυχημένη. Για παράδειγμα στον Καναδά το 2016 σημειώθηκαν απανωτά κρούσματα αυτοκτονιών και το cyberbullying αναδείχτηκε σε μείζων θέμα δημόσιας υγείας».
Παίζει ρόλο η εικόνα και η καθαριότητα των σχολικών κτιρίων
Ποιοι είναι όμως οι παράγοντες κινδύνου για να εκδηλωθεί ο σχολικός εκφοβισμός; «Το ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημα, η δομή ή εμφάνιση ενός σχολείου, τα χρώματα του, (οι περισσότερες συγκρούσεις εκδηλώνονται σε απεριποίητα, βρώμικα σχολικά κτίρια, χωρίς αισθητική και λειτουργική διαμόρφωση των χώρων) η φιλοσοφία του, το οικογενειακό περιβάλλον, (γονείς που κινούνται στα άκρα, δηλαδή τιμωρητικοί ή πολύ υποχωρητικοί, ξεσπάσματα θυμού μέσα στην οικογένεια, βίαιη συμπεριφορά των γονιών προς τα παιδιά, ανοχή στη βίαιη συμπεριφορά των παιδιών) οι συνομήλικοι, τα μέσα ενημέρωσης, η ανεργία, η στάση που έχουμε όλοι στη βία, ή στη διαφορετικότητα και το ταμπεραμέντο βέβαια του ίδιου του παιδιού».
Η διαφορετικότητα ελκύει τον σχολικό εκφοβισμό
Σύμφωνα με τον παιδοψυχίατρο η διαφορετικότητα παίζει κυρίαρχο ρόλο στο να δεχτεί ένα παιδί bullying. «Ένα παιδί που διαφέρει σαφώς είναι πολύ περισσότερο πιθανό να δεχτεί είτε σχολική βία είτε κοινωνικό αποκλεισμό. Τα παιδιά που υφίστανται τέτοιες συμπεριφορές είναι σε πολλές περιπτώσεις παχύσαρκα, έχουν αυξημένες εκπαιδευτικές ανάγκες, μπορεί να βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού, να τραυλίζουν ή να πάσχουν από διάσπαση προσοχής - τα τελευταία μπορεί κάλλιστα να βρεθούν και στον ρόλο του θύτη».
Πώς θα καταλάβετε αν το παιδί σας έχει πέσει θύμα
Πώς όμως μπορεί ένας γονιός να υποψιαστεί ότι το παιδί του είναι θύμα εκφοβισμού; Τα σημάδια που θα πρέπει να λειτουργήσουν σαν καμπανάκι για τον γονιό αναφέρει ο κ. Τσαλαμανιός είναι:
Ανεξήγητες μελανιές και σημάδια από χτυπήματα
Δεν έχει στενούς φίλους από το σχολείο
Δε θέλει να πάει στο σχολείο
Είναι αγχωμένο. Παρουσιάζει ανεξήγητη επιθετική συμπεριφορά στο σπίτι
Απομονώνεται/κλείνεται στον εαυτό του
Έχει εφιάλτες. Νιώθει άρρωστο όταν ξυπνάει το πρωί
Επιστρέφει σπίτι από το σχολείο με ρούχα σκισμένα ή αντικείμενα να λείπουν ή να έχουν καταστραφεί. «Χάνει» τα χρήματά του ή άλλα αντικείμενα στο σχολείο. Φοβάται να πει τι έγινε στο σχολείο.
Αν ο γονιός υποψιαστεί ότι το παιδί του έχει πέσει θύμα εκφοβισμού και το σχολείο δεν έχει ενημερώσει για την κατάσταση αυτή θα πρέπει o ο ίδιος να επικοινωνήσει με τον δάσκαλο ή τον καθηγητή του παιδιού το συντομότερο δυνατόν, τονίζει ο παιδοψυχίατρος. «Ο γονιός θα πρέπει να πάρει σοβαρά τις αναφορές του παιδιού περί βίας να μην ρίξει στο παιδί του την αιτία για τον εκφοβισμό, να αποφύγει να ενθαρρύνει την αντίδραση στη βία με βία (χτύπα αν σε χτυπήσουν) και να αναζητήσει τη βοήθεια ειδικών, αν το πρόβλημα επιμένει ή χειροτερεύει. Η σωστά επιλεγμένη σωματική άσκηση μπορεί τέλος να βοηθήσει το παιδί- θύμα να ανακτήσει την αυτοπεποίθησή του».
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
