Από το heraklion1.blogspot.com
Αν το παιδί σας δε θέλει να πάει στο σχολείο. Αν είναι άκεφο... Θλιμμένο... Σιωπηλό... Αν έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση... Αν δεν έχει μάθει να λύνει προβλήματα και να διαχειρίζεται συγκρούσεις. Είναι πολύ πιθανό να έχει πέσει θύμα bullying. Βullying είναι ο διεθνής ορισμός του σχολικού εκφοβισμού. Είναι όταν ένα παιδί ή μια ομάδα παιδιών, που έχουν περισσότερη δύναμη, σκόπιμα βλάπτουν και εκφοβίζουν ένα άλλο παιδί σε περισσότερες από μία περιπτώσεις.
Ως bullying δηλαδή δε νοείται ένα...
πείραγμα που μπορεί να μην επαναλαμβάνεται, αλλά η επαναλαμβανόμενη κατάχρηση δύναμης εις βάρος κάποιου που ως αποτέλεσμα κακοποιείται ψυχικά. Η κοινωνιολόγος, ψυχολόγος και πρόεδρος της ΕΛΜΕ Ηρακλείου κ. Μαρία Παναγιωτάκη έχει ασχοληθεί με το φαινόμενο. Έχει κάνει και κάποιες έρευνες σε σχολεία, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Κρήτης.
Εκτιμά ότι τα σχολεία της Κρήτης τα ταλαιπωρεί αρκετά το φαινόμενο του μπούλινγκ. Βάσει της εμπειρίας της και των προσωπικών της παρατηρήσεων εκτιμά ακόμα πως «όντως οι καταστάσεις στο σχολείο είναι έντονες και δύσκολες». Όπως λέει, «τα παιδιά είναι περισσότερο βίαια και λιγότερο χαρούμενα. Είναι σαν να υπάρχει ένα σύστημα που τους κλέβει πράγματα. Που τους κλέβει την ανεμελιά. Που τους κλέβει τη χαρά». Αυτό όμως ευνοεί πολύ την αύξηση των κρουσμάτων του σχολικού εκφοβισμού.
Δεν είναι τυχαίο ότι σε έρευνα που έκανε η κ. Παναγιωτάκη σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Κρήτης σε ένα επαρχιακό σχολείο του νησιού τα μισά από τα 160 παιδιά που συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια δήλωναν ότι έχουν υπάρξει θύματα σχολικού εκφοβισμού. Η ίδια σπεύδει να σημειώσει ότι το ποσοστό της συγκεκριμένης έρευνας δε σημαίνει απαραίτητα ότι τα μισά παιδιά της Κρήτης έχουν πέσει θύματα bullying, δείχνει όμως κάτι σε σχέση με τη συχνότητα εμφάνισης των κρουσμάτων.
Από την ίδια έρευνα προέκυψε, σύμφωνα με την κ. Παναγιωτάκη, ότι ο παράγοντας «αυτοεκτίμηση» είναι καθοριστικός για τα παιδιά τα οποία εμπλέκονται σε bullying καταστάσεις. Φάνηκε ότι η αυτοεκτίμηση που έχουν τα θύματα είναι χαμηλότερη από αυτή που έχουν οι δράστες. Φάνηκε επίσης ότι ο σχολικός εκφοβισμός αφορά περισσότερο τα αγόρια από ό,τι τα κορίτσια, είτε μιλάμε για δράστες είτε μιλάμε για θύματα.
Υπήρξε άλλη μια έρευνα. Έγινε σε 250 παιδιά απ' όλο το νομό Ηρακλείου και είχε σκοπό να ερευνήσει τη σχέση bullying και οικογενειακού περιβάλλοντος. Προέκυψε ότι ο τύπος του γονέα έχει κάποια σχέση. Προέκυψε ότι τα παιδιά των υπερπροστατευτικών μαμάδων τείνουν να θυματοποιούνται και ότι τα παιδιά των πολύ αυστηρών μπαμπάδων τείνουν να... δραστηριοποιούνται. Φάνηκε ακόμα ότι η έλλειψη ενσυναίσθησης (δηλαδή της δυνατότητας να μπαίνει κανείς στη θέση του άλλου) συνδυάζεται με το δράστη. Τα θύματα ήταν πάντα σε πολύ καλύτερη κατάσταση ενσυναίσθησης.
