Νέα θηλιά αρχίζει να σφίγγει γύρω απ’ τον λαιμό νοικοκυριών και επιχειρήσεων που, λόγω των απανωτών περικοπών και της ύφεσης, έχουν περιέλθει σε αδυναμία αποπληρωμής των δανείων τους. Απανωτές είναι τον τελευταίο καιρό οι επισκέψεις στελεχών ξένων κεφαλαίων, των λεγόμενων distress funds, στη χώρα μας, οι οποίοι φλερτάρουν με την αγορά μέρους του δανειακού χαρτοφυλακίου των ελληνικών τραπεζών. Η πώληση των «κόκκινων» δανείων στους ξένους θα προκαλέσει χάος στην ελληνική κοινωνία, καθώς δεκάδες χιλιάδες σπίτια θα βρεθούν προ της απειλής της κατάσχεσης.
Το έναυσμα στις τράπεζες για να προχωρήσουν στο επόμενο βήμα εξυγίανσης των χαρτοφυλακίων τους αναμένεται να δοθεί με την ολοκλήρωση των διαδικασιών ανακεφαλαιοποίησης, που θα σημάνει και την ανάγκη για ένα νέο ξεκίνημα.
Οι διαδικασίες
Τα ξένα επενδυτικά κεφάλαια θα πληρώσουν στις τράπεζες ένα μέρος των δανείων που θα αγοράσουν και στη συνέχεια θα αναλάβουν τα ίδια τις διαδικασίες για την είσπραξη του 100% του οφειλόμενου ποσού από τους δανειολήπτες. Ουσιαστικά, δηλαδή, θα αγοράσουν κοψοχρονιά τα δάνεια των Ελλήνων, στη συνέχεια θα στραφούν -ακόμη και νομικά- εναντίον των δανειοληπτών...
Το έναυσμα στις τράπεζες για να προχωρήσουν στο επόμενο βήμα εξυγίανσης των χαρτοφυλακίων τους αναμένεται να δοθεί με την ολοκλήρωση των διαδικασιών ανακεφαλαιοποίησης, που θα σημάνει και την ανάγκη για ένα νέο ξεκίνημα.
Οι διαδικασίες
Τα ξένα επενδυτικά κεφάλαια θα πληρώσουν στις τράπεζες ένα μέρος των δανείων που θα αγοράσουν και στη συνέχεια θα αναλάβουν τα ίδια τις διαδικασίες για την είσπραξη του 100% του οφειλόμενου ποσού από τους δανειολήπτες. Ουσιαστικά, δηλαδή, θα αγοράσουν κοψοχρονιά τα δάνεια των Ελλήνων, στη συνέχεια θα στραφούν -ακόμη και νομικά- εναντίον των δανειοληπτών...
που αδυνατούν να τα βγάλουν πέρα, με στόχο να εισπράξουν έστω και ένα μέρος της απαίτησής τους, σίγουρα κατά πολύ υψηλότερο απ' το ποσό που έχουν οι ίδιοι καταβάλει.
Και εδώ ξεκινά ο γολγοθάς για τους οφειλέτες, καθώς τα κριτήρια που θα τεθούν θα είναι καθαρά εισπρακτικά και όχι κοινωνικά, χωρίς να λαμβάνεται δηλαδή υπόψη το αν ο οφειλέτης είναι άνεργος ή αν έχει ψαλιδιστεί το εισόδημά του και έχουν αυξηθεί οι υποχρεώσεις του. Οι δανειολήπτες θα καλούνται να αποπληρώσουν τα δάνειά τους άμεσα, διαφορετικά τα ακίνητά τους θα κατασχεθούν.
Το σενάριο γίνεται ακόμη πιο δυσοίωνο, αν συνυπολογίσουμε ότι η βολιδοσκόπηση των distress funds γίνεται λίγο πριν αρθεί η απαγόρευση των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας. Το πάγωμα στους πλειστηριασμούς αφορά κατοικίες αντικειμενικής αξίας έως 200.000 ευρώ και ισχύει έως το τέλος του τρέχοντος έτους. Ηδη αυτήν τη στιγμή υπολογίζεται ότι τα στεγαστικά δάνεια που βρίσκονται σε καθυστέρηση ανέρχονται σε 300.000, σύμφωνα με πληροφορίες από τραπεζικές πηγές. Εάν το πάγωμα των πλειστηριασμών δεν παραταθεί και την επόμενη χρονιά, πάνω από 100.000 οικογένειες θα κινδυνεύσουν να βρεθούν στον δρόμο.
Το ενδεχόμενο μαζικών πλειστηριασμών σε μια χώρα που οι κόποι μιας ζωής για τους περισσότερους πολίτες μεταφράστηκαν σε ακίνητο αναμένεται να οδηγήσει νέα κοινωνική έκρηξη. Να σημειωθεί ότι η τρόικα ήδη από το τέλος του 2012 πίεζε την κυβέρνηση να μην επεκταθεί το πάγωμα των πλειστηριασμών και τη φετινή χρονιά.
