Με μισοβυθισμένο καράβι μοιάζει το κυβερνών κόμμα, που οι βουλευτές του σαν τα ποντίκια επιχειρούν να μπουν στη βάρκα των… αντιδράσεων, με στόχο να διασωθούν την επόμενη μέρα.
Τα άλλοτε ερμητικά κλειστά στόματα ανοίγουν όλο και πιο συχνά τις τελευταίες μέρες και το νέο «Εθνικό Σχέδιο», σε συνδυασμό με την εμφανή αποτυχία του μνημονίου και την αλλεπάλληλη επιδρομή μέτρων, έχει φέρει πολλά στελέχη του ΠΑΣΟΚ στα πολιτικά τους όρια.
Παρ’ ότι κανείς προς το παρόν δεν ποντάρει σε οργανωμένη αντίδραση και πτώση της κυβέρνησης από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματος, όλο και περισσότεροι βουλευτές υψώνουν φωνήεπιχειρώντας να διατηρήσουν ψήγματα πολιτικής και ιδεολογικής αυτοτέλειας και ανεξαρτησίας, με προφανή στόχο τη διάσωσή τους από μια διαβρωτική διακυβέρνηση και μια κυβέρνηση σε πτωτική τροχιά.
Ο πρωθυπουργός, σαν αναστενάρης, προσπαθεί να...
μην πατήσει τα αναμμένα κάρβουνα που απλώνουν μπροστά του οι βουλευτές, με όπλα: την ψυχραιμία, τη σιωπή και ένα σχέδιο αποδραματοποιήσης της κατάστασης. Παρ’ ότι, όπως υπογραμμίζουν συνεργάτες του, έχει διαπιστώσει πως το σύστημα έχει πιεστεί πολύ και χρειάζεται πραγματική συνεργασία και διαβούλευση της κυβέρνησης με τους βουλευτές προκειμένου να αποφευχθούν πιο δραματικές εξελίξεις.
Χωρίς να κάνει αυτοκριτική για το γεγονός ότι έχει αποκλείσει το ΠΑΣΟΚ από διαδικασίες σοβαρού πολιτικού διαλόγου και το έχει καταστήσει χώρο σεμιναρίων γενικών και αφηρημένων γνώσεων.
Ο ιδεολογικός πολτός και το κουκούλωμα δομικών διαφορώνπου επιβλήθηκε μετά τον «εμφύλιο» του 2007 με στόχο την εξουσία, επέστρεψε αυτές τις μέρες σαν παθογένεια.
Η απουσία της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος, η οποία χαρακτηριζόταν από την έντονη πολιτική και ιδεολογική αντιπαράθεση και λειτουργούσε ως πεδίο εκτόνωσης και αποφόρτισης της πολιτικής πίεσης, είναι παραπάνω από εμφανής.
Δεν είναι τυχαία η πρόσφατη αποστροφή του Νίκου Σαλαγιάννη, του πιο αιχμηρού επικριτή της πολιτικής Παπανδρέου, ότι η Κοινοβουλευτική Ομάδα είναι το μόνο φόρουμ διαλόγου που υπάρχει στο ΠΑΣΟΚ.
Κάτω από τον πανικό για την κατάσταση που δημιουργήθηκε, το γραφείο του πρωθυπουργού υποχρέωσε τους υπουργούς να περάσουν την Τρίτη απ’ όλους τους Κοινοβουλευτικούς Τομείς Εργασίας (15 τον αριθμό) προκειμένου να ενημερώσουν για τους σχεδιασμούς και τις πρωτοβουλίες που θα αναληφθούν τους επόμενους μήνες. Ο απώτερος στόχος είναι να διασκεδαστούν οι ανησυχίες και οι αγωνίες των κυβερνητικών βουλευτών ότι το πρόγραμμα δεν βγαίνει, ότι η κυβέρνηση έχει… ρετάρει και βαδίζει στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα.
Το παίρνει πάνω του
Ο Παπανδρέου για μια ακόμα φορά επιχειρεί να πάρει πάνω του το παιχνίδι και με απόφασή του, που δημοσιοποιήθηκε χτες το μεσημέρι, θα συνεδριάσουν την Παρασκευή τα τρία από τα τέσσερα θεσμικά όργανα στα οποία προεδρεύει. Καταρχήν το Υπουργικό Συμβούλιο, στη συνέχεια η Κοινοβουλευτική Ομάδα και το απόγευμα το Πολιτικό Συμβούλιο του ΠΑΣΟΚ. Εκεί ο ίδιος ο Παπανδρέου θα ανακοινώσει - σε πολύ αδρές γραμμές, κατά τις πληροφορίες - το«Εθνικό Σχέδιο Ανάπτυξης».
