Η Κάσος ( Ά μ φ ι ς , Αστράβη ή και Άχνη
στα αρχαία) στο νοτιώτερο άκρο του Ανατολικού Αιγαίου, ανάμεσα στην Κρήτη και την «αδελφή»
της Κάρπαθο, επιβεβαιώνει την ετυμολογία της από το αρχαίο ελληνικό εκάς, δηλ. αυτή που βρίσκεται μακριά…
Η Κάσος έχει αρχαιοτάτη ιστορία. Κατοικήθηκε – τουλάχιστον – από την μινωική εποχή. Οι Μινωίτες εμύησαν τους εντοπίους στην ναυτική και είχαν λιμάνι-ναύσταθμο την νήσο, στην μεγάλη προς Ανατολάς εξάπλωσή τους.
Ο πρώτος οικιστής της, Κάσος, ήταν πατήρ του Κλέοχος (ή Κλεομάχου), ο οποίος με την σειρά του ήταν πατήρ της Αρέας (ή Αρείας), η οποία έτεκε εκ του Απόλλωνος τον Μίλητο, τον κτίσαντα την
περίφημη αρχαία Μίλητο!
Και έτσι προκύπτει η δωρική - και δη κρητική - σχέση των Κασίων. Ως εκ τούτου προκύπτει ότι θα έπρεπε στο νησί να ελατρεύετο ο Απόλλων, ως σύζυγος της εγγονής του Κάσου. Και όντως, ανάγλυφο εκ λευκού μαρμάρου που παριστάνει τον Απόλλωνα – και μάλιστα έφηβο – ευρέθη στον οικισμό Πόλι.
Εξ άλλου, επί ενός υποκύανου λίθου στην Κάσο ευρέθη αινιγματική επιγραφή, της οποίας σώθηκε απόσπασμα. που αναφέρεται στην διαίρεση της γης της Κάσου και κάμει λόγο για ιερό άλσος του Διός!
Η Κάσος παίρνει μέρος στα Τρωικά, μαζί με την γειτόνισσα Νίσυρο, υπό την ηγεσία της Κω, υπό τον
Ηρακλείδη Άντιφο και τον Φαίδιππο.
Τον 8ο π.Χ. το νησί τίθεται υπό την Κάρπαθο και είτα υπό την Ρόδο, την ιστορία των οποίων ακολουθεί…
Καθ’ όλην όμως την ιστορία του (αρχαία και σύγχρονη), ήταν νησί γνωστό για την ναυτοσύνη του, την
ναυτική κι εμπορική δυναμική του, που του απέφεραν δόξα και πλούτο. Οι αρχαίοι Κάσιοι εταξείδευσαν πολύ και έκαμαν αποικίες σε πολλά σημεία, όπως λ.χ. στην Συρία, (όπου εξ αυτών
ονομάσθηκε Κάσιον το εκεί όρος), την Αίγυπτο (Κάσιοι έκτισαν την Διώρυγα του Σουέζ, που για χάρη τους προτάθηκε κάποια στιγμή να ονομασθεί Διώρυγα της Κάσου, κλπ.), τον Πόντο, το Λιβόρνο, την Μασσαλία, την Κύπρο, την Αδριατική, την Τεργέστη…
Το νησί έχει μια τόσο ένδοξη ναυτική παράδοση, που ανατριχιάζει κανείς στην εξιστόρησή της!
Ναυτοσύνη που της προσέφερε πολλά επικέρδια…
Επιστροφή όμως στο σήμερα της Κάσου. Το νησί έχει δυο αξιομνημόνευτα
σπήλαια: Την Ελληνοκαμάρα (με σπουδαίο αρχαιολογικό ενδιαφέρον) και το
Σελλάι.
Το πρώτο, η Ελληνοκαμάρα, τα ευρήματα σ’ αυτήν,
και τα πελασγικά της τείχη, είναι μάρτυρες της παναρχαίας ιστορίας του δωδεκα-
νησιού αυτού…
Και είναι το αξιολογοτερο
-ιστορικά και αρχαιολογικά-
μνημείο που πρέπει να ιδεί
κανείς σήμερα πάνω στην
Κάσο. Πρόκειται για ένα
αρχαίο λατρευτικό σπήλαιο,
που αργότερα εξελίχθηκε σε
καταφύγιο.
