Με το καθεστώς της «παράλληλης απασχόλησης» συνεχίζουν να επιλέγονται σε αρκετές περιπτώσεις οι στενοί συνεργάτες ακόμη και οι διευθυντές των Πολιτικών Γραφείων υπουργών και υφυπουργών, προκαλώντας (παρασκηνιακές προς το παρόν) εντάσεις και διαφόρων ειδών αντιδράσεις. Δύο από τις περιπτώσεις αυτές που αποκαλύπτει σήμερα (στο υπουργείο Υγείας και στο υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης) η «κυριακάτικη δημοκρατία» είναι απολύτως ενδεικτικές.
Θεωρητικά η «παράλληλη απασχόληση» όσον αφορά το Δημόσιο έχει την έννοια ότι οι υπάλληλοι μπορούν να διατηρούν την κύρια θέση τους στην υπηρεσία ή στον φορέα όπου εργάζονται και παράλληλα να απασχολούνται ως μετακλητοί σε κάποιο υπουργικό γραφείο. Αυτό πρακτικά όμως είναι ανέφικτο. Η ταυτόχρονη απασχόληση σε δύο διαφορετικές θέσεις και μάλιστα εντός των ωραρίων του Δημοσίου είναι εκ των πραγμάτων, όπως εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς, ανέφικτη.
Από οικονομικής πλευράς, ωστόσο, τα στελέχη αυτά αμείβονται και για τις δύο θέσεις. Για την ακρίβεια, συνεχίζουν να εισπράττουν κανονικά το μισθό της οργανικής θέσης τους και ταυτόχρονα παίρνουν ένα σημαντικό τμήμα των αποδοχών που δικαιούνται οι μετακλητοί υπάλληλοι των πολιτικών γραφείων στα υπουργεία. Το ποσοστό αυτό κυμαίνεται μεταξύ 30% και 50% επί των αποδοχών της κύριας θέσης, ανάλογα με την ιδιότητα που αναλαμβάνουν ως μετακλητοί δίπλα στους υπουργούς και τους υφυπουργούς.
Με άλλα λόγια, οι υπάλληλοι με το προνόμιο της «παράλληλης απασχόλησης» έχουν τη δυνατότητα -σε αντίθεση με όλους τους άλλους συναδέλφους τους- να εισπράττουν έως και μισό μισθό επιπλέον κάθε μήνα, ενώ στην πραγματικότητα απασχολούνται σε μία μόνο θέση και ασκούν τα καθήκοντα που προκύπτουν από αυτήν. Στην πράξη «κρατούν» την οργανική τους θέση από την οποία συνεχίζουν να πληρώνονται κανονικά -αν και παραμένει επί της ουσίας «κενή» για όσο διάστημα έχουν μετακινηθεί- και δραστηριοποιούνται πια ως στενοί συνεργάτες των υπουργών και υφυπουργών.
Η μέθοδος αυτή δεν είναι σημερινή. Εφαρμοζόταν κατά κόρον κατά το παρελθόν όταν υπουργοί όλων των κυβερνήσεων επέλεγαν ως συνεργάτες τους υπαλλήλους του στενού ή του ευρύτερου δημόσιου τομέα, οι οποίοι δεν ήθελαν να αφήσουν αναξιοποίητα τα ευνοϊκά παράθυρα της νομοθεσίας. Καθιερώθηκε έτσι ως κανόνας πια η «παράλληλη απασχόληση» και εργαζόμενοι που θα έπρεπε να βρίσκονται τυπικά κατά το ωράριό τους στη δημόσια υπηρεσία ή στον οργανισμό όπου εργάζονταν δεν εμφανίζονταν καθόλου και η παρουσία τους ήταν εικονική, αφού οι κύριες υποχρεώσεις τους είχαν μεταφερθεί πια στα πολιτικά και υπουργικά γραφεία.
Κατ' αυτόν τον τρόπο, συνεργάτες και διευθυντές υπουργικών γραφείων επί σειρά ετών πληρώνονταν (κατά ένα ποσοστό τουλάχιστον) χωρίς να παρέχουν την αντίστοιχη εργασία. Εκτός από το οικονομικό κίνητρο, τα τελευταία χρόνια η μέθοδος αυτή έγινε πιο «ελκυστική» για έναν ακόμη λόγο. Επί υπουργίας του Γ. Ραγκούση όταν έγινε το ΠΑΣΟΚ κυβέρνηση το 2009 και πρωθυπουργός ο Γ. Παπανδρέου -υπό την επήρεια προφανώς του «λεφτά υπάρχουν»- αυτή η κατηγορία δημοσίων υπαλλήλων απέκτησε άλλο ένα προνόμιο. Οσοι έχουν θητεύσει ως μετακλητοί δικαιούνται επιπλέον μόρια κατά τις κρίσεις για τη βαθμολογική εξέλιξή τους στο Δημόσιο.
