εφάπαξ επιβολή κεφαλαιακού φόρου (φόρο στον πλούτο) στους πολίτες των χωρών που απειλούνται με χρεοκοπία, προτού αυτές διασωθούν με κεφάλαια άλλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η υλοποίηση της πρότασης αυτής ωστόσο ενέχει τον κίνδυνο να επιταχυνθεί η φυγή των κεφαλαίων από χώρες με προβλήματα, δηλαδή να οδηγηθούν πιο γρήγορα στη χρεοκοπία.
Ουσιαστικά στην έκθεσή της η γερμανική κεντρική τράπεζα θέτει το ερώτημα αν πέραν των ιδιωτικοποιήσεων και της μείωσης των κρατικών δαπανών θα πρέπει να συμμετέχει και ο ιδιωτικός πλούτος στην αποφυγή μιας κρατικής χρεοκοπίας. Και το μέτρο αυτό εντάσσεται στην αρχή της «ατομικής ευθύνης», με βάση την οποία οι φορολογούμενοι πολίτες κάθε κράτους καλούνται να καλύψουν τις οικονομικές του ανάγκες προτού ζητηθεί η βοήθεια από άλλα κράτη-μέλη.
Σύμφωνα με την Μπούντεσμπανκ, η λύση αυτή θα ήταν οικονομικότερη σε σχέση με άλλες μεθόδους που ακολουθούνται για τη μείωση του δημοσίου χρέους. Επίσης, η επιβολή του εφάπαξ φόρου θα έστελνε ξεκάθαρο μήνυμα ότι τα δημοσιονομικά προβλήματα ενός κράτους-μέλους δεν θα μπορεί να μετακυλίονται στους φορολογουμένους άλλων χωρών κατά τη διάρκεια μιας κρίσης.
Οι ίδιοι οι εμπνευστές της πρότασης προειδοποιούν, πάντως, ότι ένας τέτοιος φόρος ενέχει σοβαρούς κινδύνους και η εφαρμογή του δεν είναι εύκολη. Μάλιστα, οι συντάκτες της έκθεσης υποστηρίζουν ότι προκειμένου να αποφευχθούν η φυγή κεφαλαίων από τους πολίτες του κράτους και η μείωση των επενδύσεων θα πρέπει να εξασφαλιστεί ότι η επιβολή του φόρου θα πραγματοποιείται αυστηρά μία φορά κατά τη διάρκεια μιας εθνικής κρίσης και ότι θα συνοδεύεται από δομικές μεταρρυθμίσεις.
Τραπεζικοί κύκλοι στην Αθήνα σχολίασαν την πρόταση της Μπούντεσμπανκ, υποστηρίζοντας ότι το σχέδιο αυτό απέχει πολύ από το να εφαρμοστεί, πόσω μάλλον να έχει καθολική ισχύ στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Εντούτοις, ανέφεραν πως μόνο και μόνο το γεγονός ότι ένας οργανισμός όπως η κεντρική τράπεζα της Γερμανίας το βάζει στο τραπέζι έχει μεγάλη συμβολική σημασία.
Πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι στο παρελθόν το θέμα είχε απασχολήσει και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το οποίο σε ανάλογη έκθεσή του ανέφερε ότι θα χρειαζόταν να επιβληθεί ένας φορολογικός συντελεστής περίπου 10% στα νοικοκυριά με θετικό καθαρό πλούτο, για να μειωθούν τα ποσοστά χρέους 15 χωρών της ευρωζώνης στα επίπεδα που ήταν στα τέλη του 2007.
Δημήτρης Πεφάνης
TA NEA