Πολιτικός στόχος βέβαια είναι να καθησυχάσει τις ανησυχίες και να ελέγξει για μια ακόμα φορά το πολιτικό παιχνίδι. Στο πλαίσιο αυτό ζήτησε απ’ όλους τους υπουργούς αλλά και από τα στελέχη της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, όπως και από τους επικεφαλής των ΚτΕ, σημειώματα με τις απόψεις και τις τοποθετήσεις των βουλευτών, προκειμένου να ενσωματωθούν αυτές οι παρατηρήσεις. Συνεργάτες του έλεγαν ότι με το σχέδιο θα επιχειρηθεί να δοθεί μια αίσθηση αναπτυξιακής τροχιάς στη χώρα που θα απαντά στις αγωνίες των βουλευτών, των οικονομικών αναλυτών αλλά και της ρητορικής της Νέας Δημοκρατίας. Επισημαίνουν ακόμα ότι δεν πρόκειται στην παρούσα φάση να εμπλέξουν στο σχέδιο ζητήματα όπως η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ, θέμα που αποτελεί αιτία πολέμου από κάποιους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ.
Αλλά ακόμα και το ενιαίο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων – και η επέκτασή του στις υπό δημόσιο έλεγχο ΔΕΚΟ – παρ’ ότι περιλαμβάνεται έμμεσα στο πακέτο, αλλά και στο μνημόνιο, αφού μέσω αυτού προσδοκώνται σοβαρές περικοπές δαπανών, θα ακολουθήσει της ψήφισης του σχεδίου.
Στην κυβέρνηση περιμένουν να δουν τη στάση της Ν.Δ. απέναντι στο πακέτο, αλλά και τις προτάσεις Σαμαρά για την οικονομία. Ακόμα πάντως υπάρχει σχετική διχογνωμία στην κυβέρνηση για το αν η επικύρωση του Μηχανισμού Διάσωσης του Ευρώ απαιτεί ενισχυμένη πλειοψηφία (180 ψήφοι) ή αρκεί η απλή κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Πολλοί μέσα στην κυβέρνηση εκτιμούν ότι θα πρέπει να πιεστεί η Ν.Δ. και συνεπώς να ζητηθεί αυξημένη πλειοψηφία προκειμένου να μη φλερτάρει με αντιμνημονιακές και αντιευρωπαϊκές δυνάμεις. Ο πρωθυπουργός όμως ακόμα διστάζει αφού θεωρεί ότι η χώρα δεν πρέπει να πάει σε εκλογές στην παρούσα φάση, ενώ πολλοί υπουργοί εκτιμούν ότι ο εκβιασμός θα πιάσει, καθώς ούτε ο Σαμαράςθα ήθελε τώρα εκλογές…
Ανάσταση σημιτικών
Πίσω όμως από τις γκρίνιες και τις διαφοροποιήσεις πολλά στελέχη του ΠΑΣΟΚ επισημαίνουν ότι όσο φθείρεται η εικόνα του πρωθυπουργού και εξανεμίζεται η αίσθηση ότι είναι κραταιός σε πολιτικό επίπεδο τόσο αναγεννιούνται οι γνωστές παθογένειες στο κυβερνών κόμμα. Μέσα από τις στάχτες τους σαν τον φοίνικα, ομάδες και ομαδούλες αρχίζουν να ξεμυτίζουν με στόχο την επόμενη μέρα. Η σύγκρουση γύρω από το μνημόνιο, η κριτική για την κυβερνητική επίδοση αποκτά μέρα με τη μέρα ιδεολογικά χαρακτηριστικά. Οι εκσυγχρονιστές, παρ’ ότι δεν έχουν επίσημη πολιτική έκφραση και έχουν διακόψει τα πολλά - πολλά με τον Ευάγγελο Βενιζέλο, είδαν με χαρά την επανεμφάνιση τουΚώστα Σημίτη, ο οποίος με εκτενέστατο άρθρο του στην «Καθημερινή» χτύπησε την κυβέρνηση εκεί που πονάει. Είπε, δηλαδή, ότι η κυβέρνηση δεν έχει σχέδιο και επισημαίνοντας ότι το οικονομικό επιτελείο ακολουθεί την πολιτική τού «βλέποντας και κάνοντας». Οι βολές Σημίτη ικανοποίησαν πολλούς βουλευτές που δεν ήθελαν να μείνει αναπάντητη η επίθεση Πάγκαλου ότι η δεύτερη τετραετία Σημίτη ήταν αποτυχημένη. Ο Νάσος Αλευράς, που μαζί με τονΓιώργο Φλωρίδη αποτελούν την πιο προωθημένη εκσυγχρονιστική πτέρυγα στην Κ.Ο. του ΠΑΣΟΚ, συνέχισε την κριτική χτες επιμένοντας ότι «θα ήταν καλύτερα για όλους αν η κυβέρνηση αυτό το είχε αποσαφηνίσει από την αρχή αποφεύγοντας ίσως μια ωραιοποίηση της κατάστασης στα πρώτα βήματα, όταν πράγματι ελήφθησαν δύσκολα και αναγκαία μέτρα».
