Στην Πυροσβεστική Υπηρεσία επιρρίπτει όλες τις ευθύνες για την ανείπωτη τραγωδία της 23ης Ιουλίου στο Μάτι με τους 96 νεκρούς η Περιερειάρχης Αττικής Ρένα Δούρου. Η κυρία Δούρου περιγράφει μια εικόνα ασυνεννοησίας, αποκαλύπτει ότι στις 17:23 το απόγευμα της μοιραίας Δευτέρας -δηλαδή 34 λεπτά μετά το ξέσπασμα της φωτιάς στη Νταού Πεντέλης- δεν είχε καμιά συγκεκριμένη ενημέρωση από την Πυροσβεστική.
Μάλιστα, η Ρένα Δούρου καταγγέλλει ότι ώρα 18:45 της αποφράδας ημέρας πληροφορήθηκε από την εντεταλμένη σύμβουλο της Περιφέρειας ότι «η φωτιά είναι στο Νέο Βουτζά και έχει περάσει τη λεωφόρο Μαραθώνος χωρίς κανείς να ενημερώσει για την κατεύθυνσή της, για την απειλούμενη περιοχή ή για τα άλλα χαρακτηριστικά της».
Επιπλέον, η Ρένα Δούρου απογυμνώνει την επιχειρηματολογία τόσο της ηγεσίας της Πυροσβεστικής και εκθέτει τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Δημήτρη Τζανακόπουλο και τον τέως αναπληρωτή υπουργό Προστασίας του Πολίτη Νίκο Τόσκα που στην περίφημη συνέντευξη Τύπου της 26ης Ιουλίου είχαν πει ότι δεν προλάβαιναν να προχωρήσουν σε εκκένωση.
Για να υπερασπιστεί τις ενέργειές της μετά τις κατηγορίες περί αμέλειας της Περιφέρειας Αττικής, η Ρένα Δούρου επισημαίνει: «Αν από τα στοιχεία που διαθέτει η Πυροσβεστική, διαπιστώσει ότι η απομάκρυνση αφορά έναν δήμο, εισηγείται απευθείας προς τον Δήμαρχο. Αν δει ότι αφορά πάνω από δύο δήμους, εισηγείται απευθείας προς την Περιφέρεια, που με τη σειρά της ενημερώνει τους δήμους για να προβούν στις απαραίτητες ενέργειες. Και τέτοια εισήγηση για οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση, γραπτή, προφορική, με sms, με φαξ, με μέιλ, δεν έγινε ποτέ σε καμία υπηρεσία της Περιφέρειας Αττικής. Ενώ κάτι τέτοιο έγινε με τη σαφή εισήγηση της Πυροσβεστικής στις πρόσφατες πυρκαγιές στα χωριά της Εύβοιας».
Και καταλήγει η κυρία Δούρου αναφερόμενη ευθέως στο γιατί δεν έγινε εκκένωση των κατοίκων ώστε να προστατευθούν από τη φωτιά στο Μάτι: «Τώρα την διάσωση, διαφυγή, απεγκλωβισμό, σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο, στο χερσαίο χώρο, την επιχειρεί και τη συντονίζει αποκλειστικά η Πυροσβεστική».
