του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.grΟ καρκίνος αποτελεί τη 2η αιτία θανάτου στη χώρα μας μετά τα καρδιαγγειακά νοσήματα και μείζον εθνικό αλλά και παγκόσμιο πρόβλημα Δημόσιας Υγείας. Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, έως το 2030 εκτιμάται ότι οι θάνατοι, συνεπεία του καρκίνου, θα αγγίξουν τα 11 εκατομμύρια. Αριθμοί που κατατάσσουν τον καρκίνο ως τη δεύτερη πιο συχνή αιτία θανάτου, μετά τις καρδιοπάθειες.
Η αντιμετώπιση της ασθένειας είναι ένας αγώνας δύσκολος και μακρύς. Γι’ αυτό και με το σύνθημα της εκστρατείας «Μπορούμε!», που είναι για την τριετία 2016-2018, ο στόχος είναι να ενημερωθούμε για την ασθένεια χωρίς φόβο και προκαταλήψεις, μεταφέροντας το ουσιώδες μήνυμα της πρόληψης, της έγκαιρης διάγνωσης, της θεραπείας και της ανακουφιστικής φροντίδας.
Η διακοπή του καπνίσματος αποτελεί σημαντικό μέτρο πρόληψης του καρκίνου, αφού το 90% των περιστατικών καρκίνου των πνευμόνων οφείλεται αποκλειστικά στις επιπτώσεις από το κάπνισμα.
Ο αριθμός των καπνιστών, μάλιστα, είναι τέτοιος που πλέον το κάπνισμα χαρακτηρίζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ως επιδημία σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι αριθμοί είναι ενδεικτικοί του μεγέθους του προβλήματος: τα επόμενα 25 χρόνια εκτιμάται ότι ο ετήσιος αριθμός θανάτων από το κάπνισμα, θα αγγίξει τα 10 εκατομμύρια. Στον αριθμό αυτό περιλαμβάνονται και μη καπνιστές εξαιτίας των νόσων που προκλήθηκαν από την έκθεση στον καπνό τσιγάρων.
Η Ελλάδα του 2017 βρίσκει τον χώρο της υγείας να πλήττεται ποικιλοτρόπως. Ολες οι έρευνες δείχνουν ότι αυτή η κατάσταση επιβαρύνει την υγεία και φυσικά ανεβάζουν τα ποσοστά των περιστατικών καρκίνου και καρδιάς σε ανησυχητικά επίπεδα. Η καθημερινή πίεση, το στρες των δυσάρεστων ακουσμάτων, η πίεση στην εργασία από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει, η απώλεια εργασίας, η απώλεια σημαντικού μέρους του εισοδήματος, η κατήφεια και η κατάθλιψη, δημιουργούν όλες εκείνες τις προϋποθέσεις για να αυξηθούν τα περιστατικά καρκίνου.
Μάλιστα πλέον καταγράφεται, αρκετούς μήνες πλέον, ασθενείς που έχουν διαγνωστεί με καρκίνο και βρίσκονται σε στάδιο θεραπείας ή παρακολούθησης, λόγω οικονομικής αδυναμίας να μην προσέρχονται για τις υποχρεωτικές εξετάσεις τους και ακόμα χειρότερα να μην λαμβάνουν τα θεραπευτικά τους σχήματα όπως θα έπρεπε. Επίσης είναι χαρακτηριστικό ασθενείς, λόγω της οικονομικής εξαθλίωσης να περιμένουν για μήνες ραντεβού για να εξεταστούν και ας έχουν πιθανή διάγνωση καρκίνου.
Έμφαση στην Πρόληψη
Σε όλη αυτήν την κατάσταση εκείνο που μπορεί να βοηθήσει σοβαρά και να μην αυξηθούν τα περιστατικά καρκίνου, είναι να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην πρόληψη. Μεγάλο μέρος των περιστατικών καρκίνου μπορούν να αποφευχθούν μέσω της πρόληψης, και επίσης μεγάλο μέρος των θανάτων από καρκίνο μπορούν να αποφευχθούν μέσω της έγκαιρης διάγνωσης και της θεραπευτικής αντιμετώπισης. Αποτελεί, δε, μοναδική πρωτοβουλία βάσει της οποίας όλος ο κόσμος μπορεί να ενώσει τις δυνάμεις του για την καταπολέμηση της παγκόσμιας επιδημίας του καρκίνου.
