Από την άλλη, κάποια κράτη-μέλη συνδέουν τα δίδακτρα με την επίδοση των φοιτητών και άλλα εφαρμόζουν μικτό σύστημα.
Νέα έκθεση για το ύψος των διδάκτρων στα πανεπιστήμια της Ευρώπης κατά το τρέχον ακαδημαϊκό έτος 2016-17 έδωσε στη δημοσιότητα το Δίκτυο Ευρυδίκη. Πιο κάτω, παραθέτουμε στοιχεία που αφορούν στο κόστος σπουδών στην ΕΕ των 28. Οι σχετικές πληροφορίες αφορούν μόνο στις προπτυχιακές σπουδές πλήρους φοίτησης.
Δίδακτρα από μερικά ευρώ μέχρι μερικές χιλιάδες
Βέλγιο: Στη γαλλόφωνη κοινότητα το ύψος των διδάκτρων εξαρτάται από την οικονομική κατάσταση του φοιτητή. Περίπου το 80% πληρώνουν το ανώτατο ποσό που είναι €836 το χρόνο. Στη γερμανόφωνη κοινότητα, όλοι οι σπουδαστές πληρώνουν δίδακτρα κατά την εγγραφή τους, τα οποία κατά μέσο όρο φτάνουν στα €450. Στη φλαμανδική κοινότητα όλοι καταβάλλουν ένα προκαθορισμένο ποσό που ανέρχεται στα €230 και από εκεί και πέρα €11 για κάθε ECTS. Αυτό σημαίνει κάπου στα €890 το χρόνο.
Βουλγαρία: Τα ιδρύματα αποφασίζουν το ύψος των διδάκτρων, αλλά το ανώτατο ποσό καθορίζεται από την Κυβέρνηση. Ξεκινούν από €153 μέχρι €767 ετησίως, ανάλογα με το πρόγραμμα σπουδών που επιλέγει ένας φοιτητής. Κάποιες κατηγορίες φοιτητών απαλλάσσονται.
Ιρλανδία: Περίπου το 60% των φοιτητών πληρώνουν δίδακτρα, τα οποία ονομάζονται «εισφορά του φοιτητή» και ανέρχονται σε €3.000 τον χρόνο. Υπάρχουν και κάποιες κατηγορίες φοιτητών που αν δεν πληρούν τους όρους για «δωρεάν φοίτηση», τότε καταβάλλουν άλλες €3.000.
Ισπανία: Το ποσό των διδάκτρων καθορίζεται ανάλογα με τον κλάδο σπουδών, τον αριθμό των ECTS και τον αριθμό των εξετάσεων στις οποίες αποτυγχάνει ένας φοιτητής. Επίσης, τα ποσά είναι διαφορετικά ανά περιοχή. Το 71% των προπτυχιακών φοιτητών πληρώνουν δίδακτρα, κατά μέσο όρο €1110 ετησίως.
Γαλλία: Το ύψος των διδάκτρων καθορίζεται από το υπουργείο Παιδείας και είναι €184 για τα προπτυχιακά προγράμματα. Πρόσθετα τέλη τα οποία σχετίζονται με το σύστημα κοινωνικής ασφάλειας και ανέρχονται σε €215 το χρόνο, πληρώνουν όλοι οι φοιτητές ηλικίας 20-28 ετών. Επίσης, κάποια πανεπιστήμια προσθέτουν διοικητικά τέλη για συγκεκριμένες υπηρεσίες. Στις λεγόμενες Grades Ecoles, τα δίδακτρα ξεκινούν από €610 ετησίως αλλά μπορεί να φτάσουν μέχρι τις €10.000, ανάλογα και με το οικογενειακό εισόδημα. Διευκρινίζεται όμως, ότι υπάρχουν και ορισμένες τέτοιες σχολές που όχι μόνο δεν επιβάλλουν δίδακτρα, αλλά μπορεί ακόμα και να πληρώνουν ορισμένους φοιτητές.