Η συνέντευξη της Ρένας Δούρου στην εφημερίδα «Νέα Σελίδα»:
“Ερ: Είχε ευθύνη να σβήσει η Περιφέρεια Αττικής τις φωτιές στην Ανατολική Αττική κυρία Δούρου;
Απ: Να το ξεκαθαρίσουμε. Οι Περιφέρειες και γενικά η Τοπική Αυτοδιοίκηση, όταν ξεκινήσει μια δασική πυρκαγιά, δεν έχουν επιχειρησιακό ρόλο αλλά καλούνται, όπως και άλλοι φορείς – Αστυνομία, ΕΚΑΒ, Λιμενικό, εθελοντές, κ.α. -, να συνδράμουν ο καθένας με συγκεκριμένη αρμοδιότητα, πάντα όμως σύμφωνα τις εισηγήσεις και τις εντολές από την Πυροσβεστική. Για τους ΟΤΑ συγκεκριμένα, το θεσμικό πλαίσιο αναφέρει ως κύρια δράση “την δρομολόγηση δράσεων για τη υποστήριξη του έργου καταστολής από την πυροσβεστική με την διάθεση υδροφόρων, μηχανημάτων έργων κλπ εφόσον απαιτηθεί». Για λόγους διαφάνειας τα πάντα γίνονται εγγράφως, όπως ορίζει η παράγραφος 4.2.5 του σχετικού Σχεδίου αντιμετώπισης δασικών πυρκαγιών. Οι Περιφέρειες λοιπόν ικανοποιούν τα αιτήματα της πυροσβεστικής για μηχανήματα, προμηθεύουν την Πυροσβεστική με ό,τι τους ζητήσει και μάλιστα εγγράφως. Και αυτό είναι και το λογικό από τη στιγμή που μόνο η Πυροσβεστική έχει εκπαιδευθεί, διαθέτει την εμπειρία, την γνώση και τα μέσα για να σβήνει τις πυρκαγιές.
Να το πω απλά με στρατιωτικούς όρους. Η πυροσβεστική είναι στην πρώτη γραμμή και πολεμάει, είναι το πεζικό, τα τεθωρακισμένα, το μάχιμο τμήμα, ξέρει και μπορεί να το κάνει αυτό. Ενώ οι Περιφέρειες είναι το σώμα εφοδιασμού της πρώτης γραμμής και σύμφωνα με το Σχέδιο Δράσης και το Μνημόνιο Συνεργασιών με ιδιωτικούς φορείς, που έχουν εκπονήσει, έχουν το ρόλο να κινητοποιούν όλους όσοι μπορούν να προσφέρουν αυτά τα μηχανήματα που ζητάει το μέτωπο. Αυτό ακριβώς που πράξαμε.
Ο ρόλος αυτός, όπως καταλαβαίνετε, δεν προσφέρεται για επικοινωνιακή αξιοποίηση, είναι όμως ουσιαστικής σημασίας για την επίτευξη του στόχου που είναι η καταστολή και κατάσβεση της πυρκαγιάς.
Ερ: Έχουν γραφτεί και έχουν ειπωθεί πολλά για εκείνες τις κρίσιμες ώρες. Τώρα, 3 εβδομάδες μετά τα τραγικά γεγονότα, με την ασφάλεια που δίνει η απόσταση από αυτά, κάνοντας ένα φλας μπακ, πείτε μας τι έγινε λεπτό προς λεπτό;
Απ: Τη μοιραία Δευτέρα, μόλις ενημερώθηκα στο Γραφείο μου όπου βρισκόμουν μαζί με τα στελέχη και τους υπηρεσιακούς της Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Αττικής, στις 12.30 για την πυρκαγιά στην Κινέττα, απέστειλα αμέσως τον αρμόδιο χωρικό Αντιπεριφερειάρχη, που σε συνεργασία με τον Δήμαρχο και τον εκπρόσωπο της Πυροσβεστικής και σε άμεση επαφή μαζί μου, υλοποιήσαμε άμεσα όλα τα αιτήματα της Πυροσβεστικής.
Ήμουν συνεχώς όπως και τα στελέχη της Πολιτικής Προστασίας, στα γραφεία της Περιφέρειας ώστε να είναι δυνατή η άμεση τηλεφωνική επικοινωνία με όλους τους ανά χωρική ενότητα υπηρεσιακούς παράγοντες της Περιφέρειας. Αντιμετωπίσαμε πρακτικά όλα όσα προέκυπταν συνεχώς. Στείλαμε στην Κινέττα 7 υδροφόρες και 2 γαιοπροωθητές. Η φωτιά εκεί εξελίσσονταν με δυσμενή τρόπο και για αυτό έστειλα περισσότερους υπαλλήλους της Πολιτικής Προστασίας στην περιοχή.
