Tαχύτερες διαδικασίες για τη πτώχευση των επιχειρήσεων, θέσπιση του επαγγέλματος του «διαχειριστή πτώχευσης», η άσκηση του οποίου δεν θα περιορίζεται στους δικηγόρους, καθώς εργαλεία αναδιάρθρωσης του χρέους -τα οποία θα εφαρμόζονται εξωδικαστικά- προβλέπει μεταξύ άλλων το σχέδιο αναμόρφωσης του πλαισίου για την πτώχευση των επιχειρήσεων το οποίο έχει συμφωνήσει η κυβέρνηση με την τρόικα. Βασική επιδίωξη, εκτός από την ταχύτητα, είναι ο νέος πτωχευτικός κώδικας να μη λειτουργεί ως μέθοδος της διά παντός αποφυγής αποπληρωμής των οφειλών της επιχείρησης που χρωστά σε πιστωτές και προμηθευτές. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που περιλαμβάνεται στο προσχέδιο του επικαιροποιημένου Μνημονίου, η κυβέρνηση πρέπει να επανεξετάσει μέχρι τον Ιούνιο τον πτωχευτικό κώδικα έτσι ώστε να εντοπίσει τα σημεία στα οποία πρέπει να γίνουν αλλαγές και έως τον Οκτώβριο του 2014 να έχει προχωρήσει στη θέσπιση του νέου νόμου.
Μια βασική αλλαγή για την επίτευξη του καλύτερου δυνατού αποτελέσματος είναι η θέσπιση του λεγόμενου «διαχειριστή πτώχευσης», ιδιότητα η οποία δεν θα περιορίζεται αυστηρά σε δικηγόρους, όπως συμβαίνει σήμερα με τον ορισμό του συνδίκου, αλλά θα ασκείται και από άλλους επαγγελματίες, όπως οικονομολόγους, ορκωτούς λογιστές, εκτιμητές. Ανάλογη πρακτική ακολουθείται σε ευρωπαϊκές χώρες, όπως για παράδειγμα στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Ο πτωχευτικός κώδικας άλλαξε ριζικά το 2011 με την εισαγωγή της λεγόμενης προπτωχευτικής διαδικασίας, διαδικασία όμως η οποία θεωρήθηκε ότι προκάλεσε ακόμη μεγαλύτερες καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση των πτωχεύσεων. Το 2012 έγιναν εκ νέου αλλαγές με τον νόμο 4072/2012 στην κατεύθυνση κυρίως της μείωσης του χρόνου εντός του οποίου πρέπει να επιτυγχάνεται συμφωνία εξυγίανσης. Επιπλέον, τέθηκαν περιορισμοί στο δικαίωμα του οφειλέτη να ζητεί εκ νέου το άνοιγμα της διαδικασίας εξυγίανσης, προκειμένου να αποφευχθούν φαινόμενα κατάχρησης του δικαιώματος αυτού.
Εκτός από τις αλλαγές στον πτωχευτικό κώδικα, η τρόικα έχει ζητήσει από την κυβέρνηση να προσδιορίσει εργαλεία αναδιάρθρωσης του χρέους των επιχειρήσεων τα οποία θα μπορούν να εφαρμόζονται με εξωδικαστική διαδικασία. Ειδικά για την αναδιάρθρωση του χρέους των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, προβλέπεται η δημιουργία ειδικού μηχανισμού, όπου θα μπορούν να εφαρμόζονται προτυποποιημένες διαδικασίες. Το προσχέδιο του επικαιροποιημένου Μνημονίου προβλέπει ότι οι εξωδικαστικοί μηχανισμοί αναδιάρθρωσης του χρέους των επιχειρήσεων θα πρέπει να έχουν υιοθετηθεί έως τον Ιούλιο του 2014.
Αποκαλυπτικά για το πόσο χρονοβόρα και δαπανηρή είναι η διαδικασία πτώχευσης στην Ελλάδα είναι τα στοιχεία της τελευταίας έκθεσης «Doing Business 2014» που καταρτίζει η Παγκόσμια Τράπεζα. Η Ελλάδα κατατάσσεται στην 87η θέση μεταξύ 189 χωρών σε ό,τι αφορά την ολοκλήρωση των διαδικασιών πτώχευσης. Βάσει της έκθεσης, για την ολοκλήρωση της πτώχευσης μιας μεσαίας επιχείρησης απαιτούνται κατά μέσο όρο 3,5 χρόνια (ενώ σε χώρες όπως η Ιρλανδία μόλις τρεις μήνες), ενώ ο βαθμός ανάκαμψης, δηλαδή τα χρήματα που παίρνουν πίσω πιστωτές και προμηθευτές μετά την ολοκλήρωση της πτώχευσης, είναι πολύ χαμηλός. Σύμφωνα με την έκθεση «Doing Business 2014», λαμβάνουν στην ουσία πίσω μόλις το 34% των χρημάτων τους, ενώ το κόστος για τη διαδικασία της πτώχευσης ανέρχεται στο 9% της περιουσίας τής υπό πτώχευση επιχείρησης.
Αλλαγές στον «νόμο Κατσέλη»
Στο μικροσκόπιο της κυβέρνησης θα μπει τους επόμενους μήνες και ο υφιστάμενος νόμος για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, ο λεγόμενος «νόμος Κατσέλη», καθώς από την 1η/1/2015 θα αλλάξει ριζικά το μοντέλο αντιμετώπισης του ιδιωτικού χρέους. Ως γνωστόν, ήδη η Τράπεζα της Ελλάδος έχει θέσει σε διαβούλευση μέχρι τις 10 Απριλίου τον κώδικα δεοντολογίας για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων ιδιωτικών οφειλών, ενώ πριν από το Πάσχα αναμένεται να δημοσιοποιηθούν οι λεγόμενες «εύλογες δαπάνες διαβίωσης». Οι όποιες αλλαγές στον «νόμο Κατσέλη» θα πρέπει επίσης να θεσπισθούν μέχρι τον Οκτώβριο του 2014. Στην κατεύθυνση, εξάλλου, της πρόληψης της υπερχρέωσης, η κυβέρνηση θα προχωρήσει μέχρι το καλοκαίρι σε ενημερωτικές εκστρατείες και σεμινάρια που θα απευθύνονται σε πολίτες και επιχειρήσεις.
Στο μικροσκόπιο της κυβέρνησης θα μπει τους επόμενους μήνες και ο υφιστάμενος νόμος για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, ο λεγόμενος «νόμος Κατσέλη», καθώς από την 1η/1/2015 θα αλλάξει ριζικά το μοντέλο αντιμετώπισης του ιδιωτικού χρέους. Ως γνωστόν, ήδη η Τράπεζα της Ελλάδος έχει θέσει σε διαβούλευση μέχρι τις 10 Απριλίου τον κώδικα δεοντολογίας για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων ιδιωτικών οφειλών, ενώ πριν από το Πάσχα αναμένεται να δημοσιοποιηθούν οι λεγόμενες «εύλογες δαπάνες διαβίωσης». Οι όποιες αλλαγές στον «νόμο Κατσέλη» θα πρέπει επίσης να θεσπισθούν μέχρι τον Οκτώβριο του 2014. Στην κατεύθυνση, εξάλλου, της πρόληψης της υπερχρέωσης, η κυβέρνηση θα προχωρήσει μέχρι το καλοκαίρι σε ενημερωτικές εκστρατείες και σεμινάρια που θα απευθύνονται σε πολίτες και επιχειρήσεις.
ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΑΝΙΦΑΒΑ - ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