Και, χώνοντας το μαχαίρι ακόμα πιο βαθιά στην πληγή, πέρασε στο παρασύνθημα αποδομώντας πλήρως τους τελευταίους επικοινωνιακούς χειρισμούς Παπακωνσταντίνου: «Δηλώσεις του στυλ “δεν θα χρειαστούν άλλα μέτρα” ή “φαίνεται φως στο τούνελ” ή “τα δύσκολα περάσανε” θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί και θα μπορούσαμε να είχαμε μια πολύ πιο ρεαλιστική αποτίμηση της πραγματικότητας με αριθμούς».
Η κριτική που προς το παρόν διατυπώνεται με εύσχημο τρόπο δημόσια, έχει ξεφύγει από τις κλειστές συναντήσεις και κατατίθεται στις συνεδριάσεις των οργάνων. Ακόμα δεν έχουν βρει ηγετική έκφραση, αλλά σε οργανωτικό επίπεδο έχουν αρχίσει να… ξεσκουριάζουν, και στο μέλλον, όπως λένε, θα κάνουν την παρουσία τους πιο δυνατή.
Παπακωνσταντίνου υπό προθεσμία…
Παρ’ ότι στο παρασκήνιο πολλά λέγονται για τα πραγματικά κίνητρα κάποιων βουλευτών να σπρώξουν τα πράγματα με τα «φρουτάκια» σε συγκεκριμένες κατευθύνσεις και πολλοί βλέπουν από πίσω επιχειρηματικά συμφέροντα, είναι γεγονός ότι η ομόφωνη αντίδραση των 15 βουλευτών απέναντι στο νομοσχέδιο για τα τυχερά παιχνίδια είχε και πολιτική βάση. Η «χρησιμοποίηση» της Κοινοβουλευτικής Ομάδαςαπό την κυβέρνηση έχει φέρει τους βουλευτές στα όριά τους, αφού εκτιμούν ότι οι υπουργοί διαβουλεύονται με όλους εκτός από τους ίδιους. Η κυβέρνηση επιχειρεί να τους καταστήσει συνομιλητές της όλους, εκτός απ’ αυτούς που ψηφίζουν τις νομοθετικές της πρωτοβουλίες και σηκώνουν το βάρος εκπροσώπησής της στην κοινωνία. Ειδικά για τον υπουργό Οικονομικών εκτιμούν ότι συμπεριφέρεται με έπαρση και αλαζονεία, κουνάει το δάχτυλο στους βουλευτές και την κοινωνία και έχει πέσει εντελώς έξω στις εκτιμήσεις του. Του καταλογίζουν ότι δεν διαπραγματεύτηκε με την τρόικα σε κανένα στάδιο, παρασύρει τον πρωθυπουργό σε επικίνδυνες ατραπούς και έχει νεοφιλελεύθερες απόψεις, μακριά από την παράδοση του ΠΑΣΟΚ.Όπως επισημαίνει παλιό κοινοβουλευτικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, αν ήταν άλλος στη θέση του, δεν πρόκειται να είχε υποστεί τον εξευτελισμό να αποσύρει ολόκληρο το νομοσχέδιο, θα είχε λάβει εγκαίρως τα μηνύματα και θα είχε κάνει τις προσαρμογές πριν έλθει το φιάσκο. Με τον τρόπο που αντέδρασε στο ΚτΕ αντιδρά και στη διοίκηση του υπουργείου, επιμένουν πολλοί βουλευτές, καταλογίζοντάς του κολοσσιαίες ευθύνες για το στραπάτσο των δημοσίων εσόδων. Πάντως, και στο γραφείο του πρωθυπουργού υπάρχει πια η αίσθηση ότι ο Γ. Παπακωνσταντίνου έχει υπονομευτεί πια στη θέση αυτή και δεν θα αντέξει για πολύ. Έτσι δεν αποκλείουν να υπάρξει ανασχηματισμός, όταν κατακάτσει ο κουρνιαχτός και μπουν όλα τα θέματα σε μια σειρά, δηλαδή υπερψηφιστεί το «Εθνικό Σχέδιο Δράσης», περάσει το ενιαίο μισθολόγιο στο Δημόσιο και επικυρωθεί οΜηχανισμός Διάσωσης του Ευρώ από το ελληνικό Κοινοβούλιο.
