Ετυμολογία : Δεν είναι γνωστό πώς προήλθε το όνομα. Υπάρχουν πολλές γνώμες :
1) Είναι παλιαιά τοπωνυμία της περιοχής, που προέκυψε από τα κτήματα της αθηναϊκής οικογένειας Ποδονίφτη.
2) Ονομάστηκε Ποδονίφτης «εκ του περισσεύματος των υδάτων αυτών»
3) Από το ποδόλουτρο των στρατιωτών, οι οποίοι έκαναν τον τακτικό στρατιωτικό τους περίπατο στην περιοχή που ήταν ακατοίκητη και αγριότοπος. Την ώρα που αναπαύοντο, έπλεναν τα πόδια τους.
Γεωγραφία : Παραπόταμος του Κηφισού. Οι απαρχές του βρίσκονται κοντά στην μονή Πεντέλης. Σήμερα οι πηγές του έχουν στερέψει. Στη συνέχεια παίρνει κατεύθυνση προς το Χαλάνδρι, όπου δέχεται τα νερά ενός μικρού παραπόταμου, που ξεκινάει από την περιοχή της «Δούκισσας της Πλακεντίας». Σε αυτή την περιοχή η κοίτη του είναι μικρή και μπαζωμένη. Πιο κάτω έχει σκεπαστεί από ένα δρόμο και η πορεία του κοντά στο Νομισματοκοπείο και ως τη λεωφόρο Κηφισίας είναι υπόγεια. Στη Φιλοθέη διατηρεί τη φυσική του ομορφιά. Στη Νέα Ιωνία το ποτάμι είναι τώρα δρόμος. Στη Νέα Χαλκηδόνα ο Ποδονίφτης είναι ακόμη καταπράσινος. Στις όχθες του υπάρχουν λεύκες, πλατάνια, πεύκα, καλαμιές, ευκάλυπτοι και πικροδάφνες. Το νερό του διατηρείται και τους θερινούς μήνες επιτρέποντας σε βατράχια να κοάζουν ανενόχλητα.
Ιστορικά : Κατά την αρχαιότητα ονομαζόταν Περισσός, επειδή δεχόταν τα «περισσευούμενα» ύδατα του Αδριάνειου υδραγωγείου (το οποίο κατασκευάστηκε περίπου το 125-140 μ.Χ. και είναι όλο υπόγειο). Υπάρχουν αναφορές της ονομασίας «Ποδονίφτης», που χρονολογούνται πολύ πριν από την απελευθέρωση από τους Τούρκους.
1) Η πρώτη αναφορά, που έχει γίνει γνωστή μέσα από δημοσιεύματα κλπ., για τον «Ποδονίφτη» φτάνει το 1802, οπότε ο Άγγλος περιηγητής Leake περιηγήθηκε την ανατολική Ελλάδα από τον Ισθμό της Κορίνθου ως τις Θερμοπύλες και εξέδωσε δυο βιβλία, το «Έρευνα εν Ελλάδι» και το «Ελληνικά νομίσματα» το οποίο παρείχε ενδιαφέρουσες ειδήσεις για την εποχή.
2) Δεύτερη αναφορά του ονόματος βρίσκεται στη λογοδοσία του δημάρχου Αθηναίων Δ.Καλιφρόνα (1837-1841), ο οποίος είχε συμπεριλάβει στό γενικό του πρόγραμμα την κατασκευή γέφυρας «επί της θέσεως του Ποδονίφτη». Αλλά και επί Δημαρχίας Σπ. Μερκούρη (1899-1914) αναφέρθηκε «κατασκευή πέμπτου λιθόκτιστου υδατοφράγματος εις θέσιν Παλαιός νερόμυλος Τσιγκρή, το οποίον χρησιμεύει εις το να συγκρατεί τα του χείμαρρου «Ποδονίφτη» κατερχόμενα ύδατα…»
3) Στο βιβλίο του Γιάννη Καιροφηλά (Αθήνα 1978) αναφέρεται: «Στις 5 Μαρτίου του 1902 η πρώτη απόπειρα λειτουργίας ιπποδρόμου στην πρωτεύουσα και συγκεκριμένα στον Ποδονίφτη»
4) Σοβαρή έρευνα για την ονομασία «Ποδονίφτης» είχε κάνει ο τ. Διευθυντής του Δήμου Ν.Φιλαδέλφειας Θ.Χατζηθεοδωρίδης, που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Αναζήτηση» της 30 Νοεμβρίου 1988.
Τό 1927 κατοικήθηκε για πρώτη φορά ο προσφυγικός συνοικισμός της Νέας Φιλαδέλφειας ανατολικά και δυτικά του καρόδρομου, που οδηγούσε στά Βασιλικά Ανάκτορα του Τατοΐου και ανάμεσα στους ποταμούς Κηφισό, Ποδονίφτη και Γιαμπουρλά. Ο πρώτος οικισμός που αναπτύχθηκε δυτικά του χειμάρρου Ποδονίφτη ονομάζεται σήμερα Περισσός. Από το ρέμα πήρε αρχικά την ονομασία Ποδονίφτης η ευρύτερη περιοχή. Η περιοχή εθεωρείτο εξοχή και τόπος εκδρομής για τους παλιούς Αθηναίους. Στις όχθες του υπήρχε πυκνή βλάστηση, στην οποία έβρισκαν καταφύγιο χιλιάδες πουλιά. Ήταν καθαρός με πόσιμο νερό μέχρι το 1928. Οι νοικοκυρές έπλεναν τα ρούχα τους μέχρι το 1944. Η περιοχή αυτή ανήκει στο Δήμο Νέας Χαλκηδόνας, περιφέρεια Αττικής. Το 1995 το ποτάμι γλίτωσε, όταν το Συμβούλιο της Επικρατείας απέτρεψε με πρωτοπόρο απόφασή του τη μετατροπή του σε κλειστό αγωγό.
Σύγχρονη κατάσταση-προβλήματα-λύσεις : Παλαιότερα υπήρχαν ψαράκια, τα οποία αφανίστηκαν από τα απόβλητα. Οι όχθες έγιναν δρόμοι, παιδικές χαρές, γήπεδα και γκαζόν. Το «τριπόταμο», η συμβολή του ποταμού με τους δύο κυριότερους παραποτάμους του, το ρέμα του Χαλανδρίου (ο αρχαίος Βριλησσός) και το ρέμα του Αμαρουσίου, δεν υπάρχει πια. Ευτυχώς που το ρέμα του Χαλανδρίου και το ρέμα του Αμαρουσίου διατηρούν ακόμη τα νερά τους και την ομορφιά τους. Η διαδρομή ανάμεσα στις αρχαίες εγκαταστάσεις του Αδριάνειου υδραγωγείου και των Τουρκοβουνίων τσιμεντοποιήθηκε. Χάρη στις προσπάθειες της δημοτικής αρχής ο Ποδονίφτης στη Νέα Χαλκηδόνα είναι καταπράσινος.