Ο Παντελής Κατελάρης, ένα από τα οκτώ παιδιά του Θεόδουλου και της Μαρίας, γεννήθηκε στις 24 Δεκεμβρίου του 1932 στο χωριό Επισκοπειό της Επαρχίας Λευκωσίας. Μέλος της ΕΟΚΑ έγινε το Σεπτέμβριο του 1955. Πολύ γρήγορα έγινε αρχηγός επταμελούς ομάδας στην περιοχή του. Γενικά ο ρόλος του στον αγώνα
ήταν η συγκέντρωση οπλισμού. Αρκετές ήταν οι φορές που αφαιρούσε τον οπλισμό από τους Άγγλους και εμπλούτιζε το οπλοστάσιο των Κυπρίων Αγωνιστών. Επίσης λάμβανε μέρος και σε βομβιστισκές επιθέσεις καθώς και σε απόπειρες εκτελέσεων αφού ήταν και μέλος ομάδας κρούσεως στην Λευκωσία. Ο Παντελής έμαθε από τον ήρωα Σταύρο Στυλιανίδη να κατασκευάζει εκρηκτικές ύλες. Τον Οκτώβριο του 1957 συνελήφθηκε καθώς κατασκεύαζε πυροδοτικούς μηχανισμούς και κλείστηκε στα κρατητήρια Ομορφίτας όπου και βασανίστηκε. Στην συνέχεια, προσποιήθηκε ότι θα έδειχνε στους Άγγλους κρύπτες πυρομαχικών και επιστρέφοντας, αφού δεν βρήκαν τίποτα, πήδηξε από το φορτηγό που τον μετέφεραν και κατάφερε να διαφύγει με αποτέλεσμα να καταζητείται. Τον ίδιο μήνα συνελήφθηκε μαζί με την μητέρα του και μερικά από τα αδέλφια του, κατά την προσπάθειά τους να αποκρύψουν χειροβομβίδες. Όμως και πάλι καταφέρνει να δραπετεύσει. Τελικά, στις 18 Ιανουαρίου, σκοτώθηκε από έκρηξη βόμβας που ο ίδιος κατασκεύαζε στο κρησφύγετό του στον Άγιο Ιωάννη Μαλούντας και με μυστικότητα θάφτηκε από τους συναγωνιστές του. Οι δικοί του έμαθαν για τον θάνατό του μετά το τέλος του αγώνα.
ήταν η συγκέντρωση οπλισμού. Αρκετές ήταν οι φορές που αφαιρούσε τον οπλισμό από τους Άγγλους και εμπλούτιζε το οπλοστάσιο των Κυπρίων Αγωνιστών. Επίσης λάμβανε μέρος και σε βομβιστισκές επιθέσεις καθώς και σε απόπειρες εκτελέσεων αφού ήταν και μέλος ομάδας κρούσεως στην Λευκωσία. Ο Παντελής έμαθε από τον ήρωα Σταύρο Στυλιανίδη να κατασκευάζει εκρηκτικές ύλες. Τον Οκτώβριο του 1957 συνελήφθηκε καθώς κατασκεύαζε πυροδοτικούς μηχανισμούς και κλείστηκε στα κρατητήρια Ομορφίτας όπου και βασανίστηκε. Στην συνέχεια, προσποιήθηκε ότι θα έδειχνε στους Άγγλους κρύπτες πυρομαχικών και επιστρέφοντας, αφού δεν βρήκαν τίποτα, πήδηξε από το φορτηγό που τον μετέφεραν και κατάφερε να διαφύγει με αποτέλεσμα να καταζητείται. Τον ίδιο μήνα συνελήφθηκε μαζί με την μητέρα του και μερικά από τα αδέλφια του, κατά την προσπάθειά τους να αποκρύψουν χειροβομβίδες. Όμως και πάλι καταφέρνει να δραπετεύσει. Τελικά, στις 18 Ιανουαρίου, σκοτώθηκε από έκρηξη βόμβας που ο ίδιος κατασκεύαζε στο κρησφύγετό του στον Άγιο Ιωάννη Μαλούντας και με μυστικότητα θάφτηκε από τους συναγωνιστές του. Οι δικοί του έμαθαν για τον θάνατό του μετά το τέλος του αγώνα.
