Καθημερινά ,σχεδόν οι περισσότεροι Έλληνες δέχονται ένα τηλεφώνημα, όπου μια κυρία ή ένας κύριος, αφού επιβεβαιώσει τα στοιχεία μας, αφού μας πει ότι η κλήση ‘καταγράφεται’ για το δικό μας καλό, και ότι έχει… μητρώο η εταιρεία από την οποία καλεί, μας υπενθυμίζει την συνήθη οφειλή της τραπεζικής δόσης( δάνειο, κάρτα, leasing κ.α).
Ενώ οι περισσότεροι απαντούν ότι δεν μπορούν να βάλουν τα λεφτά ( γιατί απλά δεν τα έχουν) ή τέλος πάντων θα τα καταβάλλουν μόλις μπορέσουν, η επιμονή των τηλεφωνικών εισπρακτόρων είναι πρωτοφανής; ‘καλό είναι να κάνετε αύριο την κατάθεση’, ‘ δεν μπορείτε όποια μέρα θέλετε εσείς’, ‘πρέπει άμεσα να καταβάλλετε τουλάχιστον το ελάχιστο ποσό’, και άλλες παραινέσεις ορθολογικού σωφρονισμού με τις οφειλές μας, απο ανθρώπους που δεν φταίνε φυσικά και απλά κάνουν την δουλειά τους, πάιρνοντας προφανώς μπόνους επιτυχίας και χαμηλούς μισθούς (αναλογικά με τα αυταρχικα μηνύματα, που αναγκάζονται εκ των πραγμάτων να ‘περνάνε’ τηλεφωνικά).
Αυτή η εποχή, είναι πραγματικά εποχή της έγκλησης για το Χρέος, για την Οφειλή. Ένας συμβολικός ευνουχισμός της ατομικής μας ικανότητας, μια καθήλωση στο ά-πορο παρόν, ένας εγκλωβισμός στην ανασφάλεια του μέλλοντος, είναι τελικά το αποτέλεσμα του τηλεφωνήματος υπενθύμισης της τραπεζικής δόσης. Θα ζούμε πλέον με καθημερινή συντροφιά τον κύριο ή την κυρία που μας υπενθυμίζει, μας απειλεί, μας τρομάζει, για το ανεξόφλητο όριο υπέρβασης δανεισμού. Είναι σαν να μας καλεί καθημερινά μια μικρή ελληνίδα Μέρκελ, ένας μικρός έλληνας Τόμσεν, για να μας θυμίσει ότι χρωστάμε, γιατί μας δάνεισε. Και φυσικά δεν μας έβαλε το πιστόλι στο κεφάλι να δανειστούμε ,αλλά μας το βάζει τώρα, για να ξεχρεώσουμε.
Σήμερα λοιπόν, οι διοικήσεις των τραπεζών, που έβαζαν κάποτε τις ίδιες τηλεφωνήτριες να μας ενημερώνουν ότι έχουμε κερδίσει(!) κάρτα ή δάνειο, αρκεί να περάσουμε από το κατάστημα και να υπογράψουμε τα σχετικά έγγραφα, αναγκάζονται τώρα να ‘προλαμβάνουν’ την είσπραξη των δόσεων από την ελληνική κοινωνία. Οι αυτοκτονίες μαρτυρούν την πίεση που μέσω των τηλεφωνικών γραμμών ασκείται απο τους πιστωτές της κατανάλωσης στους ‘απρόσεκτους’ καταναλωτές ή επιχειρηματίες. Φυσικά, η πλειοψηφία των δανειοληπτών και των κατόχων καρτών, είτε αγνοεί πλέον τα τηλεφωνήματα, είτε μιλάει άκομψα και επιθετικά στους εν λόγω εισπράκτορες, είτε πάλι απλά αδιαφορεί και αποκτά ‘ανοσία’ στο φαινόμενο της έγκλησης και της ‘εντολής’ αποπληρωμής οφειλών. Εξώδικα και λοιπά απειλητικά έγγραφα περί κατασχέσεων, είναι το μοναδικό σχεδόν έσοδο για δικηγορικά γραφεία, τα οποία λογικό είναι να γινονται εξ ίσου επιθετικά στην επικοινωνία, ώστε να εισπράξουν ότι μπορούν για όφελος των τραπεζών, καθώς είναι αμειβόμενα με ποσοστά επιτυχίας απο αυτές.
Η οφειλή, το δάνειο, το χρέος, έχουν πλέον φύγει από το ατομικό λογιστήριο του καθενός και έχουν περάσει στο συλλογικό ισοζύγιο της κοινωνίας. Αυτό το τηλεφώνημα, κάθε μέρα, είναι η ‘κλήση επείγουσας ανάγκης ‘ του συστήματος που έθρεψαν οι τράπεζες. Είναι η υπενθύμιση συμμετοχής μας στο κύκλωμα της ατέρμονης οφειλής. Είναι η στιγμή όπου ο Έλληνας νιώθει μίσος και οργή, τόσο με τον εαυτό του, που κατανάλωσε ή επένδυσε υπερβολικά και χωρίς σχέδιο, όσο και με τους μεγαλοτραπεζίτες, που ενώ έπεσαν έξω με το τζογάρισμα των χρημάτων μας στα σκάρτα ελληνικά ομόλογα, ενώ έδωσαν επισφαλή δάνεια σε παρασιτικές εταιρείες ,ενώ χρηματοδοτούν κόμματα και παρέες μεγαλοεργολάβων, απειλούν τώρα τον μεροκαματιάρη, τον χαμηλόμισθο, τον βιοπαλαιστή ελεύθερο επαγγελματία. Όμως, το μίσος και η οργή μας , καλό είναι την στιγμή του τηλεφωνήματος, να αφορά και τους θεσμικούς φύλακες των τραπεζικών συμφερόντων: τους πολιτικούς και τους ‘τεχνοκράτες’ τους, που κυβερνούν την χώρα.
