Off Shore αγάπη μου
Η υπεράκτια εταιρία (Off Shore) είναι το νομικό εύρημα παγκόσμιας εφαρμογής, που παρέχει τη νομότυπη ευχέρεια στον ιδιοκτήτη της, να κρύβει πίσω της περιουσία οιασδήποτε προέλευσης και είδους. Είναι αποδεκτή από όλα τα κράτη του κόσμου, χρησιμοποιείται και από κυβερνήσεις και από ιδιώτες.
Ο κάτοχός της μπορεί να μην είναι ορατός, αφού τίποτα δεν τον υποχρεώνει να εμφανίζεται ως φυσικό πρόσωπο, ενώ μπορεί να εμφανίζει ως ιδιοκτήτη μία άλλη υπεράκτια, ή ένα δικηγόρο, ή οιοδήποτε πρόσωπο της απόλυτης εμπιστοσύνης του (αχυράνθρωπο) με την προϋπόθεση να ελέγχεται απ’ αυτόν.
Ο τρόπος και οι προϋποθέσεις με τις οποίες λειτουργούν αυτά τα ΄΄ευρήματα΄΄ είναι απλός. Ο δικηγόρος της ΄΄χ΄΄ χώρας (π.χ. της Ελλάδας, Ιταλίας, Παναμά κλπ) που στις δραστηριότητές του είναι και η διαχείριση των Off Shore, είναι σε θέση σε ελάχιστο χρόνο να ΄΄χτίσει΄΄ την εταιρία με μόνα στοιχεία:
τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου (ΔΣ, Board of Directors, που είναι συνήθως δύο ή τρία ανάλογα με τη χώρα που θα φιλοξενείται),τον επιθυμητό αριθμό μετοχών που εκτυπώνονται ταχύτατα οπουδήποτε άρα και στην Ελλάδα, και τα περιουσιακά στοιχεία που επιθυμεί ο ιδιοκτήτης της να εντάξει σ’ αυτήν.
Τέτοια μπορεί να είναι κινητά και ακίνητα κάθε είδους, λογαριασμοί τραπεζών, εφημερίδες, τηλεοπτικοί σταθμοί, οικοδομικές ή άλλες εταιρίες κ.ο.κ. το πρόσωπο που θα του ανήκουν οι μετοχές ήτοι τον ιδιοκτήτη της εταιρείας και της περιουσίας της
Η ένταξη στην υπεράκτια οποιασδήποτε περιουσίας είναι η πρώτη και μόνη συμβολαιογραφική πράξη που γίνεται με βάση την ελληνική νομοθεσία. Εάν όμως η αγοραζόμενη περιουσία ανήκει σε άλλη Off Shore, τότε ο πραγματικός πωλητής και ο πραγματικός αγοραστής μπορούν να μην φαίνονται, εφόσον εκπροσωπούνται νομότυπα, επί παραδείγματι από ένα δικηγόρο. Επομένως φορολογία μεταβίβασης θα καταβληθεί και δη κατά πολύ μειωμένη, μόνον εάν ο ένας από τους συμβαλλόμενους είναι φυσικό πρόσωπο.
Όταν αμφότεροι είναι υπεράκτιες εταιρίες το κράτος δεν συμμετέχει, άρα και φόρος δεν καταβάλλεται (όπερ και το συνηθέστερο).
Σημειώνεται πως κανείς μα κανείς μη βλαξ αγοραστής μιας υπεράκτιας εταιρίας δεν την αγοράζει εάν δεν γνωρίζει το πλήρες ιστορικό της , που εμφανίζεται όχι μόνον από βεβαιώσεις των πρώην κατόχων πως δεν οφείλει πουθενά και τίποτε (προϋπόθεση για την αγορά της) αλλά από το βιβλίο της εταιρίας (minute book) όπου υποχρεωτικά περιέχονται και αριθμημένα όλα απολύτως τα πρακτικά και εμφανίζονται όλες οι πράξεις (αγορές, πωλήσεις, μεταβιβάσεις κλπ) που έχουν γίνει από την ίδρυσή της.
