Ο αρχαιότερος… εν ζωή καρκίνος είναι ηλικίας 11.000 ετών, αναφέρουν βρετανοί ερευνητές. Εμφανίστηκε πριν από τόσες χιλιάδες χρόνια σε έναν σκύλο και έχει επιβιώσει έκτοτε καθώς τα καρκινικά κύτταρα πέρασαν από αυτόν τον πρώτο σκύλο σε έναν άλλο και συνεχίζουν να… μεταδίδονται μεταξύ σκύλων μέσω του ζευγαρώματος.
Οι δύο μεταδοτικοί καρκίνοι των θηλαστικών
Οι δύο μεταδοτικοί καρκίνοι των θηλαστικών
Το αφροδίσιο μεταδοτικό νεόπλασμα των σκύλων (Canine Transmissible Venereal Tumour, CTVT) που προκαλεί όγκους στα γεννητικά όργανα, είναι ένας από τους μόλις δύο γνωστούς καρκίνους των θηλαστικών που μπορούν να μεταδοθούν μέσω της φυσικής επαφής. Ο δεύτερος αφορά μια μορφή που μεταδίδεται μεταξύ των διαβόλων της Τασμανίας όταν δαγκώνουν ο ένας τον άλλον.
Τώρα μια νέα γενετική ανάλυση έδειξε ότι το CTVT εμφανίστηκε πριν από περίπου 11.000 χρόνια και επιβίωσε περνώντας από σκύλο σε σκύλο μέσω του ζευγαρώματος. Προκειμένου να καταλήξουν στα συμπεράσματά τους οι ερευνητές με επικεφαλής ειδικούς του Ινστιτούτου Wellcome Trust Sanger κοντά στο Κέιμπριτζ αποκωδικοποίησαν το DNA του καρκίνου. Η αποκωδικοποίηση αποκάλυψε τη γενετική «ταυτότητα» ενός αρχαίου σκύλου που έμοιαζε με χάσκι και πρωτοανέπτυξε τη νόσο.
Πώς ήταν ο πρώτος «ένοχος»
Το ζώο ήταν μεσαίου μεγέθους με κοντό, ίσιο τρίχωμα και το χρώμα του ήταν γκρι-καφέ ή μαύρο. «Δεν γνωρίζουμε για ποιον λόγο ο συγκεκριμένος σκύλος ‘γέννησε’ έναν μεταδοτικό καρκίνο» ανέφερε η επικεφαλής της μελέτης δρ Ελίζαμπεθ Μάρτσισον. «Ωστόσο είναι εκπληκτικό ότι μπορούμε να γυρίσουμε πίσω στον χρόνο και να ανασυνθέσουμε την ταυτότητα αυτού του αρχαίου σκύλου του οποίου το γονιδίωμα είναι ζωντανό ακόμη και σήμερα στα κύτταρα του καρκίνου που ‘πρωτοδημιούργησε’ και τα οποία εντοπίζουμε στους σύγχρονους σκύλους».
Μέσω της αποκωδικοποίησης του γονιδιώματος του συγκεκριμένου καρκίνου και εξετάζοντας έναν τύπο μετάλλαξης που λειτουργεί ως «μοριακό ρολόι», οι ερευνητές ήταν σε θέση να τοποθετήσουν την πρώτη εμφάνισή του πριν από 11.000 έτη. Είναι μάλιστα αξιοσημείωτο ότι ο καρκίνος αυτός επιβίωσε παρ’ότι συσσώρευσε εκατομμύρια γενετικές μεταλλάξεις. «Αντί να πεθάνει μαζί με τον πρώτο ξενιστή του ο καρκίνος εξαπλώθηκε ‘μεταπηδώντας’ σε άλλα σκυλιά» είπε η δρ Μάρτσισον και συμπλήρωσε: «Είναι ο αρχαιότερος καρκίνος τον οποίον γνωρίζουμε».
Η μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science» δείχνει ότι το CTVT υπήρχε σε έναν απομονωμένο πληθυσμό σκύλων στο μεγαλύτερο μέρος της «πορείας» του. Στη συνέχεια εξαπλώθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο τα τελευταία 500 χρόνια, πιθανώς καθώς τον είχαν σκύλοι που συνόδευαν τους εξερευνητές στα μεγάλα θαλάσσια ταξίδια τους.
Κατανόηση της εξάπλωσης του καρκίνου
Τι μπορεί να προσφέρει αυτή η νέα μελέτη; Σύμφωνα με τον διευθυντή του Ινστιτούτου Sanger, σερ Μάικ Στράτον «το γονιδίωμα αυτού του μεταδοτικού καρκίνου των σκύλων θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε τις διαδικασίες που επιτρέπουν στους καρκίνους να μεταδίδονται και να εξαπλώνονται».