Ιταλία: Τα ιδρύματα καθορίζουν το ύψος των διδάκτρων στην αρχή του ακαδημαϊκού έτους στη βάση κοινωνικοοικονομικών κριτηρίων και ανάλογα με τον κλάδο σπουδών.
Το κατώτατο ποσό για φέτος καθορίστηκε στα €201 και το ανώτερο ανέρχεται στα €2.086. Κατά μέσο όρο οι φοιτητές πληρώνουν €1.220 ετησίως.
Λουξεμβούργο: Όλοι οι φοιτητές πληρώνουν κόστος εγγραφής, που ανέρχεται στα €400 για το πρώτο και δεύτερο εξάμηνο και στα €200 για το τρίτο, τέταρτο, πέμπτο και έκτο.
Ολλανδία: Τα δίδακτρα καθορίζονται σε κεντρικό επίπεδο και για τη φετινή χρονιά, ανέρχονται για όλους τους φοιτητές σε €1.964.
Πορτογαλία: Όλοι οι φοιτητές πληρώνουν δίδακτρα τα οποία κυμαίνονται από €656 μέχρι €1.063.
Ηνωμένο Βασίλειο: Στην Αγγλία, όλοι προπτυχιακοί φοιτητές πληρώνουν κατά μέσο όρο €10.218. Τα ίδια σχεδόν δίδακτρα ισχύουν και στην Ουαλία, ενώ στη Βόρεια Ιρλανδία περιορίζεται κατά το ήμισυ, κάπου στις €4.608. Στη Σκωτία, Σκωτσέζοι και υπόλοιποι Ευρωπαίοι δεν πληρώνουν για προπτυχιακές σπουδές (πληρώνουν όμως οι φοιτητές από Αγγλία, Ουαλία, Β. Ιρλανδία!).
Ας σημειωθεί ότι στη φετινή έκθεση του δικτύου, δεν δίνονται πληροφορίες για το ύψος των διδάκτρων των διεθνών φοιτητών.
ΔΙΤΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Λετονία: Αριθμός θέσεων είναι επιχορηγημένες και κατ’ επέκταση οι σπουδές είναι δωρεάν. Για τις υπόλοιπες θέσεις σπουδών, τα δίδακτρα κυμαίνονται από €720 μέχρι €6.403.
Λιθουανία: Επίσης υπάρχουν επιχορηγημένες θέσεις, που προσφέρουν δωρεάν φοίτηση. Παρόλα αυτά, περίπου οι μισοί φοιτητές πληρώνουν για να σπουδάσουν από €1.076 ως €11.610.
Ουγγαρία: Εδώ συναντάμε φοιτητές που χρηματοδοτούνται από το κράτος και εκείνους που είναι αυτοχρηματοδοτούμενοι. Το 2015, το 64,7% των φοιτητών χρηματοδοτήθηκε από την Πολιτεία. Για τους υπόλοιπους, το κόστος σπουδών ξεκινά στα €744 και μπορεί να ξεπεράσει τις €14.000. Συνήθως όμως κυμαίνεται στα €1.295.
Ρουμανία: Και εδώ οι φοιτητές χωρίζονται σε αυτούς που χρηματοδοτούνται από το κράτος και τους αυτοχρηματοδοτούμενους. Για εκείνους που πληρώνουν, τα δίδακτρα κυμαίνονται από €542 μέχρι €5.205 ανάλογα με το πρόγραμμα.
ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΠΛΗΡΩΝΕΙ ΓΙΑ ΣΠΟΥΔΕΣ
Δανία: Δεν υπάρχουν δίδακτρα ούτε στα προπτυχιακά, ούτε στα μεταπτυχιακά προγράμματα.
Ελλάδα: Όπως πολύ καλά γνωρίζουμε, οι φοιτητές δεν πληρώνουν δίδακτρα, παρά μόνο εάν φοιτούν στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο της χώρας.
