ΑΝΗΣΥΧΙΑ ΣΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ-ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΒΑΣΗ
ΑΝΗΣΥΧΙΑ ΣΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ-ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΒΑΣΗΤου Παύλου Κλαυδιανού
Ανησυχία, έντονη επικρατεί στο ΠΑΣΟΚ στο τέλος ενός σκληρού χρόνου και την αρχή ενός ακόμα σκληρότερου. Προς το παρόν, αυτή η ανησυχία οδηγεί την κυβέρνηση σε ελιγμούς π.χ. για τα κλειστά επαγγέλματα. Στο άμεσο μέλλον, όμως, ίσως οδηγήσει... και σε αποφάσεις μείζονος πολιτικής σημασίας.
Η ανησυχία δεν προέκυψε από τη συζήτηση για τον προϋπολογισμό. Κάθε άλλο. Όλοι γνώριζαν ότι πρόκειται για κείμενο για το θεαθήναι, ό,τι κι αν έλεγαν στο βήμα. Πλέον η πηγή της πολιτικής βρίσκεται στα μνημόνια. Τι να συζητήσουν; Αν είχαν μπροστά τους όσα επιπλέον επιτάσσει το ΔΝΤ με την έκθεσή του, και τα οποία σίγουρα θα γίνουν κυβερνητικές αποφάσεις ή νόμοι του κράτους ως το τέλος του πρώτου τριμήνου του 2011, τότε μάλιστα. Αν είχαν, έστω, το σχέδιο νόμου για τα επαγγέλματα.
Η πηγή της ανησυχίας
Ποια είναι, λοιπόν, η πηγή της ανησυχίας και πόσο είναι διαχειρίσιμη; Είναι ίσως περίεργο, αλλά υπήρχαν ακόμη αυταπάτες σε μεγάλο τμήμα της κοινωνίας και ιδίως στον κόσμο του ΠΑΣΟΚ. Ήλπιζαν, έστω και την τελευταία στιγμή, και η πιο χαρακτηριστική περίπτωση είναι ο κόσμος του ΠΑΣΟΚ στις ΔΕΚΟ, ότι με κάποιο θαύμα δεν θα συμβούν όλα αυτά. Θαύματα δεν υπάρχουν, όμως, και τώρα το συνειδητοποιεί και ο κόσμος του ΠΑΣΟΚ. Τώρα φαίνεται ότι σε αυτόν τον κόσμο γίνονται σοβαρές ανακατατάξεις.
Τα δείγματα είναι πολλά και η κυβέρνηση τα βλέπει πολύ καθαρά και προσπαθεί να ελιχθεί. Δεν είναι «κίνημα ατάκτων», όπως το παρουσιάζει ο φιλοπασοκικός Τύπος, με αφορμή την γκρίνια των βουλευτών στον προϋπολογισμό. Είναι μια πιο αποφασιστική αντίδραση της βάσης.
Τα παραδείγματα είναι πολλά. Πρώτον, η μεγάλη επιτυχία της γενικής απεργίας, οι στάσεις, οι απεργίες στα μέσα μεταφοράς, η αντίσταση πολιτών σε κυβερνητικές επιλογές όπως αυτή στην Κερατέα, η κατακραυγή εναντίον της υπουργού Παιδείας στην Αλεξανδρούπολη και άλλα πολλά. Η μεγάλη συμμετοχή του κόσμου του ΠΑΣΟΚ σε όλα αυτά μάς δίνει το δικαίωμα να μιλήσουμε για μάχη ΠΑΣΟΚ εναντίον ΠΑΣΟΚ. Όσο κι αν οι αντιδράσεις είναι αποσπασματικές, όσο κι αν η κυβέρνηση δεν βρίσκεται μπροστά σε ένα συμπαγές κίνημα που την πιέζει να παραιτηθεί, δεν σημαίνει ότι αυτές δεν προκαλούν διαφοροποιήσεις στην κοινωνική βάση και στην κοινωνική -πολιτική βάση του ΠΑΣΟΚ ειδικότερα.
Όταν τελειώνουν οι αυταπάτες
Από την αρχή ειδικοί αναλυτές σημείωναν ότι η κυβέρνηση θα βρεθεί μπροστά σε οξύ πρόβλημα, όταν ο κόσμος θα αντιλαμβάνεται ότι τα μέτρα που παίρνονται δεν είναι απλώς σκληρά. Αυτό, κατά κάποιο τρόπο, το θεώρησε αναμενόμενο. Το πρόβλημα είναι ότι τα μέτρα αυτά πέρα από αντιλαϊκά είναι και μόνιμα και αναποτελεσματικά. Η πολιτική του σοκ, όπως αυτή της τρόικας, δεν αρκεί.
