του Άκη Κοσώνα
Ποιοι και πόσοι απαντούν στις δημοσκοπήσεις; Οι νέες δημοσκοπήσεις (αυτές που διεξάγονται και δημοσιεύονται εδώ κι ένα μήνα) φαίνεται ότι παρακάμπτουν το θεμελιώδες εμπόδιο της μη συμμετοχής στην έρευνα της μεγάλης πλειοψηφίας των ερωτώμενων. Προχωρούν την εξαγωγή συμπερασμάτων με βάση τις απαντήσεις ενός μικρού ποσοστού που δέχεται να μετάσχει στην έρευνα και το γεγονός αυτό δημιουργεί νέα δεδομένα ανάλυσης και αξιολόγησης των μετρήσεων. Αν 80 στους εκατό αρνούνται να συμμετέχουν ή αρκετοί συμμετέχουν αλλά οι απαντήσεις που δίνουν είναι εξόφθαλμα ειρωνικές/παραπλανητικές, τότε οι δημοσκοπήσεις πάσχουν ήδη από τον σχηματισμό τους.
Το επίσης νέο στοιχείο είναι ότι όσοι απαντούν ειλικρινά ανήκουν σε μια τάξη ανθρώπων που κάπως ή με άνεση τα βγάζουν πέρα εν μέσω κρίσης, άρα επίσης δεν μπορούν να εκληφθούν ως αντιπροσωπευτικό δείγμα. Το κομμάτι που αρνείται να συμμετέχει στις έρευνες (δηλαδή το 70-80% του αρχικού δείγματος) επιλέγει να μη δημοσιοποιήσει την ψήφο του μέσω συμμετοχής στην έρευνα περιμένοντας να δράσει απευθείας στην κάλπη με τρόπο πολιτικής καταδίκης της κυβέρνησης ή με τρόπο απαξιωτικό και ακραίο για το πολιτικό σύστημα συνολικά. Συγγενές στοιχείο της συμπεριφοράς αυτής είναι η επιλογή να ψηφίσει Χρυσή Αυγή στις διπλές εκλογές του 2012 αλλά και οι έως τώρα δηλώσεις στις σχετικές μετρήσεις που φέρουν τη Χ.Α. (παρά την επιχείρηση διάλυσής της) να κινείται μεταξύ του 6 και του 9%. Αν σκεφτεί κανείς ότι δεν απαντά το70-80% του αγανακτισμένου εκλογικού κοινού, εύκολα μπορεί να υποθέσει ότι μέσα σε αυτό υπάρχει ένα σημαντικό κομμάτι που θα θελήσει να (ξανα) τιμωρήσει τον συστημικό κυβερνητισμό ψηφίζοντας όχι κόμμα που διεκδικεί την εξουσία ή που έχει πρόγραμμα και εναλλακτικές προτάσεις, αλλά σχήμα που αφενός μπορεί να βλάψει τα κυβερνητικά κόμματα και αφετέρου να γελοιοποιήσει/απαξιώσει το πολιτικό σύστημα.
Δείγμα και άγνοια
Αν όμως το 70-80% των αρχικώς ερωτώμενων αρνείται να απαντήσει, τι κάνουν οι εταιρείες; Βρίσκουν άλλο 70-80% (νέους ερωτώμενους) ή δουλεύουν με το κομμάτι που συμμετέχει αναδεικνύοντας το σε αντιπροσωπευτικό δείγμα; Αλλά, αν βρίσκουν άλλους (που είναι και το πιθανότερο προκειμένου να συμπληρωθεί τυπικά και ουσιαστικά το δείγμα) αυτοί οι άλλοι ανήκουν κοινωνικά, μορφωτικά, οικονομικά στα στρώματα που αρχικώς αναζήτησε η εταιρεία για να έχει ολοκληρωμένο δείγμα; Σημασία έχει εδώ η διαπίστωση Βερναρδάκη: «Σκεφτείτε ότι πλέον εκτός του «φακού» των δημοσκοπήσεων είναι το 80%-90%. Άρα έχουμε να διαχειριστούμε ένα πολύ μικρό κομμάτι του εκλογικού σώματος, λόγω κοινωνικών συνθηκών, κάτι που κάνει και το εργαλείο των δημοσκοπήσεων κάπως επισφαλές. Κάποτε δουλεύαμε με το 50% του εκλογικού σώματος».