Ο καρκίνος έχει μια γενετική συνιστώσα, η οποία δεν μπορεί να προληφθεί. Όμως, δεν αναπτύσσουν καρκίνο όλοι οι άνθρωποι με γενετική προδιάθεση και, αντίστροφα, ο καρκίνος μπορεί να πλήξει ανθρώπους χωρίς οικογενειακό ιστορικό της νόσου. Η καρκινογένεση είναι ένα φαινόμενο που απαιτεί χρόνο για να πραγματοποιηθεί και υπάρχουν συνήθως αρκετά στάδια μέχρι ένα φυσιολογικό κύτταρο να μετατραπεί σε καρκινικό. Στον ανώμαλο πολλαπλασιασμό των κυττάρων του καρκίνου συμβάλλει ποικιλία παραγόντων, που περιλαμβάνουν:
Ανωμαλίες στο γενετικό υλικό που οδηγούν σε βλάβες του κυττάρου, ενεργοποίηση γονιδίων, ή σε εξάλειψη ογκοκατασταλτικών γονιδίων
Αδυναμία του αμυντικού συστήματος του οργανισμού να καταστρέψει τα παθολογικά κύτταρα
Φαινόμενα που με την σειρά τους προκαλούνται από σύνθετους παράγοντες, που περιλαμβάνουν έκθεση σε καρκινογόνα, μικρόβια και ιούς, κληρονομικές προδιαθέσεις, χρήση καπνού, διατροφικές συνήθειες.
Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Κώδικα κατά του Καρκίνου, πολλοί θάνατοι από καρκίνο θα μπορούσαν να αποφευχθούν με την υιοθέτηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής.
Ο καρκίνος μπορεί να αποφευχθεί ακολουθώντας μερικούς κανόνες για έναν υγιεινό τρόπο ζωής. Τέτοιοι είναι:
- Διακοπή του καπνίσματος
- Σωματική άσκηση
- Περιορισμός της κατανάλωσης αλκοόλ
- Πρόληψη κατά της παχυσαρκίας
- Υγιεινή διατροφή
- Αποφυγή της έκθεσης στον ήλιο
- Εμβολιασμός κατά των ιών που προκαλούν καρκίνο
- Αποφυγή των καρκινογόνων παραγόντων του περιβάλλοντος.
Τρώτε Υγιεινά
• Τρώτε μια ποικιλία από ωμά και μαγειρεμένα λαχανικά, φρούτα και όσπρια (π.χ. ξερά φασόλια, φακές). Εκατοντάδες μελέτες έχουν αποδείξει πως διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά λειτουργεί αποτρεπτικά για αρκετές κακοήθεις νεοπλασίες, όπως αυτή των πνευμόνων, του στόματος, του οισοφάγου, του στομάχου, και του κόλον, του φάρυγγα, του λάρυγγα, του παγκρέατος, του ήπατος, της μήτρας και των ωοθηκών. Όλων των ειδών τα φρούτα, ιδιαίτερα τα πορτοκάλια, τα μήλα, οι φράουλες, τα ακτινίδια, το μάνγκο, τα μανταρίνια, τα γκρέιπ φρουτ, τα σύκα, τα βατόμουρα, τα ακτινίδια, τα πεπόνια, τα βερύκοκα, τα ροδάκινα, τα δαμάσκηνα και τα κουκούτσια φρούτων που περιέχουν αμυγδαλίνη.
• Τρώτε άφθονα δημητριακά (συμπεριλαμβάνοντας ψωμί, ρύζι, ζυμαρικά και χυλοπίτες), κατά προτίμηση ολικής αλέσεως.
• Τρώτε κόκκινο κρέας το πολύ τρεις έως τέσσερις φορές την εβδομάδα. Τις άλλες ημέρες επιλέγετε ψάρια, πουλερικά, ξερά ή κονσερβοποιημένα φασόλια ή φακές.
• Περιορίζετε τα επεξεργασμένα κρέατα ή τα αλλαντικά (π.χ. λουκάνικα Φρανκφούρτης, μπέικον και ζαμπόν).
• Επιλέγετε τρόφιμα χαμηλής περιεκτικότητας σε αλάτι.
• Μην τρώτε πολλά λιπαρά, κυρίως κορεσμένα λιπαρά. Ελέγχετε αν υπάρχουν καμουφλαρισμένα λίπη (π.χ. σνακ, κέικ και έτοιμα φαγητά). Δίαιτες με υψηλά λιπαρά συνδέονται με καρκίνο εντέρου, προστάτη και ενδομητρίου.
• Επιλέγετε γιαούρτια, τυριά και γάλατα χαμηλών λιπαρών. Το ασβέστιο προστατεύει από το εντερικό καρκίνο. Αποβουτυρωμένο γάλα ή με 1%λιπαρά, γιαούρτι και χυμός πορτοκαλιού ενισχυμένο σε ασβέστιο είναι καλές πηγές ασβεστίου.
Τέλος πρέπει να τονίσουμε ότι όσο πιο νωρίς γίνει η διάγνωση της νόσου, τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες ίασης του ασθενούς. Θα πρέπει παρά τις δυσκολίες λόγω της οικονομικής κρίσης, να γίνονται εκείνες οι προληπτικές εξετάσεις (παπ τεστ, μαστογραφία, PSA, ψηφιακή δερματοσκόπηση κλπ) τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο.
Αξίζει να διαφυλάξουμε την υγεία μας για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε όλα τα άλλα.