Κύπρος: Η πολιτεία καλύπτει τα δίδακτρα των προπτυχιακών φοιτητών στα δημόσια πανεπιστήμια του νησιού μας, τα οποία βάσει της έκθεσης, ανέρχονται σε €3.417 το χρόνο. Οι δε μεταπτυχιακοί φοιτητές πληρώνουν από €4100 μέχρι €10.250 ανάλογα με το πρόγραμμα σπουδών. Να σημειώσουμε επίσης ότι τα δίδακτρα για τους διεθνείς φοιτητές (από χώρες εκτός ΕΕ) ανέρχονται σε €6.834 ετησίως.
Μάλτα: Μηδενικό είναι το κόστος σπουδών σε προπτυχιακό επίπεδο.
Σλοβενία: Δεν υπάρχουν δίδακτρα παρά μόνο τέλη εγγραφής, τα οποία δεν υπερβαίνουν τα €20 με €30.
Γερμανία: Δωρεάν σπουδές παρέχουν τα γερμανικά πανεπιστήμια. Ελάχιστα και συγκεκριμένα μόλις δέκα ιδρύματα, έχουν καθορίσει χαμηλά διοικητικά τέλη. Επίσης, σε πέντε ακαδημαϊκά ιδρύματα, οι φοιτητές είναι υποχρεωμένοι να πληρώσουν δίδακτρα από €400-€500 ανά εξάμηνο, σε περίπτωση που υπερβούν την κανονική διάρκεια των σπουδών του.
Φινλανδία: Πολύ απλά, δεν υπάρχουν δίδακτρα ή άλλα τέλη.
Σουηδία: Αντίστοιχα, δεν υπάρχουν δίδακτρα για τους Σουηδούς και τους υπόλοιπους Ευρωπαίους.
Η αποτυχία… χρεώνεται
Τσεχία: Οι σπουδές είναι δωρεάν. Οι φοιτητές πληρώνουν ένα ενδεικτικό ποσό που δεν υπερβαίνει τα €19 με την έναρξη των σπουδών τους. Σε περίπτωση όμως, που δεν πάρουν πτυχίο εντός της κανονικής διάρκειας σπουδών, τότε πρέπει να καταβάλουν δίδακτρα.
Εσθονία: Οι φοιτητές που συμπληρώνουν 30 ECTS ανά εξάμηνο και 60 ECTS το χρόνο, σπουδάζουν δωρεάν. Αν δεν τα καταφέρουν, τότε πληρώνουν ένα ποσό ανά ECTS. Για τους πλείστους κλάδους ανέρχεται στα €50, σε κάποιους άλλους όμως, φτάνει τα €100 ή και €120 ανά ECTS.
Κροατία: Το κόστος για το πρώτο έτος σπουδών, καλύπτεται από κράτος, όπως επίσης και για τα επόμενα χρόνια, δεδομένου ότι ο φοιτητής πετύχει 55 ECTS. Αν όχι, πληρώνει περίπου €1000.
Αυστρία: Δεν υπάρχουν δίδακτρα. Αν όμως, ένας φοιτητής χρειαστεί να επεκτείνει τη διάρκεια των σπουδών του, τότε πληρώνει €363 για κάθε εξάμηνο.
Πολωνία: Αν εξαιρέσουμε ένα εφάπαξ ποσό που δεν υπερβαίνει τα €35 για όλη τη διάρκεια των προπτυχιακών σπουδών, οι φοιτητές σπουδάζουν δωρεάν. Χρεώνονται ένα ποσό σε περίπτωση που χρειαστεί να επαναλάβουν κάποιο μάθημα. Επίσης, πληρώνουν διοικητικά τέλη για έκδοση φοιτητικής κάρτας και διπλώματος.
Σλοβακία: Όλοι πληρώνουν διοικητικά τέλη από €10 ως €100. Οι σπουδές είναι δωρεάν, αρκεί να τελειώσεις στην ώρα σου. Διαφορετικά, είσαι υποχρεωμένος να πληρώνεις €1.800 ετησίως.
Euractiv