Ο Μάρκος Δράκος ή με το ψευδώνυμο του «Λυκούργος», ήταν ο αγωνιστής που κατά τις δύσκολες στιγμές του Αγώνα γονάτιζε σε μια γωνιά για να προσευχηθεί στο Θεό. Ο Μάρκος γεννήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 1932 στη Λεύκα και ήταν απόφοιτος από την Εμπορική Σχολή Σαμουήλ. Το 1952 έγινε μέλος της ΠΕΟΝ (Παγκύπρια Εθνική Οργάνωση Νεολαίας), η οποία και έκλεισε από τον κυβερνήτη. Ο Δράκος ήταν επικεφαλής ομάδας που βύθισε την Λευκωσία στο σκοτάδι με βλάβη στον ηλεκτροπαραγωγικό σταθμό Δεκέλειας τις μέρες των αντιβρετανικών εκδηλώσεων, με αφορμή τη στέψη της Βασίλισσας Ελισάβετ. Την 1η Απριλίου του 1955 ηγήθηκε ομάδας με την οποία έκαναν επίθεση στην Κυπριακή Ραδιοφωνική Υπηρεσία. Επίσης, οργάνωσε βομβιστική επίθεση σε αστυνομικό σταθμό της Λευκωσίας και ηγήθηκε απόπειρας εναντίον του Άγγλου Κυβερνήτη. Τον Ιούνιο του 1955 συνελήφθηκε και τελικά κρατήθηκε στο κάστρο της Κερύνειας, άνευ δίκης. Από εκεί δραπέτευσε τον Σεπτέμβριο και κατέφυγε στα βουνά του Κύκκου. Από τότε ήταν επικηρυγμένος με το ποσό των 5.000 λιρών. Ο Μάρκος συνέχισε να διευθύνει πολλές επιχειρήσεις. Τη νύχτα της 18ης Ιανουαρίου 1957, προσπαθώντας με την ομάδα του να διασπάσει τον κλοιό των Άγγλων που είχε περικυκλώσει την περιοχή της Σολέας, έπεσε σε ενέδρα. Πυροβολήθηκε θανάσιμα, ενώ οι συναγωνιστές του κατάφεραν να διαφύγουν σώζοντας τον Κώστα Λοΐζου, επίσης τραυματισμένο συναγωνιστή τους.
Ο Νίκος Γεωργίου, γιός του Γεώργιου και της Παναγιωτούς, γεννήθηκε στο χωριό Παλαιχώρι, της επαρχίας Λευκωσίας, στις 17 Οκτωβρίου 1918. Αν και έγινε επιπλοποιός, τελικά άνοιξε δικό του καθαριστήριο στη Λευκωσία. Ήταν μέλος της ΟΧΕΝ και της οργάνωσης ΠΕΟΝ. Είχε συνεργαστεί στον τομέα των πληροφοριών με τον Πολύκαρπο Γιωρκάτζη. Με τον Ιάκωβο Πατάτσο εντάχθηκε στις ομάδες κρούσεως Λευκωσίας το 1955. Στις 20 Μαρτίου 1956, συνεργάστηκε για την τοποθέτηση βόμβας στο κρεβάτι του Κυβερνήτη Χάρτιγκ. Ο Νίκος διατηρούσε κρύπτη με όπλα και πυρομαχικά στο καθαριστήριό του και όταν Άγγλοι πήγαν για έρευνα στο καθαριστήριό του προσποιήθηκε ότι πήγε να καλέσει τον ιδιοκτήτη του μαγαζιού. Αφού οι Άγγλοι βρήκαν τα πυρομαχικά, ο Νίκος κατέφυγε στο Μαχαιρά όπου ενώθηκε με την ομάδα του Αυξεντίου. Τότε, επικηρύχτηκε με το ποσό των 5.000 λιρών. Αφού χωρίστηκε ο τομέας του Αυξεντίου σε υποτομείς, ο Νίκος εντάχθηκε στην ομάδα που είχε κέντρο τα Λαγουδερά - Σαράντι και είχε πλούσια δράση. Οι Άγγλοι έκαναν εξονυχιστικούς ελέγχους στο κρησφύγετό τους που ήταν το σπίτι του Παπαχαράλαμπου στο Σαράντι και συνελήφθηκε μαζί με τον Γεώργιο Μάτση και τον Αργύρη Καραδήμα. Στις 25 Ιανουαρίου 1957, ο Νίκος υπέκυψε αρνούμενος να αποκαλύψει μυστικά της Οργάνωσης, μετά από πολλά βασανιστήρια.
