Η αμαρτωλή ιστορία με το «έκτακτο χαράτσι» που τελικά έγινε μόνιμο
Ιούνιος 2011: Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στο υπουργείο Οικονομικών, ο τότε αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Οικονομικών Ευάγγελος Βενιζέλος απορρίπτει χωρίς περιστροφές κάθε σενάριο είσπραξης φόρων μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ. «Δεν είναι οι λογαριασμοί της ΔΕΗ ο μοχλός για να εισπράττεις τέλη και ιδίως φόρους, διότι το ηλεκτρικό ρεύμα είναι κοινωνικό αγαθό και δεν μπορείς να το συνδέεις με μηχανισμούς άλλους, που εξυπηρετούν άλλους σκοπούς» λέει χαρακτηριστικά.
Τρεις μήνες αργότερα, στις 9 Σεπτεμβρίου, ο Ευάγγελος Βενιζέλος αυτοακυρώνεται και ανακοινώνει ως «έκτακτο μέτρο» την είσπραξη τέλους ηλεκτροδοτουμένων επιφανειών ή, κατά το κοινώς λεγόμενο, το χαράτσι της ΔΕΗ.
Το χαράτσι κατατίθεται στη Βουλή ως τροπολογία στις 16 Σεπτεμβρίου 2011 και λίγες ημέρες αργότερα ψηφίζεται νόμος του κράτους. «Η είσπραξη του τέλους μέσω των λογαριασμών τη ΔΕΗ είναι μέτρο απαραίτητο ώστε να επιτευχθεί άμεση εισπραξιμότητα και να υλοποιηθούν οι στόχοι του Προϋπολογισμού του 2011» αναφέρει η αιτιολογική έκθεση της τροπολογίας, την ώρα που όλοι οι στόχοι είχαν πέσει έξω. Η πρώτη παράταση του μέτρου δεν αργεί. Κι ενώ η αρχική τροπολογία προέβλεψε είσπραξη μόνο για τη χρήση του 2011, ο Ευάγγελος Βενιζέλος, λίγες ημέρες αργότερα, κατά τη συζήτηση της τροπολογίας στην Ολομέλεια της Βουλής, προχωρά σε νέα παλινωδία και με νομοτεχνική «βελτίωση» που επιφέρει παρατείνει την εφαρμογή του μέτρου και για το 2012. ...
Κατά τη συζήτηση του μέτρου στην Ολομέλεια ο Ευάγγελος Βενιζέλος υπερασπίζεται με πάθος το μέτρο, αποφεύγοντας να κάνει την παραμικρή αναφορά στη δική του δήλωση τον Ιούνιο: «Αν δεν επιβληθεί και δεν εφαρμοστεί το μέτρο αυτό, εάν δεν εισπραχθεί το προϋπολογιζόμενο ποσό, δεν πρόκειται να κλείσει ο Προϋπολογισμός του ’11 ούτε να συνταχθεί ο Προϋπολογισμός του ’12» λέει και το παρομοιάζει με τη «σωτηρία της χώρας».
Οι δηλώσεις του είναι χαρακτηριστικές: «Εάν θέλουμε να σώσουμε τη χώρα, πρέπει οπωσδήποτε να αναπληρώσουμε τη μειωμένη απόδοση των ισχυόντων έως σήμερα μέτρων, τα οποία πρέπει να οδηγήσουν σε συνολικά έσοδα 54 δισεκατομμυρίων. Προκειμένου να φθάσουμε στο ίδιο ποσό των 54 δισεκατομμυρίων, χωρίς να απορροφήσουμε περισσότερα ποσά από την αγορά, από την πραγματική οικονομία, πρέπει να εισπράξουμε αυτό το ειδικό τέλος». Στην προσπάθειά του, μάλιστα, να πείσει ακόμα και τους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, οι οποίοι αντιδρούν, δεν διστάζει να παρουσιάσει τα… προσόντα του μέτρου:
«Πρώτον, εισπράττεται εκτός φορολογικού μηχανισμού.
Δεύτερον, είναι βαρύ μεν, αλλά απολύτως αναλογικό και δίκαιο, γιατί συλλαμβάνει όλη την ακίνητη περιουσία, δηλωμένη και αδήλωτη, νόμιμη και αυθαίρετη, που μπορεί να είναι προϊόν εισοδήματος που έχει αποταμιευθεί και έχει συγκροτήσει μία περιουσία και είναι φορολογημένο ή εισοδήματος που έχει προκύψει μέσα από φοροδιαφυγή και παραοικονομικές δραστηριότητες» έλεγε ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Οσοι μάλιστα μπορούν να ανακαλέσουν στη μνήμη τους εκείνη τη συνεδρίαση θυμούνται χαρακτηριστικά τον κ. Βενιζέλο να ανεβάζει τον τόνο της φωνής του κάθε φορά που έλεγε ότι με το χαράτσι θα καταφέρει να συλλάβει το μαύρο χρήμα, πιστεύοντας ότι ανακάλυψε τον τρόπο για σύλληψη της φοροδιαφυγής.