Για το μόνιμο χαρακτήρα των μέτρων, όποιος δεν γνωρίζει ότι η νεοφιλελεύθερη πολιτική της ΕΕ που ωθεί πάντοτε για ισορροπίες εις βάρος της εργασίας και του κράτους πρόνοιας, όποιος δεν γνωρίζει το χαρακτήρα των μέτρων της τρόικας, για ολόκληρη την ΕΕ, που εκλαμβάνει την κρίση ως μοναδική ευκαιρία για να παρθούν μέτρα διαρκή υπέρ του κεφαλαίου, όποιος πιστεύει τον πρωθυπουργό, διότι είναι ΠΑΣΟΚ, τότε μπορεί να ελπίζει.
Ήρθε, όμως, η ίδια η κ. Κατσέλη, να επιβεβαιώσει το μόνιμο χαρακτήρα των μέτρων, όταν, σε τηλεοπτική εκπομπή, παρά την πίεση δεν απάντησε αν στο μέλλον θα ξαναδοθεί ολόκληρο δώρο. Και το δώρο δεν είναι το δυσκολότερο... Πολύ πιο δύσκολα είναι τα εργασιακά, φορολογικά, μισθολογικά, συνταξιοδοτικά, ασφαλιστικά (μόλις λίγες μέρες πριν ανακοίνωσε την έκπτωση κατά 25% των ασφαλίστρων!). Αυτά μπορεί να παρθούν πίσω, αλλά με σκληρούς αγώνες, και όχι μόνο σε μία μόνο χώρα, και με άλλους συσχετισμούς πολιτικών δυνάμεων.
Η καταστροφική προοπτική
Για τον αναποτελεσματικό χαρακτήρα των μέτρων τώρα πια οι αριστεροί οικονομολόγοι και αναλυτές έχουν μεγάλη συντροφιά στις απόψεις τους. Ως και ο Στρος-Καν το παραδέχεται, ο Γιουνκέρ, ο Τρισέ. Εμμέσως και η κυβέρνηση. Είναι στ’ αλήθεια κανένας σοβαρός άνθρωπος που να υποστηρίζει ότι με αυτό το πελώριο χρέος, μπορεί να ασκήσει πολιτική οποιαδήποτε κυβέρνηση; Είναι δυνατόν να διαχειριστεί οποιαδήποτε κυβέρνηση το μέγεθος της ανεργίας που έρχεται; Ακόμα και στην περίπτωση που η κοινωνία μένει απαθής, δεν είναι δυνατόν. Πολύ περισσότερο, όμως, που η κοινωνία θα αντιδρά. Όση καταστολή κι αν χρησιμοποιήσει η κυβέρνηση είναι αδύνατο με πολιτικούς όρους, να αντιμετωπίσει τις αντιστάσεις και αντιδράσεις.
Ελίσσεται, λοιπόν. Ο πιο πρόσφορος τομέας για ελιγμούς είναι ο διεθνής. Το είδαμε στις πρόσφατες παρεμβάσεις του πρωθυπουργού στο Υπουργικό Συμβούλιο και στη Βουλή: Η κυβέρνηση άνοιξε δρόμους στην Ευρώπη, είπε. Η σκέψη είναι απλή: Όσο η κρίση επεκτείνεται και τα μνημόνια θα καταλαμβάνουν τις χώρες του Νότου, τόσο η ελληνική κυβέρνηση θα εμφανίζεται ως μέρος του όλου προβλήματος. Κάποτε κάνοντας και «προτάσεις».
Τις τελευταίες μόνο μέρες η κυβέρνηση κάτι είπε για το ευρωομόλογο και κάτι ψέλλισε περί συλλογής 1 εκατομμυρίου υπογραφών. Ποιος δεν θυμάται τον κ. Παπακωνσταντίνου να «χτυπά» το ευρωομόλογο; Ποιος δεν θυμάται τον Γ. Παπανδρέου να αποδέχεται τα πάντα και να ευχαριστεί την τρόικα; Παρόλα αυτά δεν πρέπει να μας διαφύγει ότι το διεθνές πεδίο είναι πραγματικά δεκτικό ελιγμών.
Η «ντροπαλή» συναίνεση της ΝΔ
Αν, εξάλλου, υπάρξει μια κάποια βοήθεια από τη ΝΔ, από τον κ. Σαμαρά, στο διεθνές επίπεδο θα προκύψει. Για πολλούς λόγους. Και πρώτα από όλα διότι ο κ. Σαμαράς θέλει να είναι πειστικός, κυρίως προς τους έξω, ότι είναι διάδοχη λύση, αξιόπιστη. Δεν είναι καθόλου τυχαία η «ευελιξία» στο πολυνομοσχέδιο όπου ψήφισε το σκέλος για τις ΔΕΚΟ. Όπως δεν είναι τυχαίο και το καλό κλίμα των συναντήσεων του κ. Σαμαρά με Στρος-Καν και Γιουνκέρ.
