Αύξηση των αυτοκτονιών και των αποπειρών αυτοκτονίας παρουσιάζει η Ελλάδα στα χρόνια της κρίσης, σύμφωνα με την Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρία. Την ίδια στιγμή, οι ειδικοί σχετίζουν την αυτοκαταστροφική συμπεριφορά με τα υψηλά ποσοστά τροχαίων ατυχημάτων στη χώρα.
Αυξητικές τάσεις σχεδόν σε όλες τις χώρες που βρίσκονται σε κατάσταση οικονομικής κρίσης παρουσιάζουν οι αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές. Η Ελλάδα συγκαταλέγεται μεταξύ αυτών, παρουσιάζοντας στα χρόνια της κρίσης τουλάχιστον κατά 30% αύξηση των αυτοκτονιών και ανάλογη αύξηση των αποπειρών αυτοκτονίας. Τα ποσοστά αυτά, ωστόσο, μπορεί να είναι ακόμα μεγαλύτερα καθώς τελευταία συζητείται πολύ η σχέση των αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών με τα τροχαία ατυχήματα. Όπως είναι γνωστό, η Ελλάδα κατέχει μια από τις τελευταίες θέσεις στον ευρωπαϊκό χάρτη σε σχέση με τις αυτοκτονίες, βρίσκεται όμως στις πρώτες θέσεις σε σχέση με τα τροχαία ατυχήματα. Υποστηρίζεται ότι κάποια από αυτά τα τροχαία ατυχήματα (π.χ. όταν ο οδηγός είναι μόνος, οδηγεί με υπερβολική ταχύτητα  υπό την επήρεια οινοπνευματωδών), ενδεχομένως αποτελούν αυτοκτονικές συμπεριφορές (παρα-αυτοκτονίες ), οι οποίες όμως ποτέ δεν καταγράφονται ως αυτοκτονίες.
Με σχετική ανακοίνωσή του, το υπουργείο Υγείας ενημερώνει ότι θεωρεί υποχρέωση και βασική προτεραιότητά του να διαμορφώσει ένα σύγχρονο και αποτελεσματικό πλαίσιο προστασίας των πολιτών, μέσα από την πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση και την αποτελεσματική αντιμετώπιση αιτιών που σχετίζονται με την ψυχική υγεία τους. Επίσης, να ενισχύσει τις υπάρχουσες δομές και τηλεφωνικές γραμμές υποστήριξης και να εξασφαλίσει την καθολική πρόσβαση των πολιτών στην ενδεδειγμένη φαρμακευτική αγωγή. Στοχεύει, ακόμα, μέσα από την ποιοτική αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών, να δώσει στο Εθνικό Σύστημα Υγείας τα κατάλληλα αντανακλαστικά που θα επιτρέψουν την διάσωση των ανθρώπων, οι οποίοι αποπειρώνται να βάλουν τέλος στη ζωή τους.
Σ’ αυτή την προσπάθεια το υπουργείο Υγείας οφείλει να έχει τον πρώτο ρόλο και την κύρια ευθύνη, οφείλει όμως και να συντονίσει πρωτοβουλίες και δράσεις μη κρατικών φορέων και οργανώσεων που έχουν να επιδείξουν σημαντικό έργο προς αυτήν την κατεύθυνση.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο φιλοδοξεί να πετύχει την ανατροπή των σημερινών δεδομένων, παράλληλα με την ανατροπή των δυσμενών οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών που βρίσκεται η χώρα μας.

Παράγοντες κινδύνου
Έχει υπολογιστεί ότι κάθε χρόνο καταγράφονται περισσότερες από 1.000.000 αυτοκτονίες παγκοσμίως, μια αυτοκτονία πραγματοποιείται κάθε 20 δευτερόλεπτα ενώ μια απόπειρα πραγματοποιείται κάθε δευτερόλεπτο. Η αυτοκτονία σήμερα συγκαταλέγεται μεταξύ των δέκα συχνοτέρων αιτιών θανάτου στο σύνολο του πληθυσμού και ανάμεσα στις τρεις συχνότερες αιτίες θανάτου για τους εφήβους και τους νεαρούς ενήλικες.
Η αυτοκαταστροφική συμπεριφορά αποτελεί πολύπλευρο, πολύπλοκο και δυσεπίλυτο κοινωνικοψυχοβιολογικό φαινόμενο. Οι παράγοντες κινδύνου αυτοκτονίας μπορούν να διακριθούν σε πρωτογενείς δευτερογενείς και τριτογενείς.
Στους πρωτογενείς, οι οποίοι αποτελούν και κατάσταση αυξημένου κινδύνου αυτοκτονίας, περιλαμβάνονται η ύπαρξη ψυχικής διαταραχής (ιδιαίτερα  της μείζονος κατάθλιψης), η ύπαρξη προηγούμενης απόπειρας αυτοκτονίας, η ανακοίνωση της αυτοκτονικής πρόθεσης και η χαμηλή σεροτονινεργική δραστηριότητα του ατόμου.