Ερ: Ας συνεχίσουμε με τις εξελίξεις στις 23 Ιουλίου…
Απ: Δυστυχώς οι συνθήκες στην περιοχή της Κινέττας επιδεινώθηκαν. Έγινε διακοπή της κυκλοφορίας στη νέα Εθνική οδό Αθηνών – Κορίνθου γιατί η φωτιά μαινόταν και άλλαζε συνεχώς κατευθύνσεις. Αυτός ήταν ο λόγος που συνομιλούσα τόσο με τον Δήμαρχο Μεγάρων όσο και με τη Δήμαρχο Μάνδρας – Ειδυλλίας περί τις 18.15. Η φωτιά αυτή συνέχισε το καταστροφικό της έργο όλο το βράδυ με κίνδυνο να περάσει προς άλλους δήμους και άλλη Περιφέρεια.
Εν τω μεταξύ, μόλις ενημερώθηκα, στις 16.50 για τη φωτιά στη Νταού Πεντέλης, αμέσως έστειλα τον αρμόδιο χωρικό αντιπεριφερειάρχη, που σε συνεργασία με τον Δήμαρχο και τον εκπρόσωπο της Πυροσβεστικής, βρέθηκαν επιτόπου και ήμασταν συνεχώς σε επαφή για την άμεση υλοποίηση όλων των αιτημάτων της Πυροσβεστικής.
Αργότερα, μόλις ενημερώθηκα στις 17.23 για τη φωτιά στην Καλλιτεχνούπολη, χωρίς να έχει διευκρινιστεί αν είναι άλλη εστία από τη Νταού Πεντέλης, αφού παρόλες τις προσπάθειες της Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας δεν έχω καμία συγκεκριμένη πληροφόρηση, στέλνω την εντεταλμένη Περιφερειακή Σύμβουλο για ζητήματα Πολιτικής Προστασίας, να βρει τον Δήμαρχο και τον αξιωματικό της Πυροσβεστικής, όπως και στις άλλες εστίες.
Κι ενώ με τις εντολές της Πυροσβεστικής συνδράμουμε σε ό,τι μας ζητείται όλες αυτές τις ώρες, περίπου στις 18.45 πληροφορούμαι, από την εντεταλμένη περιφερειακή σύμβουλο Πολιτικής Προστασίας ότι η φωτιά είναι στο Νέο Βουτζά και έχει περάσει τη λεωφόρο Μαραθώνος χωρίς κανείς να ενημερώσει για την κατεύθυνσή της, για την απειλούμενη περιοχή ή για τα άλλα χαρακτηριστικά της.
Ζητώ άμεσα και εγγράφως, αν και δεν το επιβάλλει ο νόμος, να συγκληθεί το Συντονιστικό Όργανο Πολιτικής Προστασίας σε ασφαλές σημείο, για αξιολόγηση της κατάστασης και συνδρομή στην Πυροσβεστική. Συγχρόνως ζητώ να συγκληθεί άμεσα το Κεντρικό Συντονιστικό Όργανο Πολιτικής Προστασίας, ζητώ την κήρυξη σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης της Ανατολικής και Δυτικής Αττικής, γιατί ας μην ξεχνάμε ότι η φωτιά στην Κινέττα συνεχιζόταν.
Γύρω στις 19.05 η επίσημη πληροφόρηση από την Πυροσβεστική είναι ότι η φωτιά καίει στην Καλλιτεχνούπολη προς Διώνη, από την Πολιτική Προστασία της Περιφέρειας ότι είναι στο Νέο Βουτζά χωρίς να μου έχει αναφερθεί συγκεκριμένη κατεύθυνση, πάντως αντίθετη από αυτή που λέει η Πυροσβεστική. Αναρωτιέμαι μήπως ισχύουν και τα δύο, συγχρόνως μαθαίνω και για νέα φωτιά στον Κάλαμο (19.05) ενώ μαίνεται ακόμη στην Κινέττα.