΄Ετσι λοιπόν δεν ξέρουμε:
• τι θα κάνει το 70-80% που δεν μετέχει στις μετρήσεις ή μερικώς μετέχει και απαντά παραπλανητικά
• αν πάει να ψηφίσει
• αν πάει, τι θα ψηφίσει
• πόσο θα τιμωρήσει τα κυβερνητικά κόμματα
• σε ποιο βαθμό θα στηρίξει κόμματα που συνδέονται ευθέως με το σύστημα
Αν όμως το 70-80% των αρχικώς ερωτώμενων αρνείται να απαντήσει, τι κάνουν οι εταιρείες; Βρίσκουν άλλο 70-80% (νέους ερωτώμενους) ή δουλεύουν με το κομμάτι που συμμετέχει αναδεικνύοντας το σε αντιπροσωπευτικό δείγμα; Αλλά, αν βρίσκουν άλλους (που είναι και το πιθανότερο προκειμένου να συμπληρωθεί τυπικά και ουσιαστικά το δείγμα) αυτοί οι άλλοι ανήκουν κοινωνικά, μορφωτικά, οικονομικά στα στρώματα που αρχικώς αναζήτησε η εταιρεία για να έχει ολοκληρωμένο δείγμα; Σημασία έχει εδώ η διαπίστωση Βερναρδάκη: «Σκεφτείτε ότι πλέον εκτός του «φακού» των δημοσκοπήσεων είναι το 80%-90%. Άρα έχουμε να διαχειριστούμε ένα πολύ μικρό κομμάτι του εκλογικού σώματος, λόγω κοινωνικών συνθηκών, κάτι που κάνει και το εργαλείο των δημοσκοπήσεων κάπως επισφαλές. Κάποτε δουλεύαμε με το 50% του εκλογικού σώματος».
΄Ετσι λοιπόν δεν ξέρουμε:
• τι θα κάνει το 70-80% που δεν μετέχει στις μετρήσεις ή μερικώς μετέχει και απαντά παραπλανητικά
• αν πάει να ψηφίσει
• αν πάει, τι θα ψηφίσει
• πόσο θα τιμωρήσει τα κυβερνητικά κόμματα
• σε ποιο βαθμό θα στηρίξει κόμματα που συνδέονται ευθέως με το σύστημα
Όμως όλα τα προηγούμενα δεν προκύπτουν στις μετρήσεις, ή προκύπτουν και δεν εμφανίζονται, δεν αναλύονται δεν εξηγούνται. Προφανώς αν εμφανιστούν, αξιολογηθούν και εξηγηθούν, τίθεται σε συνολική αμφισβήτηση όλο το πλαίσιο που έγινε προσπάθεια να οικοδομηθεί και διατηρήθηκε από τις δίδυμες εκλογές του 2012 και μετά. Συναφές με τα προηγούμενα είναι κάτι που έχουμε από καιρό διαπιστώσει και γράψει σε αυτές τις σελίδες : η ανυπαρξία ρεύματος νίκης του ΣΥΡΙΖΑ, τουλάχιστον στις μετρήσεις. Ο Χρ. Βερναρδάκης αναφερόμενος στο κλείσιμο της ψαλίδας μεταξύ των ποσοστών ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ λέει χαρακτηριστικά : «Ο λόγος που εμφανίζεται το κλείσιμο είναι ότι το 10% του πληθυσμού το οποίο πλέον απαντά στις δημοσκοπήσεις, όπως προείπαμε, είναι ένα κομμάτι που δεν αντιμετωπίζει μεγάλα προβλήματα μέσα στην κρίση. Είναι πιο άνετο και ενός πιο ανεβασμένου επιπέδου. Είναι κάπως πιο ήσυχο, πιο εξασφαλισμένο και λιγότερο εκτεθειμένο. Συνεκτιμώντας αυτά, το ποσοστό που έχει ο ΣΥΡΙΖΑ είναι τεράστιο». Μένει να αποδειχτεί στις κάλπες αν η -λογική- αυτή υπόθεση είναι επαρκής για την εμφανιζόμενη ισοπαλία ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ στις περισσότερες μετρήσεις, ή την ισχνή επικράτηση του δεύτερου με μία έως μιάμιση μονάδα. Αν δηλαδή πρόκειται μόνο γι’ αυτό.