Σημειώνεται πως κανείς μα κανείς μη βλαξ αγοραστής μιας υπεράκτιας εταιρίας δεν την αγοράζει εάν δεν γνωρίζει το πλήρες ιστορικό της , που εμφανίζεται όχι μόνον από βεβαιώσεις των πρώην κατόχων πως δεν οφείλει πουθενά και τίποτε (προϋπόθεση για την αγορά της) αλλά από το βιβλίο της εταιρίας (minute book) όπου υποχρεωτικά περιέχονται και αριθμημένα όλα απολύτως τα πρακτικά και εμφανίζονται όλες οι πράξεις (αγορές, πωλήσεις, μεταβιβάσεις κλπ) που έχουν γίνει από την ίδρυσή της.
Επομένως όποιος λέει πως όταν αγοράζει μια Off Shore δεν γνωρίζει τι περιουσία είχε στο παρελθόν της, απλά λέει χοντρά ψέματα και αυτό πρέπει να το γνωρίζουν πολύ καλά και των εξεταστικών επιτροπών της Βουλής και όλοι όσοι καγχάζουν ακούγοντας την ηλιθιότητα αυτή. Ο Πειραιάς (και όχι μόνον) με τους δικηγορικούς ΄΄οίκους΄΄ που καλύπτουν τη ναυτιλιακή κοινότητα, είναι κέντρο τέτοιων δραστηριοτήτων, αφού κάθε πλοίο καλύπτεται από μία το λιγότερο off shore.
Έχει γραφεί πως στην Ελλάδα λειτουργούν μόνον για ιδιοκτησία ακινήτων πολύ πάνω από τρεις χιλιάδες υπεράκτιες εταιρίες. Εάν οι πολυτελείς βίλες και τα διαμερίσματα είναι τόσα, τότε ο αριθμός είναι σωστός. Υπάρχουν βέβαια και οι υπόλοιπες με πλοία, εφημερίδες, κότερα, αεροπλάνα, έναν και μόνο λογαριασμό (για τις μίζες και το ξέπλυμα χρήματος), άλλες εταιρίες κλπ.
Συνήθως προτιμάται η ένταξη στην ίδια Off Shore ενός μόνον περιουσιακού στοιχείου, (π.χ. ενός λογαριασμού, ενός πλοίου, ενός διαμερίσματος πχ στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου, μίας βίλας, μίας άλλης υπεράκτιας …).
Τούτο γίνεται για λόγους πρόνοιας ώστε, να είναι εύκολη η μεταβίβαση των μετοχών της σε ένα πρόσωπο ή (το συνηθέστερο) σε άλλη υπεράκτια άμεσα. Αυτό επιτυγχάνεται απλά με τη μεταβίβαση των ή της μετοχής ολόκληρης της εταιρίας με ένα πρακτικό του ΔΣ που συντάσσει σε δέκα λεπτά ο δικηγόρος.
Αλλά και για να αποκλειστεί ο κίνδυνος της απώλειας όλων των περιουσιακών της στοιχείων, εάν ένα από αυτά πέσει έξω επιχειρηματικά. Π.χ. εάν στην ίδια υπεράκτια ενταχθεί μία άλλη Off Shore που διαθέτει μία πολυκατοικία στη Θεσσαλονίκη και άλλη μία στην Κυψέλη και προστεθεί ακόμα το διαμέρισμα στην Αρεοπαγίτου, στην περίπτωση που ΄΄κατασχεθεί΄΄ το διαμέρισμα για χρηματισμό, τότε θα παρασύρει και τα λοιπά περιουσιακά στοιχεία ήτοι, τις πολυκατοικίες εν προκειμένω. Εννοείται ότι το ΄΄πόθεν έσχες΄΄ που προβάλλεται ως η πανάκεια και η ρομφαία πάταξης της διαφθοράς, αξίζει όσο και η θέληση των ερευνητών.
Έτσι επιβάλλεται στους σεβόμενους τα αγαθά του συστήματος αυτού και το δικαίωμά τους να κατέχουν προϊόντα συνήθως προερχόμενα από τον κόπο τρίτων, να οργανώνουν μια υπεράκτια για κάθε περιουσιακό στοιχείο που θέλουν να αποκρύψουν, εξάλλου το κόστος της για τέτοιες περιουσίες και για το μαύρο χρήμα των πλουτοκρατών, των καταχραστών και των διεφθαρμένων είναι ελάχιστο. Κάποια πρόσθετα πρακτικά και χρήσιμα στοιχεία όμως είναι απαραίτητο να εκτεθούν εδώ.
