Γράφει η Τασούλα ΚαραϊσκάκηΔεν μετέχει στη διαφθορά εκείνος που πηγαίνει στα βουλευτικά γραφεία για να διοριστεί, εκείνος που πηγαίνει στα βουλευτικά γραφεία για να υπηρετήσει τη στρατιωτική θητεία του στην Αθήνα;» αναρωτήθηκε προ ημερών, σε ραδιοφωνική συνέντευξη, ο Θεόδωρος Πάγκαλος, σε μια προσπάθεια να μετριάσει την πολιτική ευθύνη.
Αλήθεια, πώς θα γινόταν ο πολίτης να μη μετέχει; Ζει και δρα μέσα στο πλαίσιο ενός άθλιου συστήματος συναλλαγής και εξευτελισμού του δικαίου. Εθισμένος μέχρι πωρώσεως στην προώθηση των ημετέρων ως ανταμοιβή για την κομματική του υποταγή.
Το πολιτικό σύστημα οικοδομήθηκε πάνω στον πολιτικό αμοραλισμό.Δημαγωγία, αλαζονεία, ανεντιμότητα, ανευθυνότητα, σπατάλη, διαπλοκή, συναλλαγή. Ο πολιτικός κυνισμός μεταφέρθηκε ως μίασμα στην κοινωνία. Φαύλη και δόλια η εξουσία, επίβουλη η κοινωνία. Ο πολίτης, ταυτόχρονα θύτης, να πιέζει για μια θέση στο Δημόσιο, να διακινεί χρήμα για δωροδοκία, και θύμα, αφού πληρώνει τη διαφθορά διπλά: και λαδώνει για να εξυπηρετηθεί και επιβαρύνεται με το κόστος των ατασθαλιών, των αδιαφανών δαπανών. Στον «ιστό» της προνομιούχας κάστας των ανθρώπων της εξουσίας, σε όλη την κλίμακα της ιεραρχίας, που αξιοποιούν κερδοσκοπικά το αξίωμά τους. Στην ορατή επιφάνεια του βορβόρου (είναι πιο έκδηλη η διαφθορά στα κατώτερα επίπεδα από εκείνη των μεγάλων παρανομιών, της προώθησης των μεγάλων επιχειρηματικών συμφερόντων· ο πακτωλός του μαύρου χρήματος ρέει σε απρόσιτα, λαβυρινθώδη μονοπάτια).
Διαποτισμένος από το δηλητήριο της ιδιοτέλειας, πλέον καθεστώς και παράδοση, να επιδιώκει με μοναχικό αμοραλιστικό τρόπο την επίλυση του δικού του προβλήματος. Και από την πλευρά της η πολιτεία να μην αξιοποιεί την ανθρώπινη παραγωγικότητα και δημιουργικότητα με στόχο το καλύτερο αποτέλεσμα με τη μικρότερη θυσία, να μην κατανέμει τους καρπούς τους δίκαια μεταξύ πολιτών με διαφορετικά συμφέροντα. Να μην προσφέρει λύσεις στους ανθρώπους που υποφέρουν.
Διότι η εκτεταμένη και στις τάξεις των «μικρών» διαφθορά δεν «θεραπεύει» την ανισότητα. Το πολιτικό σύστημα λειτουργεί προς όφελος των ολίγων. Η πολιτική ζωή είναι υπό τον έλεγχο των προνομιούχων στρωμάτων. Μιας νέας κυρίαρχης τάξης που κατέχει ιδιωτικό πλούτο και δημόσια επιρροή. Οι «μικροί» δεν συμβάλλουν στη διαμόρφωση των προτεραιοτήτων της πολιτικής ζωής. Περιορίζονται στην ψήφο. Ανίσχυροι, αγχωμένοι, παγιδευμένοι στη μικροδιαπλοκή, συγχέουν το ρουσφέτι με το δικαίωμα και το προσωπικό με το γενικό καλό.
«Η κατάρρευση (ή η παγκόσμια πρόοδος, λίγο ενδιαφέρει πώς θα την ονομάσουμε) δεν θα εκδηλωθεί μέσα από τους πολιτικούς θεσμούς, αλλά μέσα από την εξαχρείωση των ψυχών» έλεγε ο Μποντλέρ στα μέσα του 19ου αι. Για να τον παραφράσουμε, η λύση δεν θα έρθει από επάνω, αλλά με τη συμμετοχή της κοινωνίας.