Είναι λοιπόν πολλά τα μέτωπα, δεν υπάρχει πλήρης πληροφόρηση για την εξέλιξή τους, οπότε κρίνω ότι το καλύτερο δυνατόν για την εκπλήρωση των καθηκόντων μου είναι να πάω στο Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων του Πυροσβεστικού Σώματος, ώστε να έχω άμεση ενημέρωση για να μπορέσω να κινητοποιήσω τους φορείς που θα υλοποιήσουν όλες τις δράσεις που προβλέπονται. Βρέθηκα στο Κέντρο Επιχειρήσεων γύρω στις 19.30 και έφυγα από εκεί τα ξημερώματα της Τρίτης, 24 Ιουλίου. Όλα τα αιτήματα που είχα από την Πυροσβεστική, τα υλοποίησα άμεσα.
Ερ: Σας κατηγορούν ότι δεν «ήσασταν στη φωτιά στην Ανατολική Αττική» ή ότι είστε «εξαφανισμένη». Τι απαντάτε;
Απ: Από όσα μόλις σας είπα, είναι ξεκάθαρο ότι από τις 12.30 το μεσημέρι της μαύρης Δευτέρας, ως τα ξημερώματα της Τρίτης, ήμουν παρούσα στην Πολιτική Προστασία της Περιφέρειας και στο Ενιαίο Κέντρο Επιχειρήσεων της Πυροσβεστικής. Βοηθούσα, μαζί με τα στελέχη της Περιφέρειας, το έργο της Πυροσβεστικής, ως όφειλα από τη θέση της Περιφερειάρχη.
Καταλαβαίνω ότι κάποιοι θα ήθελαν να με δουν στα διάφορα μέτωπα της πυρκαγιάς ή να βγαίνω στο δελτίο κάποιου καναλιού.
Θέλω να πω στους συμπολίτες μου ότι δεν είμαι «εξαφανισμένη» στα άσχημα και «παρούσα» στις κορδέλες και τα εγκαίνια. Αυτή είναι μια σταθερή και συνεπής στάση μέσα σε αυτά τα χρόνια. Είναι μια στάση που δεν αρέσει σε πολλούς, κάποιους άλλους ξενίζει αλλά εκτιμώ ότι είναι η στάση που πρέπει να έχουν οι εργάτες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε μια διαφορετική Ελλάδα που πρέπει να κτίσουμε για το παρόν και το μέλλον. Προτιμώ να δρω παρά να μιλώ και αυτό στο τέλος θα κριθεί από τους πολίτες.
Ερ: Δεν βγήκατε να μιλήσετε όμως ούτε τις μέρες μετά την πυρκαγιά. Γιατί;
Απ: Αφενός γιατί η ουσιαστική δουλειά της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αφορά τις επόμενες μέρες. Όταν δηλαδή πρέπει να επουλωθούν πληγές, να οργανωθεί η αλληλεγγύη, να στηριχθούν οι άνθρωποι, να βοηθήσουμε να στηθούν υποδομές. Αφετέρου, όταν ακόμη υπάρχουν άθαφτοι νεκροί, θεωρώ ασέβεια να βγαίνω και να εξηγώ το ρόλο και τις αρμοδιότητές μου. Το ότι στέκομαι με σεβασμό μπροστά στην τραγωδία, με αφόρητο πόνο, όπως είπα στη συνέντευξή μου στην «Εφημερίδα των Συντακτών», και ότι θα μείνει για πάντα χαραγμένο μέσα μου, οι πολιτικοί μου αντίπαλοι το διαστρεβλώνουν υποστηρίζοντας ότι είμαι απαθής και αδιάφορη. Δεν μπορώ να ακολουθήσω τους πολιτικούς μου αντιπάλους στην επικοινωνιακή εκμετάλλευση της τραγωδίας.
