Η συντριπτική πλειοψηφία των εφήβων βρίσκει εξαιρετικά δύσκολο το να σηκωθεί από το κρεβάτι του το πρωί –ίσως επειδή ξενυχτούν επικοινωνώντας με τους φίλους τους στο Facebook ή μιλώντας στο τηλέφωνο. Υπάρχει τρόπος να τους κάνουμε να σηκωθούν για να φτάσουν στην ώρα τους στο σχολείο, χωρίς να χρειαστεί να αρχίσουμε τις φωνές και τις απειλές; Η Σούζαν Στίφελμαν, συγγραφέας του βιβλίου Parenting Without Power Struggles: Raising Joyful, Resilient Kids While Staying Cool, Calm and Connected, μας δίνει τις δικές της συμβουλές για το καταφέρουμε.
Βρείτε εναλλακτικούς τρόπος για να τους ξυπνάτε. Παρά τις καλές προθέσεις των γονιών τους, πολλά παιδιά δεν καταφέρνουν να ξυπνήσουν όταν η μαμά ή ο μπαμπάς τα σκουντάει ή τους λέει ότι είναι ώρα να σηκωθούν –ή ξυπνάνε για λίγο, όσο χρειάζεται να αλλάξουν πλευρό και να βυθιστούν ξανά στον ύπνο. Άλλα πάλι, σηκώνονται όλο νεύρα όταν ακούν τον ενοχλητικό ρυθμικό ήχο του ξυπνητηριού. Ίσως είναι προτιμότερο να τα ξυπνήσετε βάζοντάς τους, για παράδειγμα, να ακούσουν μουσική ή ανοίγοντας σιγά σιγά τα παραθυρόφυλλα ώστε να μπαίνει σταδιακά στο δωμάτιο όλο και περισσότερο φως. Ενθαρρύνετε το παιδί να βρει μόνο τον καλύτερο τρόπο για να ξυπνάει –ιδανικά, αυτός ο τρόπος είναι καλό να μην απαιτεί τη δική σας συμμετοχή.
Βρείτε εναλλακτικούς τρόπος για να τους ξυπνάτε. Παρά τις καλές προθέσεις των γονιών τους, πολλά παιδιά δεν καταφέρνουν να ξυπνήσουν όταν η μαμά ή ο μπαμπάς τα σκουντάει ή τους λέει ότι είναι ώρα να σηκωθούν –ή ξυπνάνε για λίγο, όσο χρειάζεται να αλλάξουν πλευρό και να βυθιστούν ξανά στον ύπνο. Άλλα πάλι, σηκώνονται όλο νεύρα όταν ακούν τον ενοχλητικό ρυθμικό ήχο του ξυπνητηριού. Ίσως είναι προτιμότερο να τα ξυπνήσετε βάζοντάς τους, για παράδειγμα, να ακούσουν μουσική ή ανοίγοντας σιγά σιγά τα παραθυρόφυλλα ώστε να μπαίνει σταδιακά στο δωμάτιο όλο και περισσότερο φως. Ενθαρρύνετε το παιδί να βρει μόνο τον καλύτερο τρόπο για να ξυπνάει –ιδανικά, αυτός ο τρόπος είναι καλό να μην απαιτεί τη δική σας συμμετοχή.
Μην το κάνετε ζήτημα. Όσο λιγότερο προσωπικά παίρνετε τη συμπεριφορά τους τόσο πιο ήρεμα θα μπορείτε να την αντιμετωπίσετε. Μην αρχίζετε να τους κατηγορείτε, ούτε να προσπαθείτε να δικαιολογήσετε τον εαυτό σας ή και να τον κατηγορείτε που δεν σηκώνονται από το κρεβάτι. Απλά θα κάνετε τα πράγματα χειρότερα.
Δώστε τους ένα κίνητρο. Εάν ο μόνος λόγος που έχει για να σηκωθεί είναι προκειμένου να σταματήσετε εσείς να αγχώνεστε, μάλλον δεν θα το κάνει. Αντί γι’ αυτό, δώστε του μερικούς λόγους για τους οποίους θα ήθελε ο ίδιος να είναι στην ώρα του στο σχολείο. Έτσι, εσείς θα μεταμορφωθείτε αυτόματα από τον «εχθρό» που θέλει να του χαλάσει την ησυχία, στο «σύμμαχο» που θέλει να βοηθήσει.
Μη λέτε πολλά. Ένας κοιμισμένος ή μισο-κοιμισμένος έφηβος δεν είναι σε κατάσταση να κάνει μια κανονική συζήτηση ή να αντιληφθεί σωστά μια κατάσταση. Αποφύγετε, λοιπόν, να του υπενθυμίσετε για μια ακόμη φορά πόσο ανόητο ήταν που κοιμήθηκε τα ξημερώματα. Προσπαθήστε να βρείτε μαζί μια λύση για να κάνετε τα πρωινά στο σπίτι πιο ήρεμα και λειτουργικά μόνο σε κάποια στιγμή που δεν θα είναι εκνευρισμένος, θυμωμένος ή κουρασμένος.
Ξυπνήστε τον εγκέφαλό τους (και το σώμα θα ακολουθήσει). Βάλτε του να ακούσει το αγαπημένο του hard rock τραγούδι ή πείτε του ότι τον περιμένει ένα καλό πρωινό (οι περισσότεροι έφηβοι ξυπνούν πεινασμένοι).
Βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχει κάποιο άλλο πρόβλημα. Οι έφηβοι που νιώθουν θλίψη συχνά δυσκολεύονται να βρουν ένα κίνητρο να ξεκινήσουν τη μέρα τους. Εκείνοι, πάλι, που έχουν έντονο άγχος μπορεί να θέλουν να κρυφτούν όσο περισσότερο μπορούν κάτω από τα σκεπάσματα γιατί εκεί νιώθουν πιο ασφαλείς. Τέλος, όσοι καταναλώνουν αλκοόλ ή ναρκωτικές ουσίες μπορεί επίσης να έχουν δυσκολία στο να σηκωθούν το πρωί από το κρεβάτι τους. Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας είναι απλά κουρασμένο και δεν υπάρχουν άλλοι λόγοι που εξηγούν την τεμπελιά του.
Αφήστε τους να κοιμηθούν. Όπως διαπιστώνουν συχνά και με διάφορες αφορμές οι γονείς, μόνο όταν το παιδί τους βιώσει τις συνέπειες μια συμπεριφοράς αρχίζει να προσπαθεί να την αλλάξει. Εάν δεν χρειαστεί να περπατήσει μέχρι το σχολείο επειδή έχασε το σχολικό ή εσείς δεν μπορείτε να τον περιμένετε και φύγετε για τη δουλειά σας, πιθανότατα δεν θα κάνει καμία προσπάθεια να είναι έτοιμος στη ώρα του το πρωί. Εξηγήστε του ότι δεν πρόκειται να επιμείνετε περισσότερο κι ότι το πρωινό ξύπνημα –και ό,τι συνεπάγεται- είναι δική του υποχρέωση. Άλλωστε, είναι σε μια ηλικία που πρέπει να μάθει να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες και την ευθύνη του εαυτού του.