Που ανήκουν, τι εκπροσωπούν οι (δυνάμει) ψηφοφόροι του «Ποταμιού»
Η οικονομική, κοινωνική, μορφωτική ταυτότητα όσων συμμετέχουν τις μετρήσεις δίνει και την εξήγηση για τα υψηλά ποσοστά του «Ποταμιού» κάτι που βρίσκεται σε απόλυτη συνάφεια με την αντίστοιχη ταυτότητα των (υποψήφιων) ψηφοφόρων του κόμματος Στ. Θεοδωράκη, όπως τουλάχιστον την δηλώνουν οι ίδιοι. Όπως σημειώνει η εφημερίδα των Συντακτών για λογαριασμό της οποίας πραγματοποίησε την έρευνα η Public issue (4-10 Μαρτίου 2014):
Η οικονομική, κοινωνική, μορφωτική ταυτότητα όσων συμμετέχουν τις μετρήσεις δίνει και την εξήγηση για τα υψηλά ποσοστά του «Ποταμιού» κάτι που βρίσκεται σε απόλυτη συνάφεια με την αντίστοιχη ταυτότητα των (υποψήφιων) ψηφοφόρων του κόμματος Στ. Θεοδωράκη, όπως τουλάχιστον την δηλώνουν οι ίδιοι. Όπως σημειώνει η εφημερίδα των Συντακτών για λογαριασμό της οποίας πραγματοποίησε την έρευνα η Public issue (4-10 Μαρτίου 2014):
«Το προφίλ τους δείχνει ότι καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα από την Αριστερά μέχρι τη Δεξιά, ενώ ως προς τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους πρόκειται περισσότερο για γυναίκες, με ανώτερη μόρφωση, σε παραγωγικές ηλικίες, μισθωτούς του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, ως επί το πλείστον αστικής προέλευσης, με υψηλό εισόδημα και αυτοτοποθέτηση κυρίως στο Κέντρο και την Κεντροαριστερά». Η διαπίστωση αυτή είναι περισσότερο απειλητική για τα κόμματα της «Ελιάς» (όπου έχει… «συγχωνευτεί» το ΠΑΣΟΚ για να μη γίνεται ευθέως και αυτόνομα αντιληπτό) και της ΔΗΜΑΡ που απευθύνονται σε ψηφοφόρους ίδιας κοινωνικής ταυτότητας με αυτούς που σήμερα επιλέγουν «Ποτάμι». Πέραν όμως της απειλής προς τρίτους έχουμε κι ένα πρωτογενές συμπέρασμα για τη στάση των «μπιέν πλασέ» ψηφοφόρων, που είναι συγχρόνως «ψαγμένοι» και διστάζουν να (ξανα)πάνε στην ανανεωτική Αριστερά (ΔΗΜΑΡ, μια και ο ΣΥΡΙΖΑ έχει απολέσει αυτή την ταυτότητα με την ανάδειξή του σε δυνάμει κυβερνητικό κόμμα), εξακολουθούν να ψιλοβδελύσσονται το ΠΑΣΟΚ (εντός ή εκτός «Ελιάς») και δεν πάνε για λόγους πολιτικής αισθητικής στο ΚΚΕ, ενώ θεωρούν μάταιη ή πολύ ακραία την ψήφο στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Άτυπα αλλά ουσιαστικά, χωρίς να δηλώνεται, οι ψηφοφόροι αυτοί ζητούν έναν πολιτικό σχηματισμό που θα έχει και ρόλο πλυντηρίου για τους ίδιους: «Ψήφισα κάτι που δεν με δεσμεύει ηθικά και πολιτικά, δεν υπάρχει, δεν έχει πολιτικές καταγωγές, αναφορές και δεσμεύσεις, δεν έχει καν πρόγραμμα, αλλά έχει προτάσεις και λύσεις για όλα».
Δεν έχουν μόνο τα κόμματα ανάγκη από «πλυντήρια», έχουν και οι ψηφοφόροι. Είναι αυτοί που δεν θέλουν να ξαναδούν κυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ (ΝΔ μόνη της δεν θα τους πολυχάλαγε, θα είχαν και την πολυτέλεια να της την έπεφταν π.χ. για αυταρχισμό) αλλά επίσης δεν θα ήθελαν με τίποτα κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ με κάποιον σύμμαχο. ΄Ετσι «το ποτάμι» είναι μια χαρά επιλογή, αφού δεν έχει ακραιφνή πολιτικά χαρακτηριστικά, ενώ κινείται με ευελιξία μεταξύ διαφόρων θέσεων για την οικονομία, τους φόρους, την παιδεία, την επιχειρηματικότητα, τους μετανάστες, τους ομοφυλόφιλους και τις γερμανικές αποζημιώσεις. Οι θέσεις αυτές δεν σχηματοποιούνται σε κοινό ιδεολογικό πλαίσιο, είναι αλιευμένες από ποικίλους χώρους και εκπροσωπούν αυτό που ο Σταύρος Θ. είπε από νωρίς, δηλαδή ότι θα κλέβουν ιδέες από αριστερά και δεξιά. Όσο περνούν οι μέρες αυτό είναι κάτι που θα βολεύει όλο και περισσότερους από εκείνους που φοβούνται πλήρη επικράτηση του ΣΥΡΙΖΑ αλλά δεν πάει το χέρι τους να ψηφίσουν κατευθείαν ΝΔ. Η τάση αυτή εκδηλώνεται και καταγράφεται ευκολότερα αφού δεν έχουμε εθνικές εκλογές αλλά «μόνο» ευρωεκλογές και αυτοδιοικητικές.
Κι αν αίφνης έχουμε; Τότε αλλάζει το πράγμα. Χωρίς κι αυτό να είναι απολύτως βέβαιο... «Το ποτάμι» έτσι κι αλλιώς είναι μια «απ’ όλα έχω λέγετε» λειτουργική και - προς το παρόν - χωρίς κόστος λύση!
tvxs.gr