Ερ: Και για να επανέλθω στο θέμα της εκκένωσης, θα μπορούσε η Περιφέρεια να πάρει τέτοια πρωτοβουλία;
Απ: Καλά κάνετε και θέτετε ξανά το ερώτημα. Γιατί πρέπει να το πούμε απλά και ξεκάθαρα για να το καταλάβει και ο κόσμος που μέσα στην οδύνη, το θρήνο και την οργή για την καταστροφή και τα θύματα, έχει βομβαρδιστεί το τελευταίο διάστημα από πληροφορίες που πολλές φορές, όμως, είναι στην ουσία fake news.
Άλλο λοιπόν οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση, που είναι ένα προληπτικό μέτρο και λαμβάνεται πριν αρχίσει η φωτιά να απειλεί συγκεκριμένους οικισμούς. Και άλλο, διαφυγή, διάσωση, όταν η φωτιά έχει ήδη αρχίσει να κατακαίει την περιοχή και πρέπει να διασωθεί ο κόσμος. Στην περίπτωση της οργανωμένης προληπτικής απομάκρυνσης την εισήγηση σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο αλλά και την κοινή λογική, τη κάνει αποκλειστικά ο επιχειρησιακά υπεύθυνος του Πυροσβεστικού σώματος. Γιατί υπάρχει ο κίνδυνος, αν δεν συγκλίνουν οι παράγοντες και οι προϋποθέσεις που απαιτούνται, το προληπτικό μέτρο αντί να σώσει, τελικά να προκαλέσει περισσότερους τραυματισμούς, πανικό, ακόμη και θύματα.
Αν από τα στοιχεία που διαθέτει η Πυροσβεστική, διαπιστώσει ότι η απομάκρυνση αφορά έναν δήμο, εισηγείται απευθείας προς τον Δήμαρχο. Αν δει ότι αφορά πάνω από δύο δήμους, εισηγείται απευθείας προς την Περιφέρεια, που με τη σειρά της ενημερώνει τους δήμους για να προβούν στις απαραίτητες ενέργειες. Και τέτοια εισήγηση για οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση, γραπτή, προφορική, με sms, με φαξ, με μέιλ, δεν έγινε ποτέ σε καμία υπηρεσία της Περιφέρειας Αττικής. Ενώ κάτι τέτοιο έγινε με τη σαφή εισήγηση της Πυροσβεστικής στις πρόσφατες πυρκαγιές στα χωριά της Εύβοιας.
Τώρα την διάσωση, διαφυγή, απεγκλωβισμό, σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο, στο χερσαίο χώρο, την επιχειρεί και τη συντονίζει αποκλειστικά η Πυροσβεστική.
Το όλο θέμα περί δήθεν αμέλειάς μου να δώσω εντολή απομάκρυνσης, “κατασκευάστηκε” από συνάδελφό σας 24 ώρες μετά από την τραγωδία, ο οποίος μάλιστα βγήκε σε εθνικό δίκτυο και διάβαζε “κοπτοραπτικά” την εγκύκλιο, δημιουργώντας ψευδείς και παραπλανητικές εντυπώσεις ως προς τον τρόπο που ασκούσα τα καθήκοντά μου τη μαύρη Δευτέρα.
Ερ: Για το αν τελικά υπάρχουν ευθύνες;
Απ: Τις ευθύνες δεν θα τις αποδώσει ένα δημοσίευμα, ένα πρωτοσέλιδο μίας κυριακάτικης ή ένα τηλεοπτικό ρεπορτάζ. Ειδικά όταν, όπως είδαμε πολλές φορές να συμβαίνει το τελευταίο διάστημα, γινόμαστε μάρτυρες μίας δημοσιογραφίας που δείχνει ότι δεν ενδιαφέρεται για τα θύματα αλλά να κάνει προπαγάνδα, πατώντας πάνω στους νεκρούς και τα αποκαΐδια.