Ερωτηθείσα για συγκεκριμένο περιστατικό bullying που την έκανε να "παγώσει", η κ. Παναγιωτάκη αναφέρθηκε σε ένα περιστατικό που ευτυχώς δε συνέβη στην Κρήτη. Αναφέρθηκε στην περίπτωση της αλλοδαπής μαθήτριας που βιάστηκε ομαδικά από συμμαθητές της την ώρα που άλλοι μαθητές βιντεοσκοπούσαν και άλλοι παρακολουθούσαν. Σε ό,τι αφορά στις συνέπειες από ένα τέτοιο περιστατικό, η κ. Παναγιωτάκη αναφέρει πως «μπορεί όντως να είναι καταστροφικές για την εξέλιξη παιδιού». Μπορεί, όμως και να το απωθήσει, να το κρατήσει «παγωμένο για χρόνια» ή να αναπτύξει άμυνες φοβερές...
Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, κατά την κ. Παναγιωτάκη, το πιο τραυματικό είναι η σιωπή που ακολουθεί αυτά τα περιστατικά. Όπως λέει, υπάρχουν περιστατικά βίας που μένουν ανέγγιχτα επειδή θεωρείται ότι εκθέτουν το κύρος του σχολείου, γι' αυτό εξάλλου και πιστεύεται ότι υπάρχει ένας σκοτεινός αριθμός περιστατικών βίας που δε φαίνονται πουθενά.
Για ευνόητους λόγους δε θέλει να αναφερθεί σε συγκεκριμένα περιστατικά της Κρήτης, σημειώνει όμως ότι τα κορίτσια επιδίδονται πολύ συχνότερα στο συναισθηματικό bullying. Περιθωριοποιούν, κάνουν κακόβουλα σχόλια, αγνοούν, απομονώνουν. Στα αγόρια είναι συχνότερος ο λεκτικός εκφοβισμός που συνδυάζεται με τη σωματική βία.
Ο δράστης θεωρεί ότι αν δηλώσει τη δύναμή του και τη μαγκιά του τότε είναι νικητής. Στην ενήλικη ζωή συχνά οι δράστες των περιστατικών του σχολικού εκφοβισμού υποφέρουν από κατάθλιψη και εκδηλώνουν παραβατική συμπεριφορά, σύμφωνα με μελέτες. Γι' αυτό, όπως επισημαίνει η κ. Παναγιωτάκη, πρέπει όσο είναι καιρός γονείς και εκπαιδευτικοί «να απομυθοποιήσουμε τη μαγκιά και να φωτίσουμε άλλες πλευρές της προσωπικότητας».
Ιδιαίτερα σ' αυτό το τελευταίο δίνει μεγάλη έμφαση η κ. Παναγιωτάκη για τον εξής λόγο: Στη ζωή μας υπάρχει έτσι κι αλλιώς πολλή βία. Στη ζωή των νέων το ίδιο. Όμως ο νέος ό,τι δέχεται το ανταποδίδει και κάπως έτσι διογκώνεται παγκοσμίως το bullying. Όμως το bullying είναι ένα φαινόμενο που μπορεί να φτάσει στα άκρα. Στο εξωτερικό υπήρξαν άτομα που για πολλά χρόνια υφίστανται μπούλινγκ, τα οποία έφτασαν στο να τερματίσουν τη ζωή τους.
Σε όλα αυτά η κοινωνία της Κρήτης πρέπει να δείξει μια ιδιαίτερη ευαισθησία και προσοχή. Ας μην ξεχνάμε ότι στο νησί μας, όπου υπάρχει έντονα υιοθετημένη η ταυτότητα της... "αντριγιάς", το bullying και άλλα παρόμοια απαράδεκτα φαινόμενα συχνά, αν δεν τα νομιμοποιούμε ή δεν τα ενισχύουμε, τουλάχιστον τα ανεχόμαστε και τα υποτιμούμε. Όμως αυτά τα πράγματα δεν είναι να τα υποτιμά κανείς. Γιατί όταν καταλάβει τη σοβαρότητά τους, ίσως να είναι πλέον πολύ αργά...
