Πολλά πλοία και αεροπλάνα έχουν εξαφανιστεί χωρίς ίχνος σε μια τεράστια τριγωνική περιοχή του ωκεανού που ορίζεται από τις Βερμούδες, τη Φλόριντα και το Πουέρτο Ρίκο.
Μια νέα έρευνα του δημοσιογράφου Tom Mangold για το BBC παρέχει πειστικές εξηγήσεις για την εξαφάνιση δύο βρετανικών εμπορικών αεροσκαφών στην περιοχή, που είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια των 51 επιβατών και του πληρώματος. Το ένα αεροπλάνο πιθανόν να είχε μια καταστροφική τεχνική βλάβη ως αποτέλεσμα της κακής σχεδίασης, ενώ το άλλο είναι πιθανό να είχε ξεμείνει από καύσιμα.
Πριν από εξήντα χρόνια, οι εμπορικές πτήσεις από Λονδίνο προς Βερμούδες ήταν κάτι νέο και επικίνδυνο. Απαιτούσε μια στάση ανεφοδιασμού στις Αζόρες πριν από την πτήση των 2.000 μιλίων στις Βερμούδες, που την εποχή εκείνη ήταν η μεγαλύτερη εμπορική πτήση χωρίς στάση στο εξωτερικό στον κόσμο.
Σήμερα, τα αεροπλάνα που φθάνουν στο μικρό νησί του Ατλαντικού έχουν επαρκή εφεδρικά καύσιμα για να επιστρέψουν στην Ανατολική Ακτή των ΗΠΑ 700 μίλια μακριά, σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Επίσης, τα αεροπλάνα της μεταπολεμικής εποχής ήταν πολύ λιγότερο αξιόπιστα αεροσκάφη από τα σημερινά.
Η British South American Airways (BSAA), η οποία διαχειριζόταν τη διαδρομή, είχε ένα ζοφερό ιστορικό ασφάλειας. Σε τρία χρόνια είχε 11 σοβαρά ατυχήματα και έχασε πέντε αεροπλάνα με 73 επιβάτες και 22 μέλη του πληρώματος σκοτώθηκαν.
Άλυτο μυστήριο
Στις 30 Ιανουαρίου 1948, ένα αεροπλάνο BSAA IV Avro Tudor εξαφανίστηκε χωρίς να αφήσει ίχνη. Είκοσι πέντε επιβάτες και έξι μέλη πλήρωμα επέβαιναν στο Star Tiger. Δεν βρέθηκαν πτώματα ή συντρίμμια. Η επίσημη έρευνα για την εξαφάνιση κατέληξε: «Μπορούμε πραγματικά να πούμε ότι δεν έχει παρουσιαστεί ποτέ πιο πολύπλοκο πρόβλημα. Αυτό που συνέβη σε αυτή την περίπτωση δεν θα γίνει γνωστό και η μοίρα του Star Tiger πρέπει να παραμείνει ένα άλυτο μυστήριο».
Αλλά υπάρχουν και μια σειρά από ενδείξεις στην επίσημη έκθεση ατυχήματος που αποκαλύπτουν ότι το Star Tiger είχε αντιμετωπίσει προβλήματα πριν φτάσει στις Αζόρες.
Ο θερμαντήρα του αεροσκάφους ήταν εμφανώς αναξιόπιστος και είχε χαλάσει καθ’ οδόν, και μία από τις πυξίδες αποδείχθηκε ότι ήταν ελαττωματική. Ο πιλότος, πιθανώς για να κρατήσει το αεροπλάνο θερμότερο, αποφάσισε να πετάξει πολύ χαμηλά, στα 2.000 πόδια, καίγοντας καύσιμα με ταχύτερο ρυθμό.
Όταν πλησίασε στις Βερμούδες, το Star Tiger ήταν λίγο εκτός πορείας και είχε καθυστερήσει περίπου μια ώρα. Επιπλέον, η αναφορά του υπουργείου Πολιτικής Αεροπορίας έκρινε ότι οι αντιξοότητες που αντιμετώπισε το Star Tiger μπορεί να ήταν πολύ ισχυρότερες από όσες προβλέφθηκαν. Αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα το καύσιμο να καεί πιο γρήγορα. «Πετώντας στα 2.000 πόδια θα είχαν εξαντληθεί πολύ περισσότερα καύσιμα», δήλωσε ο Eric Newton, ένας από τους παλαιότερους ερευνητές αεροπορικών ατυχημάτων του υπουργείου Πολιτικής Αεροπορίας, ο οποίος εξέτασε το σενάριο για το BBC. «Στα 2.000 πόδια υπάρχουν πολύ μικρά περιθώρια για ελιγμούς.
Σε οποιαδήποτε σοβαρή κατάσταση έκτακτης ανάγκης στη διάρκεια της πτήσης θα μπορούσαν να έχουν χάσει το ύψος τους σε δευτερόλεπτα και να πέσουν στη θάλασσα». Ό, τι συνέβη στο αεροπλάνο, ήταν ξαφνικό και καταστροφικό - δεν υπήρχε χρόνος για να στείλει ένα σήμα επείγουσας ανάγκης.