Η κρίση, καρπός διεφθαρμένων χρηματο-οικονομικών πρακτικών, δεν έχει καταστρέψει τον κόσμο, ωστόσο έχει καταστρέψει την ιδέα μας για τον κόσμο. Ο ήλιος της προόδου έχει εξαφανιστεί από τον ορίζοντα και ένα νέο «αστέρι» δεν έχει ακόμη φανεί. Δεν γνωρίζουμε αν ζούμε ένα λυκόφως ή μια αυγή. Ομως αντιλαμβανόμαστε ότι βιώνουμε μια εποχή ιστορικών κλυδωνισμών. Η σκόνη και η στάχτη τους δεν πρέπει να αποκλείσουν τις διεξόδους του χρόνου, τις εξόδους του ονείρου.
Το πολιτικό σύστημα οικοδομήθηκε πάνω στον πολιτικό αμοραλισμό.Δημαγωγία, αλαζονεία, ανεντιμότητα, ανευθυνότητα, σπατάλη, διαπλοκή, συναλλαγή. Ο πολιτικός κυνισμός μεταφέρθηκε ως μίασμα στην κοινωνία. Φαύλη και δόλια η εξουσία, επίβουλη η κοινωνία. Ο πολίτης, ταυτόχρονα θύτης, να πιέζει για μια θέση στο Δημόσιο, να διακινεί χρήμα για δωροδοκία, και θύμα, αφού πληρώνει τη διαφθορά διπλά: και λαδώνει για να εξυπηρετηθεί και επιβαρύνεται με το κόστος των ατασθαλιών, των αδιαφανών δαπανών. Στον «ιστό» της προνομιούχας κάστας των ανθρώπων της εξουσίας, σε όλη την κλίμακα της ιεραρχίας, που αξιοποιούν κερδοσκοπικά το αξίωμά τους. Στην ορατή επιφάνεια του βορβόρου (είναι πιο έκδηλη η διαφθορά στα κατώτερα επίπεδα από εκείνη των μεγάλων παρανομιών, της προώθησης των μεγάλων επιχειρηματικών συμφερόντων· ο πακτωλός του μαύρου χρήματος ρέει σε απρόσιτα, λαβυρινθώδη μονοπάτια).
Διαποτισμένος από το δηλητήριο της ιδιοτέλειας, πλέον καθεστώς και παράδοση, να επιδιώκει με μοναχικό αμοραλιστικό τρόπο την επίλυση του δικού του προβλήματος. Και από την πλευρά της η πολιτεία να μην αξιοποιεί την ανθρώπινη παραγωγικότητα και δημιουργικότητα με στόχο το καλύτερο αποτέλεσμα με τη μικρότερη θυσία, να μην κατανέμει τους καρπούς τους δίκαια μεταξύ πολιτών με διαφορετικά συμφέροντα. Να μην προσφέρει λύσεις στους ανθρώπους που υποφέρουν.
Διότι η εκτεταμένη και στις τάξεις των «μικρών» διαφθορά δεν «θεραπεύει» την ανισότητα. Το πολιτικό σύστημα λειτουργεί προς όφελος των ολίγων. Η πολιτική ζωή είναι υπό τον έλεγχο των προνομιούχων στρωμάτων. Μιας νέας κυρίαρχης τάξης που κατέχει ιδιωτικό πλούτο και δημόσια επιρροή. Οι «μικροί» δεν συμβάλλουν στη διαμόρφωση των προτεραιοτήτων της πολιτικής ζωής. Περιορίζονται στην ψήφο. Ανίσχυροι, αγχωμένοι, παγιδευμένοι στη μικροδιαπλοκή, συγχέουν το ρουσφέτι με το δικαίωμα και το προσωπικό με το γενικό καλό.
«Η κατάρρευση (ή η παγκόσμια πρόοδος, λίγο ενδιαφέρει πώς θα την ονομάσουμε) δεν θα εκδηλωθεί μέσα από τους πολιτικούς θεσμούς, αλλά μέσα από την εξαχρείωση των ψυχών» έλεγε ο Μποντλέρ στα μέσα του 19ου αι. Για να τον παραφράσουμε, η λύση δεν θα έρθει από επάνω, αλλά με τη συμμετοχή της κοινωνίας.
Η κρίση, καρπός διεφθαρμένων χρηματο-οικονομικών πρακτικών, δεν έχει καταστρέψει τον κόσμο, ωστόσο έχει καταστρέψει την ιδέα μας για τον κόσμο. Ο ήλιος της προόδου έχει εξαφανιστεί από τον ορίζοντα και ένα νέο «αστέρι» δεν έχει ακόμη φανεί. Δεν γνωρίζουμε αν ζούμε ένα λυκόφως ή μια αυγή. Ομως αντιλαμβανόμαστε ότι βιώνουμε μια εποχή ιστορικών κλυδωνισμών. Η σκόνη και η στάχτη τους δεν πρέπει να αποκλείσουν τις διεξόδους του χρόνου, τις εξόδους του ονείρου.