Επαναλαμβάνω ότι κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι «έγιναν όλα καλά» όταν υπάρχουν νεκροί. Υπάρχει ήδη σε εξέλιξη η έρευνα της Δικαιοσύνης για τις φωτιές στην Ανατολική Αττική και δε θα επιχειρήσω να προκαταλάβω τα πορίσματα της Δικαιοσύνης όπως έχουν σπεύσει να κάνουν ορισμένα κανάλια, ορισμένα εκδοτικά συγκροτήματα και πολιτικοί αντίπαλοι…
Ερ: Σας κατηγορούν ότι είχατε πει ότι «αν δεν κάνετε αντιπλημμυρικά και αντιπυρικά έργα σε 6 μήνες θα πάω σπίτι μου»…
Απ: Η απάντηση σε αυτό το μονταρισμένο από τη γνωστή ομάδα επαγγελματικής παραπληροφόρησης, είναι ότι η διατύπωσή μου αφορούσε τον αντιπλημμυρικό σχεδιασμό. Και σε αυτό απαντάει η πραγματικότητα και όχι η δική μου ερμηνεία. Για πρώτη φορά στην Αττική έχουμε σε εξέλιξη 160 έργα υποδομής, αντιπλημμυρικά και άλλα, κόστους μισού δις ευρώ, στο πλαίσιο μιας ολιστικής αντιμετώπισης.
Σήμερα στο δήμο Μάνδρας – Ειδυλλίας έχουν μπει οι μπουλντόζες για δύο μεγάλα έργα – και πήραμε το “πράσινο φως” για το τρίτο -, που όφειλαν να έχουν γίνει εδώ και δεκαετίες. Με είδατε να καλώ τις κάμερες για να το εκμεταλλευτώ επικοινωνιακά;
Σε κάθε περίπτωση πάντως, αυτοί που διακινούν αυτά τα βίντεο ή που παραποιούν τα λόγια μου, είναι οι ίδιοι που αποδεικνύεται ότι δεν ενδιαφέρονται ούτε για τη φωτιά, ούτε για τα θύματα. Δεν ενδιαφέρονται για τους ανθρώπους, για τους συμπολίτες μου που παλεύουν να ορθοποδήσουν στις πληγείσες περιοχές. Το μόνο που τους νοιάζει είναι η πολιτική εξόντωση.
Ερ: Με το χέρι στην καρδιά, τι αισθανθήκατε εκείνο το βράδυ, μετά από το τέλος της σύσκεψης, όταν βγήκατε με τον πρωθυπουργό στις κάμερες;
Απ: Μια στιγμή που ας μην τη νοιώσει κάνεις. Να ξέρεις ότι έχεις κάνει το καθήκον σου όπως προβλέπει ο νόμος και αυτό να μην είναι αρκετό. Και από την άλλη, όπως οι συμπολίτες μου στις πληγείσες περιοχές, αισθάνομαι την ανάγκη να σταθούμε στα πόδια μας. Να παλέψουμε. Να κάνουμε το αδύνατο, δυνατό. Για την ασφάλεια των πολιτών της Αττικής. Για να μην ξανασυμβεί.
Ερ: Ήσασταν από τους πρώτους που χαιρετίσατε την απελευθέρωση των δύο ελλήνων αξιωματικών. Τι θεωρείτε ότι συμβολίζει αυτή η εξέλιξη;
Απ: Ήταν η μόνη ευχάριστη είδηση που άκουσα τις τελευταίες ημέρες και μας έδωσε δύναμη και κουράγιο. Έστω κι αν κάποιοι επιχείρησαν να απομειώσουν τις πραγματικές της διαστάσεις. Πιστεύω ότι η εξωτερική πολιτική δεν είναι υπόθεση διαπροσωπικών σχέσεων ούτε πλειοδοσία πατριωτισμού αλλά απαιτεί συνεπή, σταθερή, νηφάλια και σε βάθος στρατηγική.