Η συγκεκριμένη μέθοδος πώλησης πακέτων δανείων δεν είναι άγνωστη στο τραπεζικό σύστημα και εξυπηρετεί ουσιαστικά τον κλάδο, βοηθώντας στην αναμόχλευση του χαρτοφυλακίου τους.
«Βόμβα»
Η εκτίναξη των «κόκκινων» δανείων σε άνω του 25% του συνολικού χαρτοφυλακίου, δηλαδή σε περισσότερα από 57 δισ. ευρώ, αποτελεί τη βραδυφλεγή βόμβα του τραπεζικού συστήματος.
Η λύση των ξένων funds θα τις βοηθήσει να προχωρήσουν πιο γρήγορα στην απομόχλευση, δηλαδή στο να κλείσει η ψαλίδα ανάμεσα στα δάνεια και τις καταθέσεις. Στόχος των τραπεζών είναι ο δείκτης δάνεια προς καταθέσεις να υποχωρήσει στο 100% από 122% που είναι σήμερα.
Το πράσινο φως για την είσοδο ξένων funds στη χώρα μας θα πρέπει να δώσουν τόσο το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) όσο και η τρόικα. Πάντως, μέχρι στιγμής η Τράπεζα της Ελλάδος, αλλά και το υπουργείο Οικονομικών αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο, αποφεύγοντας να απαντήσουν επί της ουσίας για το ζήτημα και λέγοντας απλά ότι δεν προβαίνουν σε σχολιασμό υποτιθέμενων πληροφοριών.
Σύμβουλοι για αξιολόγηση
Παράλληλα, έχει ειπωθεί ότι το ΤΧΣ θα ζητήσει έρευνα από τις συστημικές τράπεζες που θα συμμετάσχουν στη διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης, όσον αφορά τον τρόπο που θα διαχειριστούν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Μάλιστα, για τον λόγο αυτόν πρόκειται να προσληφθούν ειδικοί σύμβουλοι, οι οποίοι θα αξιολογήσουν το υπάρχον πλαίσιο, καθώς και αν «οι πολιτικές για την αντιμετώπιση των προβληματικών στοιχείων του ενεργητικού τους είναι αποτελεσματικές».
Χαμηλή (προς το παρόν) η προσφορά!
Οι συζητήσεις μεταξύ των επενδυτικών κεφαλαίων και των τραπεζών βρίσκονται αυτή την περίοδο σε πρώτο στάδιο. Προς το παρόν, το τίμημα που προτίθενται να καταβάλουν τα funds είναι ιδιαίτερα χαμηλό και αυτός είναι και ένας από τους λόγους που οι πωλήσεις χαρτοφυλακίων δεν έχουν προχωρήσει μέχρι σήμερα. Το ενδιαφέρον τους στρέφεται κυρίως σε υγιείς επιχειρήσεις και σε ενήμερα δάνεια, για τα οποία όμως απαιτείται και η σύμφωνη γνώμη των επιχειρηματιών, αλλά και σε επιχειρήσεις με μεγάλα περιουσιακά στοιχεία που ουσιαστικά έχουν περιέλθει στην κυριότητα των τραπεζών.
Το fund που θα αγοράσει ένα χαρτοφυλάκιο δανείων έχει πάντως τη δυνατότητα να ζητήσει από την τράπεζα που τα πούλησε να συνεχίσει την είσπραξή τους. Ενδέχεται ακόμη να υπάρχουν και ρήτρες, που θα προβλέπουν ότι, αν αυξηθούν οι επισφάλειες στο συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο, η τράπεζα θα πρέπει να επιστρέψει στο fund τμήμα των χρημάτων που έλαβε από την πώλησή του.
Σε κάθε περίπτωση, ο δανειολήπτης θα πρέπει να ενημερωθεί από την τράπεζα για το ποιος διαχειρίζεται το δάνειό του.
Και εδώ ξεκινά ο γολγοθάς για τους οφειλέτες, καθώς τα κριτήρια που θα τεθούν θα είναι καθαρά εισπρακτικά και όχι κοινωνικά, χωρίς να λαμβάνεται δηλαδή υπόψη το αν ο οφειλέτης είναι άνεργος ή αν έχει ψαλιδιστεί το εισόδημά του και έχουν αυξηθεί οι υποχρεώσεις του. Οι δανειολήπτες θα καλούνται να αποπληρώσουν τα δάνειά τους άμεσα, διαφορετικά τα ακίνητά τους θα κατασχεθούν.