«Πρόκειται για ένα μέτρο το οποίο λαμβάνει υπ’ όψιν την κοινωνική διαίρεση του χώρου και επιβαρύνει τα ακριβά ακίνητα περισσότερο από τα φθηνά, ανάλογα με την περιοχή και ανάλογα με την τιμή ζώνης» προσέθετε ο κ. Βενιζέλος. Το σημείο στο οποίο στεκόταν μετά μανίας; Το ότι το μέτρο είναι έκτακτο και θα ισχύσει μόνο για το 2011 και το 2012. Η αναφορά μάλιστα είναι ρητή ακόμα και στο κείμενο του νομοσχεδίου, το οποίο προβλέπει ότι η τελευταία δόση για το τέλος θα εισπραχθεί έως και τον Ιανουάριο του 2013.
Λίγο πριν από την ονομαστική ψηφοφορία, μάλιστα, τον Σεπτέμβριο του 2011, ο Ευάγγελος Βενιζέλος προαναγγέλλει ότι η όλη ρύθμιση θα τύχει νέας επεξεργασίας στο φορολογικό που επρόκειτο να έρθει τότε. Το φορολογικό ήρθε. Ενιαίος φόρος για τα ακίνητα δεν θεσπίστηκε ποτέ και έτσι η ρύθμιση έμεινε ανέγγιχτη.
Ο Στουρνάρας άξιος διάδοχος
Δύο χρόνια αργότερα, ο νυν υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας αποδεικνύεται άξιος διάδοχος του Ευάγγελου Βενιζέλου. Με τους βουλευτές των κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση να ζητούν επιτακτικά ενιαίο φόρο για τα ακίνητα, ο κ. Στουρνάρας και το επιτελείο του δεν κάνουν τίποτα και ακολουθούν την πεπατημένη Βενιζέλου: παράταση του χαρατσιού και για τη χρήση του 2013. «Ναι, εισηγήθηκα την παράταση της είσπραξης του τέλους και για το 2013 για λόγους ρεαλισμού» είπε ο κ. Στουρνάρας, εννοώντας ότι είναι το μόνο μέτρο που μπορεί να αποδώσει άμεση εισπραξιμότητα. Κατά πολλούς, ωστόσο, απέδειξε για ακόμα μία φορά το μέγεθος της ανικανότητάς του και τη διάλυση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού.
Κι ενώ στα πηγαδάκια της Βουλής οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ σχεδόν πανηγυρίζουν για τη δικαίωση του εμπνευστή του χαρατσιού Ευάγγελου Βενιζέλου, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, εξερχόμενος του Μαξίμου την περασμένη Τρίτη, κόντεψε να τρελάνει τους πάντες, λέγοντας ότι το χαράτσι δεν μπορεί να παραταθεί. «Πρέπει να πάμε σε έναν ενιαίο φόρο ακινήτων. Η παράταση του τέλους που εισπράττεται μέσω ΔΕΗ δεν μπορεί να παραταθεί πέρα από τους λογαριασμούς που θα στείλει η ΔΕΗ τον Μάιο. Θα πρέπει να υπάρξει μια οριστική, θεσμική λύση» είπε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ.
Τα σενάρια για τη διατήρησή του
Με δεδομένο ότι το χρονοδιάγραμμα είσπραξης του χαρατσιού μόνο για το 2011 και το 2012 περιγράφεται σαφώς μέσα από νόμο (4021/2011), καθίσταται σαφές ότι για να ισχύσει η παράτασή του για ακόμη έναν χρόνο θα πρέπει και αυτή να πάει στη Βουλή με άλλον νόμο. «Ο νόμος μόνο με νόμο αλλάζει», όπως λένε και οι παλαιοί κοινοβουλευτικοί. Οι τελευταίες πληροφορίες από το οικονομικό ρεπορτάζ λένε ότι, παρά την απόφαση του ΣτΕ, που βγάζει την παράταση του «έκτακτου» τέλους αντισυνταγματική, το υπουργείο Οικονομικών προτίθεται να φέρει την παράταση είσπραξης του χαρατσιού και για το 2013 στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο που αναμένεται να ψηφιστεί τον Απρίλιο.
Αυτό που φοβούνται οι βουλευτές είναι ότι και ο Γιάννης Στουρνάρας θα ακολουθήσει την πάγια, αλλά αντικοινοβουλευτική συμπεριφορά προκατόχων του, οι οποίοι ενέτασσαν κάθε δύσκολη ρύθμιση σε άρθρα-μαμούθ με σωρεία άλλων ευνοϊκών ρυθμίσεων. Κι αυτό για να αποτρέψουν υποψήφιους αντάρτες από το να καταψηφίσουν τη ρύθμιση.
Γιώργος Λυκουρέντζος (Δημοκρατία)
ΠΗΓΗ