Οι μετοχές που έχουν εκδοθεί και υπογραφτεί από τον Πρόεδρο του ΔΣ και το γραμματέα του, μπορεί να είναι μία ή περισσότερες, ονομαστικές ή ανώνυμες ανάλογα με την επιθυμία του κατόχου. Συνήθως για ευκολία διαχειρίσεώς τους είναι ανώνυμες με την επισήμανση ΄΄Στον φέροντα΄΄ (To the Bearer).
Οπότε και εκείνος που τις έχει στα χέρια του (Share Holder) ελέγχει και την περιουσία της εταιρίας. Ο ιδιοκτήτης (ή οι ιδιοκτήτες) φυλάσσει σε θυρίδα στην τράπεζα ή σε χρηματοκιβώτιο στο σπίτι του τις μετοχές και ανάλογα σε ποιον θέλει να μεταβιβάσει, δωρίσει, πωλήσει την περιουσία, τις παραδίδει χωρίς τη μεσολάβηση συμβολαιογράφου ή άλλου φορέα (εφορίας, ανακριτή, εξεταστικής επιτροπής κ.λ.π.).
Με προϋπόθεση τη σύνταξη ενός πρακτικού των μετόχων, δηλαδή του ίδιου που αν δε, θέλει να εμφανιστεί είπαμε πως τις δίνει στο δικηγόρο που εμφανίζεται απ’ ονόματί του επιδεικνύποντας απαραίτητα τις μετοχές, ως ακλόνητη απόδειξη ότι είναι ή εκπροσωπεί τον ιδιοκτήτη τους, ώστε να εκτελέσουν οι του Διοικητικού Συμβουλίου την εντολή μεταβίβασης κοκ).
Ο δικηγόρος στη συνέχεια θα ενημερώσει το βιβλίο πρακτικών και την έδρα της υπεράκτιας στη χώρα που την φιλοξενεί για όποια μεταβολή της περιουσίας της αλλά και του νέου διοικητικού συμβουλίου, που οπωσδήποτε θα προκύψει με την αλλαγή του ιδιοκτήτη των μετοχών. Επομένως από τη μία στιγμή στην άλλη μια περιουσία μικρή ή (συνήθως) μεγάλη θα αλλάξει χέρια, χωρίς να το γνωρίζει κανείς άλλος έξω από τον πρώην και νέο ιδιοκτήτη και τα μέλη του ΔΣ
Οι μεγαλοεπιχειρηματίες, εφοπλιστές, έμποροι όπλων, μεγαλοκατασκευαστές, ιδιοκτήτες εφημερίδων, καναλιών, κοτέρων και κύρια οι απατεώνες, καταχραστές, ληστές, κλέφτες, μεσάζοντες, έμποροι ναρκωτικών, διεφθαρμένοι πολιτικοί και κυβερνητικοί παράγοντες, καρπωτές κρατικών προμηθειών και αντιστοίχων ποσοστών (μίζας), διάφοροι παράγοντες που δεν ήταν αλλά έγιναν ταχύτατα νεόπλουτοι, χωρίς να αποφεύγουν τον πειρασμό να γίνουν μέλη των οικογενειών τους ιδιοκτήτες πολυτελών διαμερισμάτων και λοιπών παρακολουθημάτων ως κοτέρων, πολυτελών γάμων κ.λ.π. αποφεύγουν να είναι οι ίδιοι μέλη των Διοικητικών Συμβουλίων για ευνόητους λόγους αποφυγής της δημοσιότητας και των κινδύνων να αποκαλυφθούν.
Έτσι προτιμούν τις γυναίκες τους (λάθος και αυτό), τους θυρωρούς τους, ή ενίοτε άλλες υπεράκτιες και εκείνες άλλες που τελικά η έρευνα για ανακάλυψη της αλήθειας χάνεται στο χρόνο που απαιτείται από χώρα σε χώρα και από τα δικηγορικά γραφεία που τις προστατεύουν ως επαγγελματικά απόρρητα.