Το Avro Tudor IV ήταν ένα πρώην πολεμικό αεροπλάνο που τελικά πέρασε στην πολιτική αεροπορία λόγω του κακού ιστορικού ασφαλείας του. Μόνο η BSAA συνέχισε να πετά το αεροσκάφος. Ο Gordon Store ήταν επικεφαλής πιλότος και διευθυντής των επιχειρήσεων στην BSAA.
Σε μια συνέντευξη σε τοπική εφημερίδα τον περασμένο Νοέμβριο, είπε ότι δεν είχε καμία εμπιστοσύνη στις μηχανές του Tudor. «Τα συστήματά του ήταν απελπιστικά ... όλα τα υδραυλικά συστήματα, ο εξοπλισμός κλιματισμού και τα συστήματα ανακύκλωσης του αέρα ήταν στριμωγμένα κάτω από το πάτωμα χωρίς καμία σκέψη», είπε.
Το δεύτερο ατύχημα
Σχεδόν ένα χρόνο μετά την εξαφάνιση του Star Tiger, ένα άλλο Avro Tudor IV που ανήκε στην BSAA εξαφανίστηκε μεταξύ των Βερμούδων και της Τζαμάικα. Ακριβώς μία ώρα μετά την αναχώρηση από τις Βερμούδες στις 17 Ιανουαρίου του 1949, ο πιλότος του Star Ariel έστειλε την επικοινωνία ρουτίνας της θέσης του. Στη συνέχεια, όμως, το αεροπλάνο εξαφανίστηκε χωρίς να αφήσει ίχνη στα 18.000 πόδια.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, αυτό θα απαιτούσε μια ξαφνική καταστροφή. Και πάλι, δεν βρέθηκαν ποτέ συντρίμμια ή πτώματα. Η έλλειψη καυσίμων σε αυτό το ύψος δεν ήταν πειστική, η έκθεση για τον καιρό ήταν καλή και το σφάλμα του πιλότου είχε αποκλειστεί.
Ο κακός σχεδιασμός του αεροσκάφους θα μπορούσε κάλλιστα να φταίει, σύμφωνα με τον Don Mackintosh, πρώην πιλότο της BSAA σε Tudor IV.
Εκείνη την εποχή, η τεχνολογία θερμαντήρων αεροσκάφους ήταν ακόμη στα σπάργανα.
«Ο θερμαντήρας ‘ρουφούσε’ τα αεροπορικά καύσιμα σε ένα ζεστό σωλήνα - και ήταν επίσης αρκετά κοντά στις υδραυλικές σωληνώσεις», λέει. Ένας διακόπτης πίεσης θα πρέπει να επέτρεπε στον θερμαντήρα να λειτουργεί όταν ήταν στον αέρα, αλλά ήταν αναξιόπιστος και συχνά βραχυκυκλώνονταν σκόπιμα από το προσωπικό, αφήνοντας τον έλεγχο στον πιλότο. Ο διακόπτης εμπόδιζε το εύφλεκτο καύσιμο να ρέει, αλλά αν η συσκευή τέθηκε σε λειτουργία με το χέρι, το φυσικό αέριο που μπορεί να είχε συλλέξει θα μπορούσε να αναφλεγεί.
Ο Peter Duffey, ένας πρώην πιλότος της BSAA που έγινε πιλότος της British Airways Concorde, πιστεύει επίσης ότι η εγγύτητα του θερμαντήρα και των υδραυλικών σωλήνων ήταν σημαντική. «Η θεωρία μου είναι ότι υδραυλικός ατμός δραπέτευσε από μια διαρροή, που έφτασε σε έναν ζεστό θερμαντήρα και προκάλεσε έκρηξη», λέει.
Η έκθεση του Newton κατέληξε σε παρόμοιο συμπέρασμα: «Εάν η συσκευή είχε πιάσει φωτιά κάτω από τις σανίδες του δαπέδου, τότε θα μπορούσε να εξελιχθεί σε μια καταστροφική κατάσταση πριν το πλήρωμα καταλάβει κάτι. Δεν υπήρχε αυτόματος πυροσβεστήρας για να σβήσει τη φωτιά, όπως υπάρχει σήμερα. Δεν υπήρχε συναγερμός, εκεί όπου ήταν ο θερμαντήρας, κι έτσι κανείς δεν θα το κατάλαβε, μέχρι που ήταν πολύ αργά».
Η επίσημη έρευνα για το δυστύχημα ανακάλυψε ότι εξαιτίας ενός σφάλματος επικοινωνίας, τα σήματα αναζήτησης και διάσωσης ξεκίνησαν επτάμισι ώρες αργότερα. Μέχρι τότε ό,τι είχε απομείνει από το αεροπλάνο και τα πτώματα θα είχε βυθιστεί. Η έκθεση σχετικά με την εξαφάνιση του πρώτου αεροπλάνου, του Star Tiger, ανέφερε κάτι το οποίο, επειδή θα μπορούσε εύκολα να παρερμηνευθεί, συνέβαλε στην φήμη τους δυστυχήματος.
Σε μια στιγμή φιλοσοφικής συζήτησης, οι ερευνητές σκέφτηκαν ότι ίσως «κάποια εξωτερική αιτία να αιφνιδίασε τόσο τους ανθρώπους όσο και τις μηχανές». Οι παρατηρήσεις αυτές άνοιξαν τις πύλες για τις θεωρίες συνωμοσίας, προσθέτοντας στο μυστήριο του Τριγώνου των Βερμούδων.