Το σενάριο γίνεται ακόμη πιο δυσοίωνο, αν συνυπολογίσουμε ότι η βολιδοσκόπηση των distress funds γίνεται λίγο πριν αρθεί η απαγόρευση των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας. Το πάγωμα στους πλειστηριασμούς αφορά κατοικίες αντικειμενικής αξίας έως 200.000 ευρώ και ισχύει έως το τέλος του τρέχοντος έτους. Ηδη αυτήν τη στιγμή υπολογίζεται ότι τα στεγαστικά δάνεια που βρίσκονται σε καθυστέρηση ανέρχονται σε 300.000, σύμφωνα με πληροφορίες από τραπεζικές πηγές. Εάν το πάγωμα των πλειστηριασμών δεν παραταθεί και την επόμενη χρονιά, πάνω από 100.000 οικογένειες θα κινδυνεύσουν να βρεθούν στον δρόμο.
Το ενδεχόμενο μαζικών πλειστηριασμών σε μια χώρα που οι κόποι μιας ζωής για τους περισσότερους πολίτες μεταφράστηκαν σε ακίνητο αναμένεται να οδηγήσει νέα κοινωνική έκρηξη. Να σημειωθεί ότι η τρόικα ήδη από το τέλος του 2012 πίεζε την κυβέρνηση να μην επεκταθεί το πάγωμα των πλειστηριασμών και τη φετινή χρονιά.
Η συγκεκριμένη μέθοδος πώλησης πακέτων δανείων δεν είναι άγνωστη στο τραπεζικό σύστημα και εξυπηρετεί ουσιαστικά τον κλάδο, βοηθώντας στην αναμόχλευση του χαρτοφυλακίου τους.
«Βόμβα»
Η εκτίναξη των «κόκκινων» δανείων σε άνω του 25% του συνολικού χαρτοφυλακίου, δηλαδή σε περισσότερα από 57 δισ. ευρώ, αποτελεί τη βραδυφλεγή βόμβα του τραπεζικού συστήματος.
Η λύση των ξένων funds θα τις βοηθήσει να προχωρήσουν πιο γρήγορα στην απομόχλευση, δηλαδή στο να κλείσει η ψαλίδα ανάμεσα στα δάνεια και τις καταθέσεις. Στόχος των τραπεζών είναι ο δείκτης δάνεια προς καταθέσεις να υποχωρήσει στο 100% από 122% που είναι σήμερα.
Το πράσινο φως για την είσοδο ξένων funds στη χώρα μας θα πρέπει να δώσουν τόσο το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) όσο και η τρόικα. Πάντως, μέχρι στιγμής η Τράπεζα της Ελλάδος, αλλά και το υπουργείο Οικονομικών αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο, αποφεύγοντας να απαντήσουν επί της ουσίας για το ζήτημα και λέγοντας απλά ότι δεν προβαίνουν σε σχολιασμό υποτιθέμενων πληροφοριών.
Σύμβουλοι για αξιολόγηση
Παράλληλα, έχει ειπωθεί ότι το ΤΧΣ θα ζητήσει έρευνα από τις συστημικές τράπεζες που θα συμμετάσχουν στη διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης, όσον αφορά τον τρόπο που θα διαχειριστούν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Μάλιστα, για τον λόγο αυτόν πρόκειται να προσληφθούν ειδικοί σύμβουλοι, οι οποίοι θα αξιολογήσουν το υπάρχον πλαίσιο, καθώς και αν «οι πολιτικές για την αντιμετώπιση των προβληματικών στοιχείων του ενεργητικού τους είναι αποτελεσματικές».
Χαμηλή (προς το παρόν) η προσφορά!
Οι συζητήσεις μεταξύ των επενδυτικών κεφαλαίων και των τραπεζών βρίσκονται αυτή την περίοδο σε πρώτο στάδιο. Προς το παρόν, το τίμημα που προτίθενται να καταβάλουν τα funds είναι ιδιαίτερα χαμηλό και αυτός είναι και ένας από τους λόγους που οι πωλήσεις χαρτοφυλακίων δεν έχουν προχωρήσει μέχρι σήμερα. Το ενδιαφέρον τους στρέφεται κυρίως σε υγιείς επιχειρήσεις και σε ενήμερα δάνεια, για τα οποία όμως απαιτείται και η σύμφωνη γνώμη των επιχειρηματιών, αλλά και σε επιχειρήσεις με μεγάλα περιουσιακά στοιχεία που ουσιαστικά έχουν περιέλθει στην κυριότητα των τραπεζών.
Το fund που θα αγοράσει ένα χαρτοφυλάκιο δανείων έχει πάντως τη δυνατότητα να ζητήσει από την τράπεζα που τα πούλησε να συνεχίσει την είσπραξή τους. Ενδέχεται ακόμη να υπάρχουν και ρήτρες, που θα προβλέπουν ότι, αν αυξηθούν οι επισφάλειες στο συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο, η τράπεζα θα πρέπει να επιστρέψει στο fund τμήμα των χρημάτων που έλαβε από την πώλησή του.
Σε κάθε περίπτωση, ο δανειολήπτης θα πρέπει να ενημερωθεί από την τράπεζα για το ποιος διαχειρίζεται το δάνειό του.
Πολυτίμη Οικονόμου - Kυριακάτικη Δημοκρατία
