Σύμφωνα με την συμβατική αρχαιολογική επιστήμη, η γραφής ανακαλύφθηκε γύρω στο 3,000 με 4,000 χρόνια Π.Χ, στην Σουμέρια, αλλά ένα αρχαιολογικό εύρημα από την Καστοριά, που ήρθε στο φως πριν από μια δεκαετία, αντικρούει αυτή την θεωρεία… ίσως για αυτό ελάχιστοι γνωρίζουν κάτι περί αυτού.
Ο λόγος για την «πινακίδα του Δισπήλιου» που ανακαλύφθηκε από τον καθηγητή προϊστορικής αρχαιολογίας Γιώργο Χουρμουζιάδη, το 1993, σε μια παραλίμνια νεολιθική θέση, κοντά στην Καστόρια.
Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, στην συγκεκριμένη τοποθεσία, πριν από 7,000 με 8,000 χρόνια, κατοικούσε ένας πληθυσμός ψαράδων της νεολιθικής εποχής, και η συγκεκριμένη πινακίδα ήταν ένα από τα πολλά αντικείμενα που βρέθηκαν στην περιοχή.
Η πινακίδα όμως είναι το σημαντικότερο εύρημα, καθώς πάνω της είναι χαραγμένο ένα κείμενο σε μια άγνωστη γραφή, που ύστερα από χρονολόγηση με ενεργό άνθρακα, αποκαλύφθηκε ότι είναι κατά μερικές χιλιάδες χρόνια παλιότερη από την γραφή των Σουμερίων.
Η χρονολόγηση έδηξε πως η πινακίδα κατασκευάστηκε 5,260 χρόνια πριν την γέννηση του Χριστού, και αν δεχθούμε αυτή την χρονολόγηση, το κείμενο που είναι χαραγμένο στην ξύλινη πινακίδα, προκύπτει ως η αρχαιότερη μορφή γραφής στον κόσμο.
Το κείμενο που έχει χαραχθεί με αιχμηρό αντικείμενο πάνω σε ξύλινη επιφάνεια, πιθανόν να περιλαμβάνει μια μορφή γραφής που προϋπήρξε της Γραμμικής Β, που χρησιμοποιούσαν οι Μυκηναίοι.
Μαζί με την πινακίδα ανακαλύφθηκαν και πολλά κεραμικά, που ήταν εγχαραγμένα με αυτή την γραφή.
Σύμφωνα με το καθηγητή Χουρμουζιάδη, η συγκεκριμένη γραφή, που δεν έχει ακόμα αποκωδικοποιηθεί, αποτελεί ένα σύστημα επικοινωνίας, που μπορεί να αποτελείτε από σύμβολα ή αριθμούς.
Η αποκωδικοποίηση της, θα είναι ιδιαιτέρα δύσκολή, έως και αδύνατη, εκτός και αν βρεθεί το ανάλογο εύρημα με τον κώδικα της Ροζέτας, που επέτρεψε την αποκωδικοποίηση των ιερογλυφικών.