Φθάνει κανείς σε αυτό με
δυο τρόπους:
· Από τα ΒΔ. της Αγ. Μαρί-
νας, παραλιακά, μετά το
αεροδρόμιο και το ξωκκλήσι
του Αγ. Κωνσταντίνου, φθά-
νετε στην θέση Δικέφαλος,
όπου υπάρχουν οι ανεμό-
μυλοι. Είναι το σημείο όπου
απεβιβάσθη ο αιγυπτιακός
στόλος κι ακολούθησε η
μεγάλη μάχη κι η μεγάλη
σφαγή των Κασίων… Απ’
εδώ, ένας σχετικά βατός
χωματόδρομος (6 χλμ.) οδη-
γεί στο σπήλαιο. Ή
· Από την συνοικία Καθί-
στρες της Αγ. Μαρίνας, παίρ-
νετε την 3η έξοδο για Χρυ-
σούλα, και φθάνετε στον ΙΝ
Αγ. Φανουρίου. Λίγο παρα-
κάτω – νοερώς ευθεία – στα-
ματά η άσφαλτος και αρχίζει
στενός χωματόδρομος, εν
μέσω ξερολιθιών. Σε λίγο θα
αντικρύσετε το καλοφτιαγ-
μένο μονοπάτι, που ανεβά-
ζει στο σπήλαιο. Και οι δυο
τρόποι καταλήγουν στο ίδιο
Σε ένα μικρό πλατωματάκι.
Αφού πεζοπορήσετε μόνο 10 -15΄ σε πλακόστρωτο μονοπάτι, θα φθάσετε στο περίφημο σπήλαιο Ελληνοκαμάρα.
Η πρόσοψή του είναι κτιστή,
από ισοδομικό αρχαίο τείχος (πέτρες μήκους 4 μ. και
πάχους περισσότερο από 1μ.!) - που θυμίζει Μυκήνες -
και καταλήγει σε δυο μικρά ανοίγματα, για να εισέλθει κανείς. Η είσοδος έχει πλάτος 30 μ. και 10 μ. ύψος. Η είσοδός του όμως έχει κλεισθεί με αλυσίδα – προφανείς οι λόγοι. Αυτό το σπήλαιο
εχρησίμευε στους εντοπίους ως καταφύγιο, κάθε που
επέδραμαν οι πειρατές. Το εσωτερικό του σπηλαίου χωρίζεται στα δυο, με τοίχο,
με ανοίγματα σαν φεγγίτες.
Εντός αυτού ευρέθησαν
επιγραφές με γραμμική Α
και Β, νομίσματα (εκτίθενται
στο Μουσείο των Χανίων),
κεραμική, διαφόρων εποχών, από την μυκηναϊκή
εποχή έως και πιο πρόσφατα. Στα δε μυκηναϊκά χρόνια, έως και την ελληνιστική εποχή, φαίνεται να είχε και χρήση τόπου λατρείας.
Ακόμη ερευνάται εάν ήταν τάφος, ναός ή κατοικία άρχοντος. Ενώπιόν του, απλώνεται μια μικρή κοιλάδα, που οι εντόπιοι λένε Παραδείσι.
Εδώ τα ελαιόδενδρα κατεβαίνουν στην θάλασσα να ξεδιψάσουν. Έναντί τους η
νησίδα Αρμάθια – με μια από τις ωραιότερες παραλίες των Δωδεκανήσων! Νησίδιο
που λειτουργεί ως εξαφριστήρ των κυμάτων του Καρπαθίου πελάγους…
Στα ΝΔ της Αγ. Μαρίνας και της Ελληνοκαμάρας,
άλλο – μη ευδιάκριτο δυστυχώς - μονοπάτι οδηγεί στο
έτερο σπήλαιο του νησιού,
το επονομαζόμενο Σελλάι
(ή εξαπλουστευμένα Σελάι)
ή Στηλοκάμαρα ή Στυλοκα-
μάρα. Αυτό έχει βάθος 30μ. και πλάτος 8 μ. με εντυπωσιακούς σταλακτίτες και
σταλαγμίτες. Από εδώ η θέα
στο γύρο πέλαγος και τα
μικρονήσια είναι πανέμορ-
φη.Φθάνει κανείς σε αυτό
από τον δρόμο Αγ. Μαρίνας
ή Φρυ-Χέλατρου. Μετά την
έξοδο για το εκκλησάκι του
Προφήτ’ Ηλία (1 χλμ. δεξιά,
βατός χωματόδρομος), που
έχει θέα σε όλα τα χωριά
του νησιού – σωστή βίγλα!),
συναντάτε την πινακίδα
που επισημαίνει το μονοπάτι για το Σελλάι. Το μονοπάτι αρχίζει στα δεξιά του
δρόμου, αλλά είναι πολύ δυσδιάκριτο.