Οι δευτερογενείς παράγοντες κινδύνου, μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν την ανεργία, τα οικονομικά προβλήματα, τα σοβαρά αρνητικά γεγονότα ζωής και την κοινωνική απομόνωση, ενώ στους τριτογενείς παράγοντες εντάσσεται το αντρικό φύλο και η εφηβική ηλικία ή η προχωρημένη ηλικία.
Οι δευτερογενείς και τριτογενείς παράγοντες συχνά διαπλέκονται και ενισχύουν τους πρωτογενείς παράγοντες στην πραγματοποίηση μιας αυτοκτονικής ενέργειας.
  -  Οι ψυχικές διαταραχές αποτελούν ισχυρό παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς. Ασθενείς με μείζονα κατάθλιψη έχουν δείκτη θνησιμότητας από αυτοκτονία της τάξης του 15-20% ενώ ασθενείς με ψυχώσεις (σχιζοφρένεια) έχουν δείκτες της τάξης 5-10%.
    Στα παιδιά οι αυτοκαταστροφικές πράξεις είναι εξαιρετικά σπάνιες ενώ στους εφήβους και στους νεαρούς ενήλικες η αυτοκτονική συμπεριφορά εκδηλώνεται με διάφορους τρόπους λόγω της ειδικής ψυχοσυναισθηματικής ανάπτυξης της ηλικίας αυτής και συχνά σχετίζεται με συγκρουσιακές καταστάσεις σε κοινωνικό επίπεδο.
   - Οι ηλικιωμένοι εμφανίζουν υψηλούς δείκτες αυτοκτονιών, γεγονός που αποδίδεται στη συχνή συνύπαρξη σοβαρών σωματικών νοσημάτων που συνυπάρχουν με κατάθλιψη (π.χ. καρδιοπάθειες, καρκίνος, Πάρκινσον κ.α.) αλλά και στο γεγονός ότι η κατάθλιψη στους ηλικιωμένους συχνά εκφράζεται με σωματικά ενοχλήματα και όχι λεκτικά με αποτέλεσμα τη δυσκολία αντιμετώπισής της.
  -  Έχει παρατηρηθεί αυξημένη αναλογία ανδρών που αυτοκτονούν σε σχέση με τις γυναίκες ενώ το αντίθετο συμβαίνει με τις απόπειρες αυτοκτονίας. Το γεγονός αποδίδεται στην αυξημένη πρόθεση αυτοκτονίας των ανδρών και στους βίαιους και συχνά πιο αποτελεσματικούς τρόπους που χρησιμοποιούν σε σχέση με τις γυναίκες. Εξάλλου, έχει υποστηριχθεί ότι αρκετές από τις απόπειρες αυτοκτονίας των γυναικών αποτελούν «κραυγή βοήθειας» χωρίς όμως να παραγνωρίζεται η σημασία τους ως αυτοκαταστροφική ενέργεια.
   - Το σύνθετο πρόβλημα των αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών είναι λογικό να αντιμετωπίζεται με πολύπλευρες παρεμβάσεις, τόσο βιολογικές (σταθεροποιητικά του συναισθήματος φάρμακα κ.α.) όσο και ψυχοκοινωνικές παρεμβάσεις που στοχεύουν στην κοινωνική υποστήριξη των ατόμων, στη μείωση της ανεργίας και της εργασιακής ανασφάλειας, στη μείωση της φτώχειας κ.τ.λ.
  -  Ο ρόλος των ΜΜΕ και του διαδικτύου σε σχέση με τις αυτοκτονίες θεωρείται  σημαντικός αφού μπορεί να λειτουργήσει θετικά ή όμως και αρνητικά. Η σωστή ενημέρωση ενός τραγικού συμβάντος αυτοκτονίας μπορεί να αποτρέψει από άλλες ενέργειες ενώ αν δεν συμβεί αυτό μπορεί να υπάρξουν αντίθετα αποτελέσματα. Το ίδιο μπορεί να συμβεί με το διαδίκτυο οπού, όπως είναι γνωστό, υπάρχουν ισότοποι που προτρέπουν σε ενέργειες τέτοιου τύπου. Η ελληνική οικονομική κρίση που συνοδεύτηκε με σημαντική κοινωνική κρίση έχει διάρκεια και βάθος. Οι προγραμματισμένες ενέργειες της πολιτείας σε σχέση με την μείωση των κοινωνικών παραγόντων που επεισέρχονται στην αιτιοπαθογένεια των ενεργειών αυτοκαταστροφής και οι στοχευμένες προληπτικές δράσεις στις ομάδες υψηλού κινδύνου (π.χ. άτομα με χρόνιες ψυχικές παθήσεις ή/και σωματικές παθήσεις) αναμένεται να μειώσει τις δραματικές συνέπειες των αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών.
 stogiatro,.gr

 
Top