Σε κάθε περίπτωση μέχρι πρότινος όλα αυτά ήταν ανεκτά και αντιμετωπίζονταν ως μια «πραγματικότητα». Τώρα όμως που οι καταστάσεις έχουν αλλάξει δραματικά, αρχίζουν και αναπτύσσονται αντιδράσεις. Και μπορεί η «παράλληλη απασχόληση» να είναι νόμιμη, αλλά δημιουργείται θέμα για το κατά πόσο είναι σωστή από πολιτικής και ηθικής πλευράς όταν για χιλιάδες άλλους εργαζομένους (και του δημόσιου τομέα) κόβονται μισθοί και αποδοχές, συμπιέζεται το βιοτικό επίπεδο και επικρέμαται η απειλή των απολύσεων ή της εφεδρείας.
Ενδεχομένως στις περιπτώσεις που συνεχίζεται και σήμερα η πρακτική αυτή να έρχεται με την «κεκτημένη ταχύτητα» του παρελθόντος. Οπως επίσης είναι πιθανόν, οι υπηρεσιακοί παράγοντες που την εισηγούνται να μην έχουν ενημερώσει επαρκώς τους αρμόδιους υπουργούς (οι οποίοι έχουν θητεία μόλις μερικών εβδομάδων) για τα ζητήματα και τις παρενέργειες που δημιουργούνται.
Η περίπτωση του υπουργείου Υγείας είναι ενδεικτική διότι αφορά τον διευθυντή του Πολιτικού Γραφείου του υπουργού Ανδρέα Λυκουρέντζου. Με βάση την απόφαση που δημοσιεύθηκε στις 27 Ιουλίου ανατέθηκαν «καθήκοντα μετακλητού υπαλλήλου» σε υπάλληλο (γιατρό) του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων «στο Πολιτικό Γραφείο του υπουργού Υγείας ως Διευθυντή του Γραφείου του με παράλληλη άσκηση των κύριων καθηκόντων του». Και, όπως προστίθεται στην απόφαση, «οι αποδοχές του ανωτέρω καθορίζονται σε ποσοστό 50% των αποδοχών της κύριας θέσης του». Είναι προφανές ότι ο διευθυντής του Πολιτικού Γραφείου του υπουργού μάλλον δεν θα μπορεί και τόσο εύκολα να ανταποκρίνεται καθημερινά και στα κύρια καθήκοντά του στον ΕΟΦ, όπου και διατηρεί την κύρια θέση του...
Η δεύτερη περίπτωση είναι ακόμη πιο ενοχλητική. Με απόφαση του υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης καθηγητή Αντώνη Μανιτάκη, που δημοσιεύθηκε στις 8 Αυγούστου, τοποθετείται ως μετακλητή στο Πολιτικό Γραφείο του με τον ίδιο τρόπο -«με παράλληλη άσκηση των κύριων καθηκόντων της»- μια υπάλληλος που εργάζεται στη Διεύθυνση Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού της Γενικής Διεύθυνσης Προσωπικού του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης. Δηλαδή στο ίδιο υπουργείο! Με άλλα λόγια μετακινείται εντός του ίδιου υπουργείου για να κάνει μια άλλη, συγκεκριμένη, δουλειά, αλλά παρά ταύτα θα εμφανίζεται με δύο «θέσεις», θα εισπράττει -χωρίς να ευθύνεται η ίδια- περισσότερα χρήματα (στην περίπτωση αυτή υπολογίζεται 30% επί των κύριων αποδοχών) και θα έχει πλεονέκτημα στη βαθμολογική εξέλιξή της!
Εχει επίσης ιδιαίτερη σημασία ότι το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης είναι το αρμόδιο για την αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων και την εφαρμογή των όποιων μέτρων, π.χ. η εφεδρεία, αποφασιστούν. Κατά συνέπεια, οφείλει πρώτο το ίδιο να στέλνει τα θετικά μηνύματα πριν υλοποιήσει οδυνηρά μέτρα...