Έπειτα από πεζοπορία 2 χλμ. φθάνει κανείς στο σπήλαιο, το οποίο όμως
διαπιστώνει πως είναι μη επισκέψιμο… Αλλά το όνομά
του και μόνο παραπέμπει
στους Σελλούς, υποφήτες
του Διός στην Δωδώνη, και
επιβεβαιώνει την αινιγματική πινακίδα.
http://www.lekakis.com/
στα αρχαία) στο νοτιώτερο άκρο του Ανατολικού Αιγαίου, ανάμεσα στην Κρήτη και την «αδελφή»
της Κάρπαθο, επιβεβαιώνει την ετυμολογία της από το αρχαίο ελληνικό εκάς, δηλ. αυτή που βρίσκεται μακριά…
Η Κάσος έχει αρχαιοτάτη ιστορία. Κατοικήθηκε – τουλάχιστον – από την μινωική εποχή. Οι Μινωίτες εμύησαν τους εντοπίους στην ναυτική και είχαν λιμάνι-ναύσταθμο την νήσο, στην μεγάλη προς Ανατολάς εξάπλωσή τους.
Ο πρώτος οικιστής της, Κάσος, ήταν πατήρ του Κλέοχος (ή Κλεομάχου), ο οποίος με την σειρά του ήταν πατήρ της Αρέας (ή Αρείας), η οποία έτεκε εκ του Απόλλωνος τον Μίλητο, τον κτίσαντα την
περίφημη αρχαία Μίλητο!
Και έτσι προκύπτει η δωρική - και δη κρητική - σχέση των Κασίων. Ως εκ τούτου προκύπτει ότι θα έπρεπε στο νησί να ελατρεύετο ο Απόλλων, ως σύζυγος της εγγονής του Κάσου. Και όντως, ανάγλυφο εκ λευκού μαρμάρου που παριστάνει τον Απόλλωνα – και μάλιστα έφηβο – ευρέθη στον οικισμό Πόλι.
Εξ άλλου, επί ενός υποκύανου λίθου στην Κάσο ευρέθη αινιγματική επιγραφή, της οποίας σώθηκε απόσπασμα. που αναφέρεται στην διαίρεση της γης της Κάσου και κάμει λόγο για ιερό άλσος του Διός!
Η Κάσος παίρνει μέρος στα Τρωικά, μαζί με την γειτόνισσα Νίσυρο, υπό την ηγεσία της Κω, υπό τον
Ηρακλείδη Άντιφο και τον Φαίδιππο.
Τον 8ο π.Χ. το νησί τίθεται υπό την Κάρπαθο και είτα υπό την Ρόδο, την ιστορία των οποίων ακολουθεί…
Καθ’ όλην όμως την ιστορία του (αρχαία και σύγχρονη), ήταν νησί γνωστό για την ναυτοσύνη του, την
ναυτική κι εμπορική δυναμική του, που του απέφεραν δόξα και πλούτο. Οι αρχαίοι Κάσιοι εταξείδευσαν πολύ και έκαμαν αποικίες σε πολλά σημεία, όπως λ.χ. στην Συρία, (όπου εξ αυτών
ονομάσθηκε Κάσιον το εκεί όρος), την Αίγυπτο (Κάσιοι έκτισαν την Διώρυγα του Σουέζ, που για χάρη τους προτάθηκε κάποια στιγμή να ονομασθεί Διώρυγα της Κάσου, κλπ.), τον Πόντο, το Λιβόρνο, την Μασσαλία, την Κύπρο, την Αδριατική, την Τεργέστη…
Το νησί έχει μια τόσο ένδοξη ναυτική παράδοση, που ανατριχιάζει κανείς στην εξιστόρησή της!
Ναυτοσύνη που της προσέφερε πολλά επικέρδια…
Επιστροφή όμως στο σήμερα της Κάσου. Το νησί έχει δυο αξιομνημόνευτα
σπήλαια: Την Ελληνοκαμάρα (με σπουδαίο αρχαιολογικό ενδιαφέρον) και το
Σελλάι.
Το πρώτο, η Ελληνοκαμάρα, τα ευρήματα σ’ αυτήν,
και τα πελασγικά της τείχη, είναι μάρτυρες της παναρχαίας ιστορίας του δωδεκα-
νησιού αυτού…
Και είναι το αξιολογοτερο
-ιστορικά και αρχαιολογικά-
μνημείο που πρέπει να ιδεί
κανείς σήμερα πάνω στην
Κάσο. Πρόκειται για ένα
αρχαίο λατρευτικό σπήλαιο,
που αργότερα εξελίχθηκε σε
καταφύγιο.