Υπεραμύνθηκε, βέβαια, της ανάγκης να επιμηκυνθεί το χρέος, μάλιστα χωρίς πρόσθετες επιβαρύνσεις. Είπε και το διαφορετικό μείγμα των προτάσεών του. Όμως, και οι άλλες δεξιές αντιπολιτεύσεις σε σοσιαλιστικές και μη κυβερνήσεις κριτική κάνουν: Ιρλανδία, Πορτογαλία, Ισπανία. Γνωστά πράγματα αυτά και απολύτως συμβατά με τις πρόνοιες της δικομματικής εναλλαγής.
Φυσικά το ΠΑΣΟΚ δεν μένει απαθές. Κάνει και εκείνο σχέδια. Αυτό που επιχειρεί είναι να παρουσιάσει την εικόνα ενός κόμματος που διαθέτει Εθνικό Σχέδιο για την πορεία της χώρας. Είναι όμως εξαιρετικά δύσκολο, σχεδόν ακατόρθωτο, διότι οτιδήποτε παρουσιάσει θα προδίδει την ταύτισή του με το μνημόνιο. Δεν μπορεί, όμως, και να συγκροτήσει ένα σχέδιο εξόδου από το μνημόνιο. Δεν βοηθούν ούτε τα ως τώρα αποτελέσματα ούτε και η προοπτική τους. Η Εθνική Τράπεζα, π.χ., σε μελέτη της υποστηρίζει ότι το 2025 το χρέος θα είναι πάντοτε πάνω από 100% του ΑΕΠ.
Προς ένα «εθνικό σχέδιο»;
Υπάρχει, όμως, και το καθαρό πολιτικό πεδίο για ελιγμούς. Ιδίως αν ευνοήσει το διεθνές περιβάλλον. Αν το ΠΑΣΟΚ αισθανθεί ότι μετά την τέταρτη δόση του δανείου είναι λιγότερο όμηρος, ο συσχετισμός στην ΕΕ διαφοροποιείται κάπως. Μπορεί ακόμα και να ανιχνεύσει συγκεκριμένα την ύπαρξη ή όχι συνομιλητών. Ο βουλευτής κ. Κρεμαστινός το είπε καθαρά. Θα μπορεί να «δεχθεί προτάσεις» στη δική του «προσπάθεια» προφασιζόμενο «ένα εθνικό σχέδιο εξόδου από το μνημόνιο».
Μερικοί λένε ότι αυτό μπορεί να συμβεί ακόμα πιο νωρίς, δηλαδή εν μέσω μνημονίου, με εκλογές πριν το 18μηνο για να μπορεί, με το δικαίωμά του να ορίζει τη λίστα, να εκκαθαρίσει το χώρο του. Οι ως τώρα δημοσκοπήσεις τού το επιτρέπουν όσον αφορά τη ΝΔ, όμως δεν φαίνεται να εξασφαλίζεται κοινοβουλευτική εκπροσώπηση πιθανών συμμάχων, στην περίπτωση που δεν επιλεγεί η τεχνοκρατική διεύρυνση της κυβέρνησής του.
Τα ρεπορτάζ των τελευταίων ημερών κατέγραψαν κάποια στοιχεία, προς αυτή την κατεύθυνση, από τη στάση της Δημοκρατικής Αριστεράς. Είχαν να πουν ότι παρά την ικανή κριτική που ασκήθηκε στο πολυνομοσχέδιο και τον προϋπολογισμό, οι προτάσεις στη συγκέντρωση του Γκλόρια, με ομιλητή τον Φ. Κουβέλη, είχαν κυβερνητική υφή αν όχι στόχευση. Ότι η παρουσία των δύο διαγραμμένων βουλευτών του ΠΑΣΟΚ δεν ήταν απλώς καλή συμπεριφορά.
Όταν, όμως, η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ αναζητά λύσεις, ανοίγει την όρεξη και για άλλες που ίσως δεν ελέγχει ή δεν προτιμά. Μια ομάδα βουλευτών, Σημιτικής κυρίως προέλευσης, ασκούν μετριοπαθή μεν, από τα μέσα του μνημονίου αλλά πολύ επίμονη, συγκροτημένη κριτική. Φυσικά, ο κ. Βενιζέλος είναι πάντα απολύτως νομιμόφρων και παραγωγικός, αλλά στο μέλλον κανείς δεν ξέρει. Μπορεί και να χρειαστεί ως εναλλακτική λύση στο ΠΑΣΟΚ. Για να μην έρθει, πάλι, η δεξιά...
Πηγή:Εποχή