Ένας άλλος από τους άγνωστους ήρωες μας, είναι ο γιός του Ηρόδοτου και της Αφεντρούς, ο Δήμος Ηροδότου. Ο Δήμος γεννήθηκε στη Δωρά τον Νοέμβριο του 1923. Ήταν έγγαμος με τρία παιδία και η σύζυγός του ήταν έγκυος στο τέταρτο. Τότε, ο Δήμος με την οικογένειά του κατοικούσε στο Φοινί και δούλευε στο Park Hotel στις Πλάτρες. Οι Άγγλοι επίταξαν το ξενοδοχείο για την διαμονή των στρατιωτών και αφού απέλυσαν όλους τους εργαζόμενους, κράτησαν μόνο τον Δήμο για τον χειρισμό της ηλεκτροφωτιστικής μηχανής. Έτσι, ο Δήμος είχε την ευκαιρία να συλλέγει πολλές πληροφορίες από τους Άγγλους. Επίσης, συμμετείχε σε επίθεση εναντίων του ξενοδοχείου καθώς και σε επιχειρήσεις ανατίναξης του ελικοπτέρου του Κυβερνήτη Χάρτινγκ. Στις 21 Ιανουαρίου του 1957, είχε πληροφορίες ότι η ομάδα του Ομόδους προδόθηκε και καθώς έσπευσε να ειδοποιήσει τους αντάρτες, ο εχθρός ανέκοψε τον Δήμο έξω από το χωριό Μανδριά . Τον κυνήγησαν και τον σκότωσαν μετά από υπόδειξη των προδοτών.
Τις θυσίες των αγωνιστών μας δεν πρέπει να τις ξεχνάμε. Οι αγωνιστές μας θυσίασαν την ίδια τους τη ζωή για μια Κύπρο ελεύθερη, για μια Κύπρο Ελληνική. Ο Ελληνισμός της Κύπρου πάντα αγωνιζόταν για την απελευθέρωσή του από τον κάθε κατακτητή και για την Ένωσή του με την μητέρα Ελλάδα. Δεν είμαστε άξιοι να διαγράψουμε μια ιστορία χιλιάδων χρόνων, να ξεχάσουμε τις ρίζες μας και την ταυτότητά μας. Πόσον μάλλον τώρα που περνάμε διπλή κατοχή. Όποιοι και να εκλεγούν, με σκοπό την υλοποίηση των εθνοπροδοτικών σχεδίων τους, θα μας βρουν μπροστά τους. Γιατί η Ρωμιοσύνη εν φυλή συνότζιαιρη του κόσμου, κανένας δεν εβρέθηκεν για να την-ι-ξηλείψη, κανένας, γιατί σιέπει την που τάψη ο Θεός μου. Η Ρωμιοσύνη εν να χαθή, όντας ο κόσμος λείψη.
Γραφείο Τύπου
Π.Ε.Ο.Φ. Θεσσαλονίκης