Φθάνει κανείς σε αυτό με
δυο τρόπους:
· Από τα ΒΔ. της Αγ. Μαρί-
νας, παραλιακά, μετά το
αεροδρόμιο και το ξωκκλήσι
του Αγ. Κωνσταντίνου, φθά-
νετε στην θέση Δικέφαλος,
όπου υπάρχουν οι ανεμό-
μυλοι. Είναι το σημείο όπου
απεβιβάσθη ο αιγυπτιακός
στόλος κι ακολούθησε η
μεγάλη μάχη κι η μεγάλη
σφαγή των Κασίων… Απ’
εδώ, ένας σχετικά βατός
χωματόδρομος (6 χλμ.) οδη-
γεί στο σπήλαιο. Ή
· Από την συνοικία Καθί-
στρες της Αγ. Μαρίνας, παίρ-
νετε την 3η έξοδο για Χρυ-
σούλα, και φθάνετε στον ΙΝ
Αγ. Φανουρίου. Λίγο παρα-
κάτω – νοερώς ευθεία – στα-
ματά η άσφαλτος και αρχίζει
στενός χωματόδρομος, εν
μέσω ξερολιθιών. Σε λίγο θα
αντικρύσετε το καλοφτιαγ-
μένο μονοπάτι, που ανεβά-
ζει στο σπήλαιο. Και οι δυο
τρόποι καταλήγουν στο ίδιο
Σε ένα μικρό πλατωματάκι.
Αφού πεζοπορήσετε μόνο 10 -15΄ σε πλακόστρωτο μονοπάτι, θα φθάσετε στο περίφημο σπήλαιο Ελληνοκαμάρα.
Η πρόσοψή του είναι κτιστή,
από ισοδομικό αρχαίο τείχος (πέτρες μήκους 4 μ. και
πάχους περισσότερο από 1μ.!) - που θυμίζει Μυκήνες -
και καταλήγει σε δυο μικρά ανοίγματα, για να εισέλθει κανείς. Η είσοδος έχει πλάτος 30 μ. και 10 μ. ύψος. Η είσοδός του όμως έχει κλεισθεί με αλυσίδα – προφανείς οι λόγοι. Αυτό το σπήλαιο
εχρησίμευε στους εντοπίους ως καταφύγιο, κάθε που
επέδραμαν οι πειρατές. Το εσωτερικό του σπηλαίου χωρίζεται στα δυο, με τοίχο,
με ανοίγματα σαν φεγγίτες.
Εντός αυτού ευρέθησαν
επιγραφές με γραμμική Α
και Β, νομίσματα (εκτίθενται
στο Μουσείο των Χανίων),
κεραμική, διαφόρων εποχών, από την μυκηναϊκή
εποχή έως και πιο πρόσφατα. Στα δε μυκηναϊκά χρόνια, έως και την ελληνιστική εποχή, φαίνεται να είχε και χρήση τόπου λατρείας.
Ακόμη ερευνάται εάν ήταν τάφος, ναός ή κατοικία άρχοντος. Ενώπιόν του, απλώνεται μια μικρή κοιλάδα, που οι εντόπιοι λένε Παραδείσι.
Εδώ τα ελαιόδενδρα κατεβαίνουν στην θάλασσα να ξεδιψάσουν. Έναντί τους η
νησίδα Αρμάθια – με μια από τις ωραιότερες παραλίες των Δωδεκανήσων! Νησίδιο
που λειτουργεί ως εξαφριστήρ των κυμάτων του Καρπαθίου πελάγους…
Στα ΝΔ της Αγ. Μαρίνας και της Ελληνοκαμάρας,
άλλο – μη ευδιάκριτο δυστυχώς - μονοπάτι οδηγεί στο
έτερο σπήλαιο του νησιού,
το επονομαζόμενο Σελλάι
(ή εξαπλουστευμένα Σελάι)
ή Στηλοκάμαρα ή Στυλοκα-
μάρα. Αυτό έχει βάθος 30μ. και πλάτος 8 μ. με εντυπωσιακούς σταλακτίτες και
σταλαγμίτες. Από εδώ η θέα
στο γύρο πέλαγος και τα
μικρονήσια είναι πανέμορ-
φη.Φθάνει κανείς σε αυτό
από τον δρόμο Αγ. Μαρίνας
ή Φρυ-Χέλατρου. Μετά την
έξοδο για το εκκλησάκι του
Προφήτ’ Ηλία (1 χλμ. δεξιά,
βατός χωματόδρομος), που
έχει θέα σε όλα τα χωριά
του νησιού – σωστή βίγλα!),
συναντάτε την πινακίδα
που επισημαίνει το μονοπάτι για το Σελλάι. Το μονοπάτι αρχίζει στα δεξιά του
δρόμου, αλλά είναι πολύ δυσδιάκριτο.
Έπειτα από πεζοπορία 2 χλμ. φθάνει κανείς στο σπήλαιο, το οποίο όμως
διαπιστώνει πως είναι μη επισκέψιμο… Αλλά το όνομά
του και μόνο παραπέμπει
στους Σελλούς, υποφήτες
του Διός στην Δωδώνη, και
επιβεβαιώνει την αινιγματική πινακίδα.
http://www.lekakis.com/
