Εφημερίδα Ημερησία, στήλη “Τροφο-(α)ρυθμοί”, 16.4.2011
Tου Γιάννη Zαμπετάκη, Eπίκουρου καθηγητή Xημείας Tροφίμων και Lead Auditor, EKΠA
Δευτέρα 4.4.2011: Σε ένα αμφιθέατρο στο Πανεπιστήμιο, στο πλαίσιο του μαθήματος «Τεχνολογία Τροφίμων», η συζήτηση με τα (πνευματικά μου) παιδιά είναι σχετικά με τη Φουκουσίμα. Υπάρχουν στιγμές μαγικές που μπορεί να ζήσει ένας σάσκαλος, όταν μοιράζεται κουβέντες με τα παιδιά σαν αυτή που είχα στις 4.4.2011 συζητώντας για τα ραδιενεργά κατάλοιπα από τη Φουκουσίμα με τους τεταρτοετείς φοιτητές μου. Μια εβδομάδα πριν, τους είχα ρωτήσει να σκεφτούν τι θα έκαναν αν δούλευαν σε μία εταιρεία τροφίμων που κάνει εισαγωγές τροφίμων από την Ιαπωνία…
Αρχίσαμε να συζητάμε για τους χρόνους ημίσειας ζωής… δηλαδή το...
χρόνο που χρειάζεται για να μειωθεί η ποσότητα ενός στοιχείου στο μισό. Το ιώδιο 131 έχει χρόνο ημίσειας ζωής μόλις 8 μέρες, αλλά το καίσιο 137 έχει 30 χρόνια. Σκεφτείτε για πόσα χρόνια θα πρέπει να μιλάμε για επιμόλυνση. Στη συνέχεια της συζήτησης μιλήσαμε και για την υπαρκτή και… ανύπαρκτη νομοθεσία για τα ραδιενεργά στα τρόφιμα. Το νομικό κενό είναι μάλλον προφανές, μιλάμε για απηρχαιωμένη νομοθεσία από την εποχή του Τσερνόμπιλ. Στην Ιαπωνία, πάντως, εδώ και αρκετές μέρες έχουν αρχίσει να βρίσκουν πολλά τρόφιμα εκτός ορίων. Και το ερώτημα που τίθεται είναι γιατί να έχουμε τόσο απηρχαιωμένη νομοθεσία στην Ε.Ε. σχετικά με τα ραδιενεργά κατάλοιπα; Με τόσους πυρηνικούς αντιδραστήρες στις χώρες της Ε.Ε.; Η Κομισιόν δεν θα έπρεπε να είχε προβλέψει το κίνδυνο επιμόλυνσης της διατροφικής αλυσίδας με ραδιενεργά κατάλοιπα και να επικαιροποιήσει τη νομοθεσία; Ή μήπως τα λόμπι της πυρηνικής ενέργειας παγώνουν και τις νομοθετικές πράξεις στα? τρόφιμα;
Πυρηνικές εφαρμογές
Στην Ιαπωνία, πάντως, πριν από λίγες μέρες, όπως ανακοίνωσε η διαχειρίστρια εταιρεία Tepco, το πλουτώνιο εντοπίστηκε σε πέντε σημεία στο χώμα μέσα στο πυρηνικό εργοστάσιο της Φουκουσίμα. Ωστόσο, οι εκπρόσωποι της Tepco ανέφεραν ότι οι ποσότητες οι οποίες βρέθηκαν δεν είναι επιβλαβείς για τη δημόσια υγεία. Αν σκεφτούμε το πόσες ανακρίβειες έχουν ειπωθεί από τους εκπροσώπους της εν λόγω εταιρείας, τότε μάλλον θα πρέπει να ανησυχούμε!
Το ισότοπο με πυρηνικές εφαρμογές είναι το πλουτώνιο 239… με χρόνο ημίσειας ζωής… μόλις 24.100 χρόνια! Δηλαδή σε 24.100 χρόνια μένει 0,5 g πλουτώνιου 239 από 1 g πλουτώνιου 239… Με άλλα λόγια, για πόσους αιώνες θα ζει ο ιαπωνικός λαός με τα πυρηνικά κατάλοιπα της Φουκουσίμα;
Για να αποκτήσουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα του ολέθρου στη Φουκουσίμα πρέπει να σκεφτούμε και την επιμόλυνση που θα προκληθεί στη θάλασσα από το νερό με υψηλά επίπεδα ραδιενεργών καταλοίπων που ξεβράζει το πυρηνικό κουφάρι της Φουκουσίμα. Έτσι, έχουμε την πλήρη καταστροφή: νερό, θάλασσα, αέρας και έδαφος? γεμάτα με ραδιενεργά κατάλοιπα με χρόνο ημίσειας ζωής από μερικά χρόνια έως 24.100 χρόνια? Σκεφτείτε τώρα για πόσους αιώνες θα πρέπει να θεωρούμε επιμολυσμένη την εκεί διατροφική αλυσίδα και πόσα εκατομμύρια άνθρωποι θα αρρωστήσουν τόσο άμεσα όσο και μέσα στις επόμενες δεκαετίες. Ακόμα και σήμερα έρχονται στο φως μελέτες για την επίπτωση στην υγεία των ανθρώπων από τα κατάλοιπα του ατυχήματος του Τσερνόμπιλ. Ας αναλογιστούμε τώρα για πόσες δεκαετίες θα διαρκέσει το δράμα της Fukushima. Και τι θα πρέπει, άραγε, να κάνουν τόσο μα τόσο πολλοί άνθρωποι στην Ιαπωνία για να αποκτήσουν πρόσβαση σε καθαρό νερό και σε μη επιμολυσμένα τρόφιμα; Η αλιεία και η κτηνοτροφία για πόσα χρόνια θα διαταραχθούν; Ποιος θα μπορέσει να σκεφτεί και να αντιμετωπίσει όλες τις πτυχές αυτής της τραγωδίας;
Ο ιαπωνικός λαός άξιζε κάτι καλύτερο. Μετά τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, η Φουκουσίμα είναι μάλλον η χαριστική βολή σε αυτόν το χαρισματικό λαό… Φευ…
