Παρά την πτώση κατά σχεδόν 50% των τιμών κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, το τοπίο στην κτηματαγορά παραμένει ομιχλώδες, καθώς...
η επανεμφάνιση του πολιτικού και οικονομικού ρίσκου στο μεγαλύτερο διάστημα του 2015, παράλληλα με τις φορολογικές επιβαρύνσεις, κατέστησε δυσχερή την όποια επιστροφή της σε κατάσταση ισορροπίας και μεσοπρόθεσμης ανάκαμψης.
Ωστόσο μετά την υπογραφή του τρίτου Μνημονίου παρατηρείται αναθέρμανση του επενδυτικού ενδιαφέροντος στα ακίνητα εισοδήματος, όπου οι αποδόσεις έχουν παραμείνει σε γενικές γραμμές σταθερές, και στα ξενοδοχεία και λοιπά τουριστικά ακίνητα, όπου όμως κυριαρχεί το θέμα των κόκκινων δανείων και του πώς, όπως λέγεται στην αγορά, οι τράπεζες θα «συμπεριφερθούν» στους υπερχρεωμένους ξενοδόχους.
Αν πάντως η χώρα βρει τον δρόμο της και καταστούν πιο εμφανείς οι προοπτικές, αρκετά ξένα funds και εγχώρια επενδυτικά κεφάλαια θα μπορούσαν να ενισχύσουν το ελληνικό Real Estate, σε τομείς όπως τα επαγγελματικά ακίνητα, τα ξενοδοχεία, καθώς και συνολικά τον τομέα του τουρισμού, αλλά και την ανάπτυξη γης.
Παράλληλα, η δημιουργία ενός σύγχρονου φορολογικού και χωροταξικού πλαισίου θα μπορούσε πραγματικά να μεταβάλει το τοπίο και να προσελκύσει ισχυρά αλλά και αναγκαία ξένα επενδυτικά κεφάλαια.
Σύμφωνα με έρευνα του ομίλου Δανός / An Alliance Member of BNP Paribas Real Estate, καθώς η κάθε υποαγορά ακινήτων αντιδρά διαφορετικά, τα χαρακτηριστικά της κάθε αγοράς χωριστά και οι τρέχουσες τάσεις έχουν ως εξής:
Οικιστική αγορά
Η οικιστική αγορά έχει εντελώς διαφορετικά χαρακτηριστικά από τις άλλες. Κατά τη διάρκεια του 2015 συνεχίστηκε η πτώση τιμών, αλλά με σαφώς μικρότερο πρόσημο από τις προηγούμενες χρονιές. Υπάρχουν πολλοί λόγοι που η αγορά οικιστικών ακινήτων δυσκολεύεται να ανακάμψει παρά το γεγονός ότι ιδιαίτερα στα ακίνητα των ακριβών περιοχών υπάρχει σημαντική κάμψη στις τιμές.
Γραφειακοί χώροι
Η αγορά των γραφειακών χώρων είναι πάντοτε αυτή που είναι πιο ευαίσθητη στις αλλαγές της οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής. Η συγκεκριμένη αγορά παρουσιάστηκε σταθερή το 2015. Στις κεντρικές λεωφόρους, όπως η Συγγρού, παρατηρείται μικρή μείωση της δραστηριότητας, συνεπώς και των επιπέδων των τιμών, ενώ σε άλλες περιοχές παρουσιάζεται μεγαλύτερος όγκος συναλλαγών. Οι γραφειακοί χώροι ήταν ανέκαθεν το αγαπημένο προϊόν των επενδυτών (περίπου 50% των συνολικών επενδύσεων διεθνώς γίνεται σε γραφειακούς χώρους).
Στην Ελλάδα οι αποδόσεις κινούνται στα ελκυστικά επίπεδα του 8%-8,5%.
Logistics
Η συγκεκριμένη αγορά δεν παρουσίασε σημαντικές μεταβολές το 2015. Τα ενοίκια είναι σε χαμηλά επίπεδα (2,5- 3,5 ευρώ/τ.μ. μηνιαίως στην Αθήνα και 1-2,5 ευρώ/τ.μ. στη Θεσσαλονίκη) και δεν πραγματοποιούνται σημαντικές συμφωνίες στον συγκεκριμένο χώρο, καθώς η αγορά χαρακτηρίζεται από έλλειψη δραστηριότητας, με λίγες ευκαιρίες για μίσθωση, λόγω της οικονομικής αβεβαιότητας στην ελληνική αγορά. Παρ’ όλα αυτά υπάρχει μεγάλη προσδοκία, καθώς υπάρχουν οι εκκρεμότητες των ιδιωτικοποιήσεων του ΟΛΠ και του ΟΛΘ, καθώς και το project του Θριάσιου, οι οποίες θα μπορούσαν να δώσουν μεγάλη ώθηση στη συγκεκριμένη αγορά.
Επίσης η αύξηση του τζίρου του ηλεκτρονικού εμπορίου δίνει ώθηση στη συγκεκριμένη αγορά, καθώς μεγαλώνει η ζήτηση για αποθηκευτικούς χώρους, από όπου γίνεται η διανομή των προϊόντων.
Στο επίκεντρο τα ξενοδοχεία
Η άνοδος του τουρισμού έχει οδηγήσει σε σημαντική ζήτηση ξενοδοχειακών μονάδων, η οποία όμως προς το παρόν δεν μεταφράζεται σε συγκεκριμένες συναλλαγές, καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις υπάρχει υψηλός δανεισμός των τουριστικών επιχειρήσεων και αδυναμία εξεύρεσης λύσης εκ μέρους των τραπεζών.
Σημαντικό ρόλο για την πορεία της ξενοδοχειακής-τουριστικής αγοράς θα παίξουν:
l Οι αποφάσεις και η διάθεση των τραπεζών για την αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων που αφορούν ξενοδοχειακές επιχειρήσεις.
l Η έλευση διεθνών σημάτων, που δείχνουν μεγάλο ενδιαφέρον για την ελληνική αγορά, προχωρώντας όμως μόνο σε μισθώσεις ή franchise agreements.
l H ολοκλήρωση σημαντικών επενδύσεων που χειρίζεται το ΤΑΙΠΕΔ.