Ως bullying δηλαδή δε νοείται ένα...
πείραγμα που μπορεί να μην επαναλαμβάνεται, αλλά η επαναλαμβανόμενη κατάχρηση δύναμης εις βάρος κάποιου που ως αποτέλεσμα κακοποιείται ψυχικά. Η κοινωνιολόγος, ψυχολόγος και πρόεδρος της ΕΛΜΕ Ηρακλείου κ. Μαρία Παναγιωτάκη έχει ασχοληθεί με το φαινόμενο. Έχει κάνει και κάποιες έρευνες σε σχολεία, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Κρήτης.
Εκτιμά ότι τα σχολεία της Κρήτης τα ταλαιπωρεί αρκετά το φαινόμενο του μπούλινγκ. Βάσει της εμπειρίας της και των προσωπικών της παρατηρήσεων εκτιμά ακόμα πως «όντως οι καταστάσεις στο σχολείο είναι έντονες και δύσκολες». Όπως λέει, «τα παιδιά είναι περισσότερο βίαια και λιγότερο χαρούμενα. Είναι σαν να υπάρχει ένα σύστημα που τους κλέβει πράγματα. Που τους κλέβει την ανεμελιά. Που τους κλέβει τη χαρά». Αυτό όμως ευνοεί πολύ την αύξηση των κρουσμάτων του σχολικού εκφοβισμού.
Δεν είναι τυχαίο ότι σε έρευνα που έκανε η κ. Παναγιωτάκη σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Κρήτης σε ένα επαρχιακό σχολείο του νησιού τα μισά από τα 160 παιδιά που συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια δήλωναν ότι έχουν υπάρξει θύματα σχολικού εκφοβισμού. Η ίδια σπεύδει να σημειώσει ότι το ποσοστό της συγκεκριμένης έρευνας δε σημαίνει απαραίτητα ότι τα μισά παιδιά της Κρήτης έχουν πέσει θύματα bullying, δείχνει όμως κάτι σε σχέση με τη συχνότητα εμφάνισης των κρουσμάτων.
Από την ίδια έρευνα προέκυψε, σύμφωνα με την κ. Παναγιωτάκη, ότι ο παράγοντας «αυτοεκτίμηση» είναι καθοριστικός για τα παιδιά τα οποία εμπλέκονται σε bullying καταστάσεις. Φάνηκε ότι η αυτοεκτίμηση που έχουν τα θύματα είναι χαμηλότερη από αυτή που έχουν οι δράστες. Φάνηκε επίσης ότι ο σχολικός εκφοβισμός αφορά περισσότερο τα αγόρια από ό,τι τα κορίτσια, είτε μιλάμε για δράστες είτε μιλάμε για θύματα.
Υπήρξε άλλη μια έρευνα. Έγινε σε 250 παιδιά απ' όλο το νομό Ηρακλείου και είχε σκοπό να ερευνήσει τη σχέση bullying και οικογενειακού περιβάλλοντος. Προέκυψε ότι ο τύπος του γονέα έχει κάποια σχέση. Προέκυψε ότι τα παιδιά των υπερπροστατευτικών μαμάδων τείνουν να θυματοποιούνται και ότι τα παιδιά των πολύ αυστηρών μπαμπάδων τείνουν να... δραστηριοποιούνται. Φάνηκε ακόμα ότι η έλλειψη ενσυναίσθησης (δηλαδή της δυνατότητας να μπαίνει κανείς στη θέση του άλλου) συνδυάζεται με το δράστη. Τα θύματα ήταν πάντα σε πολύ καλύτερη κατάσταση ενσυναίσθησης.