‘Κανεις δεν σας υποχρέωσε να δανειστείτε και έχετε υπογράψει οικειοθελώς όλες τις υποχρεώσεις σας’, ανέφερε μια δικηγόρος σε άνεργο γνωστό μου, ο οποίος επίμονα ζητάει διακανονισμό ώστε να μπορεί να ανταπεξέλθει όταν αποκτήσει ξανά εισόδημα. Άραγε τις υποχρεώσεις των διοικήσεων απέναντι στους καταθέτες/μετόχους των τραπεζών( διότι αυτοί είναι οι αληθινοί μέτοχοι σε μια τράπεζα), θα μας τις δημοσιοποιήσουν ποτέ; Θα λογοδοτήσει ποτέ κάποια διοίκηση για το αλισβερίσι με τις κυβερνήσεις, μέσω των μαζικών αγορών του ελληνικού χρέους( ομόλογα); Θα πάρει ποτέ μεσημέρι τηλέφωνο κάποιος εισαγγελέας σε τραπεζίτη, να του θυμίσει , όπως ο εισπράκτορας που μας καλεί, ότι τα δις που τους έδωσε η κυβέρνηση, έχουν αντισυμβαλλόμενο τον ελληνικό λαό, με τα μνημόνια των μέτρων λιτότητας;
Κάποιοι θα βιαστούν να αποκαλέσουν αυτές τις απλές ερωτήσεις ως ‘λαικισμό’ και ‘αλλοθι’ για την συλλογική υπερβολή στην σπατάλη, στην επιχειρηματική αστοχία πρόχειρων πλάνων, στον νεοπλουτισμό, στις ψυχώσεις του μέσου έλληνα με την ιδιοκτησία, την κατοχή, τον πλούτο. Ας είναι, όμως καμιά πανευρωπαική ή ελληνική νομοθεσία, δεν ακουμπάει τον πυρήνα του Κακού. Ούτε καν η περίφημη Βασιλεία 3, δηλαδή η μετά της Lehman Brothers κατάρρευσης επιβολή κανόνων τραπεζικού ρίσκου, προστατεύει τον καταθέτη και τον δανειολήπτη, απο την απληστεία και την αλαζονεία του κέρδους που διέπει τους αδηφάγους πιστωτές των κοινωνιών. Διότι και σήμερα, πάλι ‘ψίχουλα’ απαιτείται να ‘διακρατούν’ για υπερμετρα μοχλευμένο ρίσκο που μπορούν να αναλαμβάνουν στις αγορές,ώστε να γράφουν κέρδη και να αμοίβονται πλουσιοπάροχα απο αυτά.
Στο μεσημεριανό τηλεφώνημα λοιπόν ,το οποίο απαντάει οργισμένος ή αγνοεί ο Έλληνας στις παραλίες και στις όποιες διακοπές του αυτές τις μέρες, αποτυπώνεται εκείνο το κομβικό σημείο της ‘εντολής πληρωμής’, που μας διαφεντεύει ως ατομικά και συλλογικά υποκείμενα. Η διάσταση του κυνισμού, αφορά φυσικά και τις δυο πλευρές: και τον οφειλέτη που δεν τα καταφέρνει, και τον πιστωτή που νομίμως απαιτεί τα συμφωνηθέντα. Μόνο που στις σύγχρονες κοινωνίες, ειδικά της νότιας ευρωζώνης, οι οφειλέτες είναι εκατομμύρια άτομα και οι πιστωτές είναι απλά κάποιοι δεκάδες τραπεζικοί οργανισμοί, που στοχευμένα και μεθοδικά, έσπειραν στην συναλλακτική καθημερινότητα των λαών, τον σπόρο της κερδοφορίας τους( τόκος) , με μια σχέση δήθεν πίστης και εμπιστοσύνης, που δημιούργησε σταδιακά ένα αίσθημα συνενοχής στην ατέρμονη οφειλή όλων, κρατών και πολιτών!
Και φυσικά,πολλοί εξαπατούν εαυτούς, εάν νομίζουν ότι ο Σαμαράς, και ο εκάστοτε πρωθυπουργός, θα δώσει κάποτε μια κάποια λύση. Άλλωστε και αυτός, συχνά πυκνά, ως ‘νέος εκκαθαριστής’, θα δέχεται σίγουρα κάποιο τηλεφώνημα για τα δις που οφείλει η χώρα στους εταίρους πιστωτές, στα κράτη-τράπεζες της βόρειας Ευρώπης. Τους χρωστάμε ευγνωμοσύνη, εκτός απο κεφάλαια και τόκους, αλλά δυστυχώς, θα συνεχίσουν και αυτοί,για πολύ καιρό, να κάνουν τηλεφωνήματα και να μας στέλνουν εισπράκτορες.
Στο μεθύσι του χρέους, όποιος δανείζεται φέρει ευθύνη και πληρώνει, με βαρύ τίμημα, πολλές φορές και με την ίδια του την ζωή. Όποιος δανείζει όμως υπερβολικά και χωρίς ορθή αξιολόγηση ρίσκου,ενίοτε γράφει ζημίες και διαγράφει τα δάνεια που έδωσε. Διότι, πολύ απλά, ‘ουκ αν λάβεις παρα του μή έχοντος’…