Λέτε ο υπουργός Οικονομικών να κάνει πολυήμερες διακοπές αυτό το καλοκαίρι;
Η Βάσω και οι αριστερόστροφοι
Η Βάσω Παπανδρέου, από την άλλη, που αποτελεί ένα άλλο κεφάλαιο, με συνεχείς παρεμβάσεις εντός των οργάνων της Βουλής, έσπασε τη δημόσια σιωπή της επιμένοντας να θέτει ένα θέμα ταμπού για την κυβέρνηση: το ζήτημα της οικειοθελούς αναδιάρθρωσης σε συνεργασία με τους δανειστές μας. Η θέση αυτή, που διατυπώνεται και από άλλους αριστερόστροφους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, όπως ο Μίμης Ανδρουλάκης, αλλά και την Αριστερή Πρωτοβουλία, συναντά μεγάλη απήχηση εντός του ΠΑΣΟΚ και σφοδρές αντιδράσεις στον τραπεζικό τομέα. Η Β. Παπανδρέου δεν μοιάζει να έχει πια φιλοδοξίες να γίνει ομαδάρχης. Η αποκάλυψη μάλιστα ότι ήταν έτοιμη να εγκαταλείψει την ενεργό πολιτική επειδή διαφωνούσε με το μνημόνιο, επιβεβαιώνει την άποψη ότι αναμετράται με την ιστορία της και ενδεχομένως να θέτει παρακαταθήκες ως χρυσή εφεδρεία για την επόμενη μέρα του πολιτικού σκηνικού. Στη συνέντευξή της στην ηλεκτρονική έκδοση του «Βήματος» σημειώνει βιτριολικά ότι δεν θα καταθέσει δημόσια προτάσεις στην κυβέρνηση για το «Εθνικό Σχέδιο», αφού κανείς δεν της το ζήτησε, και τα χώνει άγρια στον πρωθυπουργό « Ήμουν μεταξύ εκείνων που ζητούσαν σκληρά μέτρα αμέσως μετά τις εκλογές του 2009. Δυστυχώς, ήταν άλλες οι προτεραιότητες εκείνη την περίοδο. Θεωρώ ότι, αν είχαμε δράσει εγκαίρως, θα μπορούσαμε να είχαμε αποφύγει μεγάλο μέρος των όσων ακολούθησαν. Αλλά αυτό πια είναι απλώς μία υπόθεση». Και συνεχίζει ακάθεκτη στοχεύοντας Παπακωνσταντίνου και Χρυσοχοϊδη: «Τώρα, σε ό,τι αφορά τη “συνταγή” εξόδου από την κρίση, θεωρώ ότι θα μπορούσαμε να ήμαστε πιο ευέλικτοι στην οικονομική πολιτική. Για παράδειγμα, η μεγάλη αύξηση του φόρου στα καύσιμα, όχι μόνον παγώνει την Οικονομία, αλλά τελικά μειώνει και τα ίδια τα έσοδα του Δημοσίου. Δεν πρέπει να το ξαναδούμε; Επίσης, το ΕΣΠΑ “τρέχει” ακόμα με ρυθμό απορρόφησης 25%. Στην αμυντική βιομηχανία, δεν έχουν οριστεί όλες οι διοικήσεις. Στις εφορίες τα πράγματα είναι χειρότερα κι από το 2009, που ήταν μία προεκλογική χρονιά. Η ύφεση στην οποία έχει μπει η οικονομία μας πρέπει να μας ανησυχεί όλους». Η κριτική αυτή, που έχει έντονη ιδεολογική απόχρωση και βάζει απέναντι τις νεοφιλελεύθερες συνταγές που επιβάλλει η τρόικα και θριαμβικά αποδέχεται το οικονομικό επιτελείο, γίνεται από πολλούς βουλευτές, που εκτιμούν ότι η παρέα Παπακωνσταντίνου καταστρέφει το ΠΑΣΟΚ. Ο μόνος που το λέει δυνατά είναι ο Γιώργος Παναγιωτακόπουλος, αλλά στην… όχθη αυτή έχουν περάσει και πολλοί αρκετά πιο «ψύχραιμοι» βουλευτές του ΠΑΣΟΚ. Η Βάσω πάντως δεν έχει σκοπό να ηγηθεί «κινήματος ανταρσίας» μέσα στο Κίνημα, αλλά έχει αποφασίσει όσο την αντέχει το σχοινί να λέει αυτό που πιστεύει.