Οι υποχρεώσεις της υπεράκτιας είναι ελάχιστες:
Κάποια ετήσια έξοδα προς τη χώρα φιλοξενίας (τις αποκαλούμενες και φορολογικούς παράδεισους λόγω της σχετικής νομοθεσίας, ήτοι τα νησιά Cayman, ο Παναμάς, η Λιβερία, το Λουξεμβούργο, η Κύπρος αλλά και η Μεγάλη Βρετανία κ.λ.π.)
Κάποια ετήσια έξοδα προς τη χώρα φιλοξενίας (τις αποκαλούμενες και φορολογικούς παράδεισους λόγω της σχετικής νομοθεσίας, ήτοι τα νησιά Cayman, ο Παναμάς, η Λιβερία, το Λουξεμβούργο, η Κύπρος αλλά και η Μεγάλη Βρετανία κ.λ.π.)
Η σύνταξη των πρακτικών (minutes) των διοικητικών συμβουλίων ετήσια, πως όλα είναι εν τάξει και έκτακτα σε κάθε αλλαγή της περιουσίας και ιδιοκτήτου μετοχών της εταιρίας. Με τα πρακτικά αυτά που υπογράφονται από τα μέλη του ΔΣ είπαμε πως γίνονται και οι μεταβιβάσεις της υπεράκτιας και της περιουσίας της.
Πολύ απλά λοιπόν θα λέγαμε πως η OFF SHORE εταιρία είναι η ανίκητη, απόρθητη κρυψώνα, η ερωμένη κάθε μεγαλοεπιχειρηματία, αλλά και κάθε απατεώνα, κ.ο.κ. είναι παγκόσμιος θεσμός απαραίτητος στους σεβόμενους τη μεγάλη τους περιουσία, τις άμετρες φιλοδοξίες, την ελαστικότητα στις επιχειρηματικές διαδικασίες, στους επιθυμούντες να κρυφτούν από την εφορία, από τους διεκδικητές των περιουσιών που αποκτήθηκαν με νομότυπο ή παράνομο, αλλά σχεδόν πάντα με ανήθικο τρόπο.[1]
Η OFF SHORE, είναι σημείο των καιρών μας, στήριγμα, ομπρέλα, ασπίδα, πανοπλία, μανδύας, θυρίδα ασφαλείας, απόδειξη και αναγκαίο παρακολούθημα της καπιταλιστικής διάρθρωσης, απόδειξη επίσης της διεφθαρμένης πλευράς της παγκοσμιοποίησης, πιστή ερωμένη του ιδιοκτήτη που τον κρατάει κρυμμένο, μαζί με την περιουσία του και ίσως κάποιες τύψεις του, μέχρι που η κοινωνική οργή για το ρόλο δημοσίων προσώπων της πολιτικής, κοινωνικής, επιχειρηματικής και εκκλησιαστικής πλευράς, παίρνει εκρηκτικές διαστάσεις αλλά… εκεί και μένει συνήθως.
Οι άλλοι έχουν κάνει τη δουλειά τους. Ας υποστηρίζουν και σωστά, ειδικά σήμερα, πως το ανεξέλεγκτο μεταξύ των άλλων δραστηριοτήτων και των OFF SHORE είναι μία από τις αιτίες της κρίσης, μακάρι να πέφτουμε έξω αλλά φοβούμαστε πως δεν πρόκειται να τις θίξουν, γιατί έτσι θα έβγαζαν κάποιοι μόνοι τους τα μάτια τους.
Τί μένει να γίνει; Οι άλλοι να μεριμνήσουν, αυτοί που δεν έχουν μετοχές, που δεν κλέβουν, δεν αρπάζουν, αυτοί που εργάζονται για να ζήσουν, που δεν εκμεταλλεύονται υπεραξίες, που ότι λένε το πιστεύουν και αγωνίζονται γι’ αυτό, έχουμε και τέτοιους πολιτικούς, είδομεν το αποτέλεσμα….
[1] Τα στοιχεία είναι από το βιβλίο του γράφοντος Off Shore αγάπη μου, Παπαζήση, Αθήνα 2008 και διδάσκεται στο Τμήμα ΤΕΝΕΥ του Πανεπιστημίου Αιγαίου στη Χίο.