Ερωτηθείσα για συγκεκριμένο περιστατικό bullying που την έκανε να "παγώσει", η κ. Παναγιωτάκη αναφέρθηκε σε ένα περιστατικό που ευτυχώς δε συνέβη στην Κρήτη. Αναφέρθηκε στην περίπτωση της αλλοδαπής μαθήτριας που βιάστηκε ομαδικά από συμμαθητές της την ώρα που άλλοι μαθητές βιντεοσκοπούσαν και άλλοι παρακολουθούσαν. Σε ό,τι αφορά στις συνέπειες από ένα τέτοιο περιστατικό, η κ. Παναγιωτάκη αναφέρει πως «μπορεί όντως να είναι καταστροφικές για την εξέλιξη παιδιού». Μπορεί, όμως και να το απωθήσει, να το κρατήσει «παγωμένο για χρόνια» ή να αναπτύξει άμυνες φοβερές...
Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, κατά την κ. Παναγιωτάκη, το πιο τραυματικό είναι η σιωπή που ακολουθεί αυτά τα περιστατικά. Όπως λέει, υπάρχουν περιστατικά βίας που μένουν ανέγγιχτα επειδή θεωρείται ότι εκθέτουν το κύρος του σχολείου, γι' αυτό εξάλλου και πιστεύεται ότι υπάρχει ένας σκοτεινός αριθμός περιστατικών βίας που δε φαίνονται πουθενά.
Για ευνόητους λόγους δε θέλει να αναφερθεί σε συγκεκριμένα περιστατικά της Κρήτης, σημειώνει όμως ότι τα κορίτσια επιδίδονται πολύ συχνότερα στο συναισθηματικό bullying. Περιθωριοποιούν, κάνουν κακόβουλα σχόλια, αγνοούν, απομονώνουν. Στα αγόρια είναι συχνότερος ο λεκτικός εκφοβισμός που συνδυάζεται με τη σωματική βία.
Ο δράστης θεωρεί ότι αν δηλώσει τη δύναμή του και τη μαγκιά του τότε είναι νικητής. Στην ενήλικη ζωή συχνά οι δράστες των περιστατικών του σχολικού εκφοβισμού υποφέρουν από κατάθλιψη και εκδηλώνουν παραβατική συμπεριφορά, σύμφωνα με μελέτες. Γι' αυτό, όπως επισημαίνει η κ. Παναγιωτάκη, πρέπει όσο είναι καιρός γονείς και εκπαιδευτικοί «να απομυθοποιήσουμε τη μαγκιά και να φωτίσουμε άλλες πλευρές της προσωπικότητας».
Ιδιαίτερα σ' αυτό το τελευταίο δίνει μεγάλη έμφαση η κ. Παναγιωτάκη για τον εξής λόγο: Στη ζωή μας υπάρχει έτσι κι αλλιώς πολλή βία. Στη ζωή των νέων το ίδιο. Όμως ο νέος ό,τι δέχεται το ανταποδίδει και κάπως έτσι διογκώνεται παγκοσμίως το bullying. Όμως το bullying είναι ένα φαινόμενο που μπορεί να φτάσει στα άκρα. Στο εξωτερικό υπήρξαν άτομα που για πολλά χρόνια υφίστανται μπούλινγκ, τα οποία έφτασαν στο να τερματίσουν τη ζωή τους.
Σε όλα αυτά η κοινωνία της Κρήτης πρέπει να δείξει μια ιδιαίτερη ευαισθησία και προσοχή. Ας μην ξεχνάμε ότι στο νησί μας, όπου υπάρχει έντονα υιοθετημένη η ταυτότητα της... "αντριγιάς", το bullying και άλλα παρόμοια απαράδεκτα φαινόμενα συχνά, αν δεν τα νομιμοποιούμε ή δεν τα ενισχύουμε, τουλάχιστον τα ανεχόμαστε και τα υποτιμούμε. Όμως αυτά τα πράγματα δεν είναι να τα υποτιμά κανείς. Γιατί όταν καταλάβει τη σοβαρότητά τους, ίσως να είναι πλέον πολύ αργά...
